Tiroid Kanseri Gerçekten İyi Bir Kanser mi?

Tiroid kanseri, özellikle papiller tiroid kanseri, yıllardır "iyi kanser" olarak adlandırılan bir hastalık. Bunun nedeni, genellikle tedavi edilebilir olması ve yüksek sağkalım oranlarıyla bilinmesidir. Ancak son zamanlarda yapılan araştırmalar, sağlık profesyonellerinin deneyimleri ve hasta geri bildirimleri, bu terimin artık kullanılmaması gerektiğini öne sürüyor. Peki, tiroid kanseri gerçekten "iyi" olarak mı görülmeli? Bu yazıda, bu yanlış algının altında yatan gerçekleri ve hastaların yaşadığı zorlukları derinlemesine inceleyeceğiz.

Papiller Tiroid Kanseri Nedir?

Papiller tiroid kanseri, tüm tiroid kanserlerinin yaklaşık %70-80'ini oluşturan en yaygın tiroid kanseri türüdür. Amerikan Tiroid Derneği'ne (ATA) göre bu kanser türü genellikle yavaş büyür ve lenf nodlarına yayılsa bile "genel olarak mükemmel bir prognoza (hastalık gidişatı)" sahiptir. Bu olumlu görünüm, birçok hekimin bu kanser türünü "iyi kanser" veya "kötünün iyisi" olarak nitelendirmesine neden olmaktadır. Ancak bu tanımlama, hastaların gerçek deneyimlerini göz ardı edebilir.

Papiller Tiroid Kanseri: "İyi Kanser" Kavramının Artıları ve Eksileri

Thyroid dergisinde 2017'de yayımlanan ve Reese W. Randle ile meslektaşlarının yaptığı "Papillary Thyroid Cancer: The Good and Bad of the 'Good Cancer'" başlıklı çalışmaya göre, papiller tiroid kanseri hastalarının büyük bir çoğunluğu, "iyi kanser" algısının altında karışık duygular yaşamaktadır. Araştırmada, papiller tiroid kanseri geçiren 31 hasta incelenmiş ve bu hastaların %94'ü (n=29) teşhis sürecinde bu terimle karşılaştıklarını belirtmiştir.

Hastalar, genellikle doktorlarından, internetten, arkadaşlarından veya diğer kanser türleri hakkındaki genel düşüncelerden "iyi kanser" kavramını duyduklarını ifade etmişlerdir. Başlangıçta bu iyimser yaklaşım, teşhisi kabullenmelerini kolaylaştırsa da, zamanla bu terimin kendi kanser deneyimlerini küçümsediğini hissetmişlerdir. "Sadece tiroid kanseri" veya "önemsiz bir kanser" ifadeleri, hastaların kaygılarını geçersiz kılmakta ve kanserin getirdiği psikolojik yükü hafife almaktadır. Çalışmaya katılan hastalar, kanserin her türünün ciddi bir durum olduğunu vurgulamış ve "iyi kanser" söyleminin, yaşadıkları gerçek mücadeleyi tam anlamıyla yansıtmadığını belirtmişlerdir.

Araştırmanın sonuçları, papiller tiroid kanseri hastalarının bu "iyi kanser" algısıyla baş etmekte zorlandıklarını göstermektedir. Doktorlar, hastalarını rahatlatmak adına olumlu sonuçlara vurgu yapsalar da, bu yaklaşım istemeden de olsa hastaların yaşamlarına kanserin etkisini geçersiz kılabilir.

"İyi Kanser" Tanımının Yanıltıcı Etkisi

Kanada Calgary Üniversitesi'nden psikolog Dr. Fiona Schulte, birçok doktorun hastalarını rahatlatmak amacıyla "iyi kanser" terimini kullandığını belirtiyor. Ancak Schulte, bu terimin hastaların yaşadığı fiziksel ve psikolojik zorlukları küçümsediğini ifade ediyor. "Tedavi, çoğu hasta için sadece uzun ve zorlu bir yolculuğun başlangıcıdır" diyor. Tiroid kanseri, her ne kadar başarılı bir şekilde tedavi edilebilse de, ameliyat ve diğer tedavi süreçleri ciddi uzun vadeli sonuçlar doğurabilir. Hastaların önemli bir kısmı, tedavi sonrası yaşamlarına dönmekte zorlanmakta ve uzun süreli etkilerle baş etmek zorunda kalmaktadır.

Hastaların Deneyimleri: Destek mi, Minimize Etme mi?

Calgary Üniversitesi'nden Dr. Miranda Fidler-Benaoudia, erken yaşta tiroid kanseri teşhisi alan hastalar üzerinde yaptığı bir çalışmada, hastaların büyük bir çoğunluğunun "iyi kanser" teriminden rahatsız olduğunu keşfetti. Hastalar, bu terimin kendilerinin yaşadığı zorlukları ve teşhisin ciddiyetini küçümsediğini hissetmişlerdir. Tedavi süreçlerinin daha az yoğun olması, onların yaşadığı duygusal ve fiziksel mücadeleleri geçersiz kılmaz. 19 yaşında tiroid kanseri teşhisi alan Emma Stevens da benzer bir deneyim yaşamıştır. Stevens, "Sadece tiroid kanseri olması" veya "bu kolay bir kanser" gibi ifadelerin ne kadar yanıltıcı olduğunu dile getiriyor. Stevens, bu tür ifadelerin hastalar üzerindeki olumsuz etkilerini vurguluyor ve insanların bu konuda daha duyarlı olmasını sağlamaya çalışıyor.

Tiroid Kanserinin Yaşamı Değiştiren Etkileri

Papiller tiroid kanseri genellikle cerrahi müdahale ile tedavi edilir. Bazı hastalarda bu ameliyat sonrası radyoaktif iyot (RAİ) tedavisi uygulanır. Ancak bu tedavi yöntemleri, bazı uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilir. Moffitt Kanser Merkezi’nden Dr. Caitlin P. McMullen, tiroidin tamamen (total tiroidektomi) veya kısmen (lobektomi) çıkarılmasının yanı sıra lenf nodu çıkarımının da gerekebileceğini belirtiyor. Bu ameliyatlar sonrası birçok hasta, ömür boyu tiroid hormon replasman tedavisi almak zorunda kalır ve düzenli kan tahlilleri ile görüntülemelere ihtiyaç duyar.

McMullen, hastaların düzenli testler, ilaçlar ve takipler nedeniyle finansal zorluklar yaşayabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca ameliyat sonrası komplikasyonlar, hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Bunlar arasında ses teli felci, hipoparatiroidizm ve RAI tedavisinin yan etkileri yer alır. Tedavi sonrası ses değişiklikleri, yutma güçlüğü, kalsiyum dengesizlikleri ve ağız kuruluğu gibi sorunlar yaşanabilir. Hastalar, kanserden tamamen kurtulmuş olsalar bile, bu uzun vadeli etkilerle başa çıkmak zorunda kalır.

"İyi Kanser" Algısına Eleştirel Bir Bakış: Erken Yaşta Tiroid Kanseri Tecrübesi

18 Eylül 2024'te yayımlanan Supportive Care in Cancer dergisindeki "No such thing as good cancer" başlıklı araştırmaya göre erken yaşta tiroid kanseri teşhisi almış kişilerin deneyimleri, "iyi kanser" algısının ne kadar yanıltıcı olduğunu gözler önüne seriyor. Araştırmada, tiroid kanseri teşhisi alan 36 kişinin (katılımcıların %83'ü kadın, teşhis anında medyan yaş: 37,1 yıl) hayat boyu süren fiziksel ve duygusal etkiler yaşadıkları tespit edilmiştir.

Katılımcılar, tiroid kanserinin "iyi" olarak nitelendirilmesinin, kendi kanser deneyimlerini ve teşhisin ciddiyetini küçümsediğini hissettiklerini dile getirmişlerdir. Özellikle, teşhis sonrası sağlık sisteminde kendilerini kaybolmuş hissettiklerini ve "iyi kanser" tanımı yüzünden gerekli destek hizmetlerine ulaşamadıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmanın sonuçlarına göre, kanser sürecinde iletişim ve bilgilendirme eksiklikleri, hastaların tedavi kararlarını olumsuz etkileyebilmekte ve kanser sonrası uyum süreçlerini zorlaştırmaktadır.

Hastaların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi

Uzmanlar, doktorların hastalarına tiroid kanseri teşhisini açıkladıkları sırada daha dikkatli olmaları gerektiğini vurguluyor. Dr. Susan C. Pitt'in yaptığı bir araştırma, kanser teşhisi alan hastaların genel kanser korkusunun, tekrarlama endişesiyle birleşerek psikolojik stres ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açtığını ortaya koymuştur. Pitt, hastaların teşhisle ilgili algılarının tedavi kararlarını etkileyebileceğini ve bu algının bazı durumlarda aşırı tedaviye yol açabileceğini belirtiyor.

Hastaların doğru bilgiyle donatılması, hem tedavi kararlarını daha bilinçli almalarına yardımcı olacak hem de gereksiz korku ve kaygıları azaltacaktır. Dr. Caitlin McMullen, hastalara "iyi kanser" demek yerine, detaylı bilgilendirmenin ve sorularına yanıt vermenin onları daha fazla rahatlatabileceğini ifade ediyor.

Sonuç: "İyi Kanser" Diye Bir Şey Yok

Sonuç olarak, tiroid kanseri, başarılı tedavi seçenekleri ve yüksek sağkalım oranlarıyla bilinse de, hastaların yaşamları üzerinde ciddi ve uzun süreli etkiler bırakabilir. "İyi kanser" terimi, bu zorlukları göz ardı eder ve hastaların yaşadığı deneyimi küçümser. Uzmanlar, doktorların bu terimi kullanmak yerine, hastalarına daha empatik ve kişiselleştirilmiş bir yaklaşımla yaklaşmalarını öneriyor. Kanser her zaman bir travmadır ve her kanser türünün getirdiği farklı zorluklar vardır. Hastaların bu süreçte en çok ihtiyaç duyduğu şey, doğru bilgi, destek ve empati ile karşılanmaktır.