Uzun Şanslar – Kanser Hastaları Yeni Tedavilerle Tüm İhtimalleri Alt Üst Ettiğinde

Dr. Heloisa Soares, 68 yaşındaki hastasının hastane yatağının etrafını saran ailesinin arasından geçip ilerlerken, yılbaşı zamanıydı.

Tahminler pek umut verici değildi.

Salt Lake City'deki Huntsman Kanser Enstitüsü'nde bir gastrointestinal (sindirim sistemi) kanser uzmanı olan Dr. Soares, kötü haberi verdi: Hastanın kökeni belirsiz küçük hücreli karsinomu vardı, muhtemelen jinekoloji (kadınlara özgü üreme organları) kökenliydi.

Soares, bu hastalığa sahip hastaların yarısının bir yıl içinde, neredeyse tümünün – %90-95’inin – ise iki yıl içinde yaşamını kaybettiğini açıkladı. Bir test daha yapılması gerekiyordu. Hastada immünoterapi için kullanılabilecek moleküler belirteçlerin bulunma olasılığı düşüktü, ancak "kontrol etmemiz gerekiyor" dedi.

Bu, Aralık 2021’di.

Bugün, hasta neredeyse üç yıldır kanser bulgusu olmadan yaşıyor.

Teşhis sonrası yapılan genetik testler, hastanın immünoterapi adayı olduğunu gösterdi. Soares, hastaya bir immünoterapi ilacı reçete etti ve hasta hızlı yanıt verdi.

"Onu her gördüğümde, yılbaşı zamanı ailesinin etrafında olduğu o hastane ziyaretimi hatırlıyorum," dedi Soares. Bu hasta, pes etmemenin bir hatırlatıcısı. Çünkü "bir hastanın %5'lik dilimde olup olmadığını asla detaylı testleri yapmadan bilemezsiniz."

Kanser tedavisinde keder ve kayıp kaçınılmazdır. Ancak bazen o uzun şans ya da son çare tedavi işe yarar ve çoğu zaman bunun nasıl olduğuna dair bir açıklama olmaz.

Bu istisnai yanıt verenlerin kim olacağını öngörmek zordur. Ama bu olağanüstü birkaç kişi, onkologların her muayene odasına umut taşımasını sağlar.

Daha Fazlası İçin Huzursuzluk

West Virginia Üniversitesi'nde nöro-onkolog olarak görev yapan Dr. Sonikpreet Aulakh için hastaların olasılıkları genellikle karamsardır.

Aulakh'un önerdiği her beyin kanseri tedavisi risklidir. Bir tedavinin işe yaramama olasılığı, işe yarama olasılığından genellikle daha yüksektir. Ve bir ilaç başarısız olduğunda, hastalık büyümeye devam eder.

Bu yüzden bir hasta ihtimalleri yendiğinde, "beni mütevazı yapar," dedi. "Ve daha fazlasını yapma konusunda beni huzursuz eder."

2020'nin başlarında, Aulakh’a şiddetli baş ağrıları olan bir hasta yönlendirildi. Hastanın MR'ındaki golf topu büyüklüğündeki kütleyi bir kez görmek bile kanserin agresif olduğunu anlaması için yeterliydi.

Tümörün çıkarılması için yapılan ameliyat sonrası takip testleri glioblastoma tanısını doğruladı.

Aulakh, hastaya ve eşine durumu anlatmak için kliniğe girdiğinde, onların korkusunu hissedebiliyordu.

Sözlerini sakınmadı. Kanserin agresif ve hızlı büyüyen bir tür olduğunu söyledi. Çoğu vakada hastaların 2 yıldan az ömrü vardı.

"Doktor, ne öneriyorsanız yapacağız," diye hatırlıyor hastanın söylediklerini.

Aulakh hastayı radyasyon ve kemoterapiye başlattı, ardından beyin tümörünün ilerlemesini yavaşlatabilecek hafif elektromanyetik alanlar yayan, kafaya takılan bir cihaz olan tümör tedavi alanlarını ekledi.

Bir yıl sonra tümör büyüme belirtileri gösterdi, bu yüzden Aulakh, cihazla birlikte off-label (endikasyon-dışı) olarak oral bir hedefe yönelik tedavi reçete etti.

Hâlâ bir uzun şanstı. "Hangi yönde gideceğini bilmiyordum," dedi Aulakh. "Bir kez hastalık ilerlemeye başladığında, tedaviye yanıt verme olasılığı düşüktür."

Ve bu tedavi işe yaramazsa, hızlıca yeni bir yola girmeleri gerektiğini biliyordu.

Hedefe yönelik tedavi yaklaşık bir yıl boyunca işe yaradı, ancak 2023 başlarında taramalarda büyüme görüldüğünde, Aulakh PD-L1 tabanlı immünoterapiye geçti.

İlk ameliyattan bu yana 5 yıl geçti ve immünoterapiyle birlikte elektriksel alan terapi cihazını kullandığı 8 ay oldu. Hasta sadece hayatta kalmakla kalmadı, aynı zamanda aktif kalabildi ve sevdikleriyle anlamlı zaman geçirebildi.

"Bu, günlük kariyerimdeki en büyük başarıdır – hastaları yaşam kalitesiyle birlikte hayatta tutmak," dedi Aulakh.

Umudu ve Gerçekliği Dengede Tutmak

Fred Hutch Kanser Merkezi ve Seattle Çocuk Hastanesi'nde pediatrik onkolog olan Dr. Danielle Kirkey, olağanüstü kurtulanları düşündüğünde aklına 8 yaşındaki bir hasta gelir.

İlk teşhisi aldığında henüz 4 yaşındaydı: Philadelphia kromozomu pozitif akut lenfoblastik lösemi – sadece on yıl önce neredeyse evrensel olarak ölümcül olan bir hastalık.

Hedefe yönelik tedaviler hasta sonuçlarını iyileştirdi, ancak iyileşme süreci – özellikle çocuklar için – hala zorlu.

Kemoterapinin özellikle yoğun bir aşamasında, genç hasta akut kalp yetmezliği ve fungal (mantar) enfeksiyon geliştirdi, en korkulan yan etki.

"Karşı karşıya kaldığımız komplikasyonlar aşılmaz görünüyordu," dedi Dr. Kirkey.

Kirkey, çocuğun annesine hastaneden ayrılamayacağını söyledi – oğlu muhtemelen geceyi atlatamayacaktı.

Bu durum "yürek burkucuydu," diye hatırlıyor Kirkey. Özellikle pediatride asla pes etmek istemezsiniz, ancak o anda hasta ve ailesi durumun tüm ağırlığını anlamalıydı, dedi.

Üç çocuklu bekar anne, Kirkey'nin uyarısını dikkate aldı. O akşam oğlunun yanında kaldı.

Çocuk geceyi ve fungal enfeksiyonu atlattı, ancak önünde hâlâ uzun bir yol vardı. Sonraki birkaç yıl içinde iki kez relaps (lösemi tekrarı) yaşadıktan sonra nihayet kök hücre nakli aldı.

"Birçok noktada yenilgi hissettim, özellikle de relapslar sırasında," diye belirtti. "Umudu ve gerçekçiliği dengede tutmak gerçekten zor ve ince bir çizgi," dedi.

Bugün, nakilden bir yıl sonra hasta iyi durumda, dedi Kirkey.

Ancak uzun mücadelesi, tedavi hedeflerinin bir hastanın yolculuğu boyunca değişebileceğini gösteriyor. Uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek ideal olabilir, ancak zorlu günlerde hedefler daha küçük, daha odaklı hale gelebilir – hastanın bir sonraki doğum gününe ulaşmasına yardımcı olmak ya da rahatsız edici yan etkileri azaltmak.

"Yaşam kalitesini mümkün olduğunca uzun süre en iyi şekilde sağlamak için yapabileceğimiz her şey her zaman önceliğimizdir," dedi Kirkey. Ve en iyi günlerde, umduğunuzdan daha fazlasını bile elde edebilirsiniz.

Melanomda Yeni Bir Çağ

Minnesota'nın kırsal kesiminde onkolog olarak çalışan Dr. Wade Swenson, melanom hastalarının – hala normdan uzak olsa da – hiç olmadığı kadar sık iyileştiğini söyledi.

"Bu alanda olmak gerçekten heyecan verici bir zaman oldu," dedi Swenson.

Kariyerinin başlarında, Swenson'un metastatik melanomlu ve ilk immünoterapi adaylarından biri olan bir hastayı hatırlıyor. 60'larının başındaki adam, Chicago'daki büyük bir akademik merkezden Swenson'un kliniğine gelmişti ve kendisine hospis (son dönem bakım) düşünmesi gerektiği söylenmişti.

Hospis yönlendirmesinden önce, Swenson son bir tedavi seçeneği önerdi: İlk nesil immünoterapi, ipilimumab.

Hasta sadece birkaç hafta içinde yanıt verdi ve 12 yıldan uzun süredir remisyonda.

Bugün doktorlar, melanom için immünoterapiden bu tür sonuçlar bekliyor, ancak o zamanlar şok ediciydi ve alanın hızlı evrimini yansıtıyor, dedi Swenson.

"İlk uzmanlık sınavım ve on yıl önceki yeniden uzmanlık sınavım için kullandığım materyallere bakarsanız, delilik. Sadece karanlık çağlar gibi görünüyor," dedi Swenson.

Ruhları Besleyen İstisnalar

Dr. Don Dizon, tüm ihtimalleri alt üst eden bir hastayı düşündüğünde, on yılı aşkın süre önce Massachusetts General Hospital’da Boston'da çalışırken tedavi ettiği genç bir kadını hatırlar.

DNA uyumsuzluk tamir eksikliği olan endometriyal kanseri kemoterapiye yanıt vermedi. Ağrıları o kadar şiddetli hale geldi ki, Dizon onu hospise yönlendirmek zorunda kaldı. Ayrıca pembrolizumab reçete etti.

"İmmünoterapi son bir çabaydı," dedi Dr. Dizon, şimdi Lifespan Kanser Enstitüsü'nde Pelvik Maligniteler Programı direktörü ve Rhode Island Hospital'da Medikal Onkoloji direktörü.

Hasta 4 hafta içinde ağrı kesici ilaçlarını bıraktı. Ve bugün hâlâ remisyonda.

Bir hasta ihtimalleri yendiğinde, yoğun bir rahatlama hissi vardır, dedi Dizon.

Ama aynı zamanda kalıcı bir gizem de vardır.

"İçimizdeki bilim insanı her zaman anlamaya çalışır," bir şeyin neden işe yaradığını ve kimin için işe yarayabileceğini anlamak ister, dedi Dizon. Bu vakalar o kadar nadirdir ki, herkes için bu sonucu bekleyemezsiniz, ama olduğunda, "çok daha fazla umuda tutunmaya başlarsınız."

Yorum

Onkolojide umut, dikkatli taşınmalıdır.

Nadir de olsa ihtimalleri alt üst eden hasta hikayeleri, diğer hastalar ve onkologlar için beklentilerin yanlış yönlenmesine neden olabilir. Olumlu bir bakış açısı ile gerçekçi bir tahmin arasında hassas bir denge kurmak önemlidir.

Hastaların, hastalıklarının olası "iyi, kötü ve en olumsuz" sonuçlarını bilmesi kritik bir gerekliliktir.

Ancak, bu olağanüstü iyileşenleri sadece bir tesadüf olarak değerlendirmek de mümkün değildir. Onlar, tahminlerin değişebileceğini ve tıbbın sürekli olarak geliştiğini gösteren güçlü bir hatırlatıcıdır.

Biz onkologlar, bu istisnai iyileşme vakalarının değerini çok iyi biliyoruz; bu hastalar, mesleğimizin ruhunu besleyen ve bize umut aşılayan önemli ilham kaynaklarıdır.