İdeal kiloda olmak, sağlıklı bir yaşam sürmek isteyenler için önemli bir amaçtır. İdeal kilo, vücut kitle indeksi (VKİ) ile hesaplanır. Bir yetişkin için vücut kitle indeksi oran, 20 ile 25 arasında ise kişi ideal kiloda demektir. Obez olmak başta kanser olmak üzere birçok hastalığa davetiye çıkarır. İdeal kiloda kalmak veya bu kiloya ulaşmak için egzersizi günlük yaşantımıza mutlaka eklemeliyiz (bakınız egzersiz hangi kanserlerin riskini azaltır?).
Egzersiz yapmak için uygun zaman belirlemek ve buna sadık kalabilmek önemlidir. Günlük yaşamımızda düzenli egzersiz yapmak isteyen birçok insan bunu ne zaman yapacağı konusunda kararsız kalmaktadır. Oysa egzersizin doğru zamanda yapılıyor olması egzersizin faydalarını daha da artırabilir.
Spor hangi saatlerde yapılmalı?
Temmuz 2019'de Cell dergisi biyolojik saat ile metabolizma arasındaki ilişkiyi gösteren bir makale yayımladı. Yayınlanan çalışmada, önce fareler sonra insanlar üzerinde yapılan deneylere göre akşam saatinde egzersiz yapmanın daha verimli olabileceği gösterildi.
Çalışmalarda akşamları oksijen tüketimimizin daha düşük olduğu böylece daha yüksek performansa sahip olduğumuz tespit edildi. Aynı zamanda HIF1alfa proteininin akşam vakitleri yapılan egzersizlerle daha çok aktive edildiği bulundu. HIF1α proteini, egzersiz sırasında karbonhidrat yıkımını arttırarak vücudu yağ gibi alternatif enerji kaynaklarına yönlendirir. Bu nedenle, akşam saatlerinde yüksek performans ile egzersiz yapılması daha hızlı kilo vermemizi sağlıyor olabilir (kaynak 1).
- İlgili konu: Böbrek kanseri için 2019 Nobel Ödülü'nden esinlenen yeni bir ilaç heyecan yarattı: HIF2A ihibitörü
Çalışmanın sonuçları, Amerikan Egzersiz Konseyi tavsiyeleri ile de uyumlu gözükmektedir. Amerikan Egzersiz Konseyi, “gün içinde ısınan kasların performansı, akşamları daha iyidir” diyerek sonucu desteklemektedir. Konsey, buna ek olarak akşam saatinde yapılan egzersizlerde kan basıncının daha kontrol altında olduğunu söylüyor (2).
Akşam egzersiz yaparken, egzersizden önce uygun beslenmeli ve egzersizi uyku saatinize yakın yapmamalısınız. Akşamları egzersiz yapmanın kilo vermek için daha iyi olduğunu destekleyen başka kanıtlar olsa da, bu kanıtların sınırlı olduğunu belirtmek gerekir.
Akşam egzersizi tavsiye edilmesine rağmen, sabahları egzersiz yapmayı tercih ettiğiniz durumlar olabilir. Eğer sabah egzersizle güne başlamak istiyorsanız, bu durumda egzersizinizi kahvaltıdan önce yapmanız tavsiye edilmektedir. Uyku ile uzayan açlık sonrası yağ yakımı daha hızlı olduğundan egzersizinizi bu vakitte yapmak sizin için daha iyi olabilir (3). Ancak hipoglisemi denilen açlık kan şekeri düşüklüğüne dikkat etmeniz gerekir. Bu nedenle doktorunuz ve diyetisyeninizin size özel vereceği tavsiyelere göre hareket etmeniz önerilir.
Doğru egzersiz saatinin belirlenmesi konusunda net bir sonuca ulaşmak için daha çok araştırmaya ihtiyaç bulunmaktadır. Akşam ya da sabah, ne zaman egzersiz yaparsanız yapın, egzersizlerin doğru ve düzenli yapılması sağlıklı yaşam için daha önemlidir. Ayrıca, yeterli uyku ve dengeli beslenme ile destekleyerek yaptığınız egzersizden daha çok verim alıp, hedefinize daha kolay ulaşabilirsiniz.
