Ağır Alkol Kullanımının Oluşturacağı Sağlık Sorunları Nelerdir?

Alkol, sağlığı etkileyebilen sarhoş edici bir kimyasaldır. Kişinin ne miktarda alkol içtiği, kronik içicilik süresi, genetik faktörleri, cinsiyet, vücut kütlesi ve genel sağlık durumu, alkole nasıl tepki verdiğini etkilemektedir. Az miktarda alkol tüketiminin zararları az denebilir. Ancak fazla miktarda ve kronik bir şekilde alkol tüketmek, sağlığa birçok açıdan zararlıdır ve alkol tüketimi, yaşam kaybının önde gelen nedenlerinden biridir.

Alkol kullanım bozukluğu (AKB), kişinin olumsuz sağlık sonuçlarına rağmen alkol tüketmeye devam ettiği tıbbi bir durumdur. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre dünya çapında her yıl alkole bağlı 3 milyon erken yaşam kaybı meydana gelmektedir.

Alkol sorununu kabul etmek, iyileşmeye yönelik ilk adımdır. Alkol bağımlılığı için destek grupları ve profesyonel hizmetler de dahil olmak üzere birçok farklı türde tedavi seçeneği mevcuttur.

Kimi zaman her gün alkol almanın zararları olarak düşündüğümüz, fazla miktarda ve kronik alkol alımı ile ilişkili sağlık sorunları aşağıda sıralanmıştır.

Alkolün Zararları Maddeler Halinde

Alkol Psikozu Nedir?

Alkol halüsinozu olarak da bilinen alkol psikozu, kişinin çok fazla miktarda veya ağır alkol alımı sırasında veya kısa bir süre sonra yaşayabileceği psikotik belirtileri (duygusal küntlük, şüphe, huzursuzluk, kişisel bakım eksikliği, sosyal izolasyon vs) ifade etmektedir. Özetle, alkol alında kişilik değişmesi denilen şey budur.

Alkol kullanımı şizofreniye neden olamaz, ancak alkol psikozu benzer belirtilere neden olabilir. Durum genellikle şizofreniyi taklit eder, hızla ortaya çıkan ve günler ila haftalar içinde devam eden belirtilere neden olabilir. Nispeten nadir olmakla birlikte, alkol zehirlenmesi, alkol yoksunluğu ve alkolün uzun süreli kötüye kullanımının tümü alkol psikozuna yol açma potansiyeline sahiptir.

Alkol tüketimini kontrol altına alabilen bireylerin bu psikozu tekrar yaşama olasılıkları düşüktür.

Karaciğer Hastalığı

Karaciğer hastalığı, karaciğere zarar veren ve işlevini etkileyen herhangi bir durumu tanımlar. Alkole bağlı karaciğer hastalığı, özellikle aşırı alkol tüketiminden kaynaklanan durumları ifade etmektedir. Karaciğer, alkolü metabolize etmekten (işlemekten) sorumlu ana organdır, bu nedenle özellikle zarar görme riski altında olan karaciğerdir. Metabolize etme sırasında karaciğer, alkolü hem toksik hem de karsinojen bir madde olan asetaldehite dönüştürür.

Alkolle ilişkili karaciğer hastalığına örnek olarak şunlar verilebilir;

• Alkole bağlı yağlı karaciğer hastalığı: Alkolden kaynaklanan zararlı maddeler karaciğerde hasara ve iltihaplanmaya neden olarak aşırı yağ birikmesine sebep olurlar.
• Alkole bağlı hepatit: Alkol kullanımına bağlı olarak oluşan karaciğer iltihabını ifade eder.
• Karaciğer fibrozu: Karaciğerde belirli protein türlerinin birikimini tanımlar.
• Siroz: Uzun bir süre boyunca karaciğere verilen zarar, karaciğer fonksiyonunu ciddi şekilde etkileyen ve sağlıklı karaciğer hücrelerinin yerini alan yara dokusuna neden olabilir.

Pankreatit – Pankreas İltihabı

Alkol, karaciğer kadar pankreasa da zarar verebilir. Aşırı alkol tüketimi, genellikle hastaneye yatış gerektiren pankreasın ağrılı iltihabını tanımlayan pankreatite yol açabilir. Kanıtlar, alkolün pankreatitin en yaygın nedenlerinden biri olduğunu göstermektedir.

İnflamasyon büyük olasılıkla pankreatik enzimlere karşı proenzimlerin erken aktivasyonu, asetaldehite kronik maruziyet ve alkole bağlı yaralanma nedeniyle meydana gelen pankreastaki diğer kimyasal aktivitelerle ilişkilidir.

Kanser

Çok sayıda bilimsel kanıt, alkolün karsinojen olduğunu göstermektedir. Karsinojen, kansere neden olan şey anlamına gelmektedir. Kronik alkol tüketimi, alkole bağlı kanser geliştirme riskini artırmaktadır.

Alkol almak aşağıdaki kanserlerin riski artırmaktadır;

• Ağız
• Boyun
• Gırtlak
• Yemek borusu
• Kolon ve rektum
• Karaciğer
• Meme

Ayrıca alkol tüketen kişiler çoğunlukla tütün de kullanmakta ve sigara içmek, üst mide-bağırsak sistemi ve solunum yolu kanserleri geliştirme riskini daha da artırmaktadır.

Mide Ülseri ve Diğer Bağırsak Problemleri

Sindirim sorunlarının nedenlerinden biri de alkol olabilir. Bu durumlar, büyük ölçüde iltihaplanmadan kaynaklanan hasardan ve mide asidi salgılanmasıyla etkileşimden kaynaklanmaktadır. Potansiyel sindirim sorunları şunları içermektedir;

• Ülser ve kanama
• Mide ekşimesi ve asit reflüsü
• Özofajit, gastrit ve duodenit gibi şişmeler

Bağışıklık Sistemi Disfonksiyonu

Kanıtlar, alkol tüketimi ile bağışıklık sistemi işlevi arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır. Az/ılımlı alkol alımının bağışıklık sistemine olumsuz etkisi bildirilmese de kronik olarak ve çok miktarlarda alkol tüketmek, bağışıklık hücrelerinin sayısını azaltarak ve enfeksiyon riskini artırarak bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilmektedir.

Araştırmalar, çok miktarlarda alkol tüketimi ile zatürre, tüberküloz ve HIV bulaşma riski arasında bir bağlantı olduğunu belirtmektedir.

Beyin ile İlişkili Sıkıntılar

Alkolün beyin ve sinir sistemi üzerinde toksik etkisi olabilir. Beynin etkilenmesi, düşünme becerileri ve koordinasyonda zorluklara neden olabilir. Bu da düşme veya kaza sonucu travmatik beyin hasarı riskini artırabilir. ABD’de 2019'da alkollü araç kullanma, 10.142 yaşam kaybına neden olmuştur.

Ayrıca uzun yıllar boyunca, düzenli olarak, aşırı alkol tüketmek de alkole bağlı beyin hasarının gelişmesine yol açabilir. Bu da Wernicke-Korsakoff sendromu adı verilen ve görme sorunlarına, yürüme sorunlarına, kafa karışıklığına, ciddi hafıza kaybına ve günlük işlerde zorluklara neden olabilen nörodejeneratif bir duruma neden olabilmektedir.

Yetersiz Beslenme ve Vitamin Eksiklikleri

Kontrolsüz bir şekilde alkol tüketmek, yetersiz beslenmeye ve vitamin eksikliklerine de yol açabilmektedir.

Aşırı alkol kullanımı ile yetersiz beslenme yaygın görülen bir durumdur. Bu durum kısmen kötü beslenme seçimlerinden kaynaklansa da besinlerin verimsiz metabolize edilmesi de bu süreçte olası rol oynamaktadır. Aşırı alkol tüketimi mide ve sindirim sisteminde hasara ve iltihaplanmaya neden olur. Bu da vücudun vitaminleri emme yeteneğini azaltabilir. Ayrıca aşırı miktarlardaki alkol, iç kanamaya neden olabileceğinden bu durum demir eksikliği anemisinin gelişmesine de yol açabilmektedir.

Osteoporoz

Kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz, kemik yoğunluğundaki azalmayı ifade etmektedir, bu da kemikleri daha gözenekli ve zayıf hale getirerek kırık riskini artırmaktadır. Kanıtlar, alkolün kemik sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceğini ve osteoporoz geliştirme riskini artırabileceğini belirtmektedir.

Alkol, kalsiyum dengesine, D vitamini üretimine ve kortizol seviyelerine müdahale ederek kemik yapısının potansiyel olarak zayıflamasına neden olmaktadır. Ayrıca koordinasyonu bozabileceğinden dolayı da kırılmaya neden olabilecek düşme riskini de artırmış olacaktır.

Kalp Hastalığı ve Kardiyovasküler Problemler

Aşırı alkol tüketimi kalp rahatsızlıklarının gelişmesine yol açabilmektedir. Düzenli olarak çok fazla miktarda alkol tüketmek, kişide hipertansiyon (kan basıncının yükselmesi) gelişmesine neden olabilir. Bunun nedeni de alkolün, kan damarlarının daralmasına neden olan hormonların salınımını tetikleyebilmesidir. Bu da kalbe ekstra bir yük yükleyebilir ve kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi kardiyovasküler (kalp-damar) hastalıkların gelişmesine neden olabilir.

Özet

Aşağıda kısa alkol zararları resimli olarak görülebilir:

Kronik bir şekilde aşırı miktarda alkol tüketmek, tartışmasız sağlığa zararlıdır ve bir dizi ciddi sağlık problemleri ile ilişkilidir.

Aşırı alkol tüketimi, birden fazla organa zarar verebilir, kronik durumların gelişmesine neden olabilir ve tehlikeli kazalar için riski artırır. Bu nedenle ya alkol tüketmemeli ya da az/ılımlı bir şekilde alkol tüketmelidir. Kişi alkol bağımlılığı sorunu olduğunun farkında ise profesyonel yardım almalıdır.

*