Sigara kullanımı sebebi ile akciğer kanseri için yüksek risk taşıyan kişileri, düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) ile düzenli tarama, yaşam kaybını dörtte bir oranında azaltabilir.
Akciğer kanseri, yaklaşık olarak yılda 1,8 milyon yaşam kaybı ile dünya çapında kansere bağlı yaşam kayıplarının önde gelen sebebi olmaya devam etmekte (bakınız Dünya Kanser İstatistikleri). Ancak yeni yayımlanan bir rapora göre, daha hedefe yönelik yapılan akciğer taramaları ile bu yaşam kayıpları dörtte bir oranında azaltılabilir.
- İlgili konu: Güncel Kanser Tarama Programları: Hangi Testlerle Hangi Kanserlerde Erken Teşhis Mümkündür?
Akciğer kanserinde erken tanı düşük doz bilgisayarlı tomografi ile mümkündür
Düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) ile yüksek riskli bireylerin taranmasının, akciğer kanseri tanısının erken evrelerde konulmasına imkan sağladığı klinik çalışmalarda gösterilmiştir.
Bu, akciğer kanserine bağlı yaşam kayıplarını önemli derecede azaltırken aynı zamanda yaşam kalitesini de önemli ölçüde etkiler ve akciğer kanserini, zorlu durumundan tedavi edilebilir duruma dönüştürebilir. Ayrıca akciğer kanserine bağlı yaşam kayıplarını önlemek için diğer kanser türlerine göre daha az tarama gerektirdiğine de işaret etmektedir.
Kimler akciğer kanseri için tarama yaptırmalı?
Sigara öyküsü nedeniyle akciğer kanseri için yüksek risk altında olan 50 ila 80 yaşları arasındaki kişilerin akciğerleri, düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) kullanılarak yıllık test edilmelidir.
Ömürleri boyunca en az 20 paket-yıl sigara içmiş ve hala sigara içen; veya 20 paket-yıl içmiş ancak son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış kişiler, akciğer kanseri için "yüksek riskli" kabul edilmektedir.
Not: Bir paket yılı, bir yıl boyunca günde ortalama 20 sigara (veya bir paket) içmeye eşdeğer olarak tanımlanır. Örneğin, 20 yıl boyunca günde 1 paket sigara içmek, 20 paket-yıl olarak hesaplanırken, 10 yıl boyunca günde 2 paket içmek de 20 paket-yıl olarak hesaplanır.
Akciğer kanserinde erken tanı taramasının önemini vugulayan çalışma
NELSON çalışması, uygulanan her 320 düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) taramasının 1 hayat kurtarabileceğini saptadı.
Çalışma, kolorektal kanser için her 864 testte bir ve meme kanseri içinse her 645 ila 1724 test arasında bir hayatın kurtarılabileceğini göstermiştir.
Ancak akciğer kanseri taraması, meme ve kolorektal kanser taraması kadar yaygın değildir. “Bir yaşam kaybı sebebi olarak akciğer kanserini ortadan kaldırmak” için bir araya gelen ve Uluslararası Akciğer Kanseri Araştırmaları Derneği (IASLC), Koruyucu Sağlık, Küresel Akciğer Kanseri Koalisyonu ve AstraZeneca’nın kurucu ortakları olduğu “Lung Ambition Alliance” tarafından yayımlanan rapor, ulusal hükümetlerin hedefe yönelik akciğer taramasının geniş ölçekte uygulanma durumunu değerlendirmeleri gerektiğini öne sürüyor.
Tanıyı erken evrelere taşımak nedne önemli?
Tanıyı daha erken yapabilirseniz, potansiyel olarak ameliyat edilebilir Evre I veya Evre II’deki hasta oranı daha yüksek olacaktır. "Sonuç" şudur ki, DDBT, 5 yılda akciğer kanseri mortalitesini (ölüm oranı) önemli ölçüde azaltabilir. Bu önemlidir çünkü hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapiler, akciğer kanserinde sağkalımı artırmış olsa da "arzu edilen seviyede değildir". Bu ilaçlar "klinik olarak önemli" bir sağkalım yararı ile sonuçlanmıştır ancak "tümörler ilaçlara karşı direnç kazanıyor" ve sonuç olarak hastalar, "bu hastalığa bağlı olarak yaşamlarını kaybetmeye" devam ediyor. Tarama ile tespit edilen tümörlerin büyük çoğunluğu, 5 yıllık sağkalımın "çok daha yüksek" olduğu birinci ve ikinci evrelerde tespit edilmektedir.
Yayımlanan rapor, mevcut olan birçok akciğer kanseri taramalarının, kanseri, hastanın tedavi seçeneklerinin sınırlı olduğu ileri bir evrede teşhis ettiğine dikkat çekiyor. Hastaların sadece %20’si, 5 yıllık sağkalım olasılığının %68 ile %92 olduğu birinci evrede teşhis ediliyorken, %40’ından fazlası, 5 yıllık sağkalım oranının %20 civarı olduğu dördüncü evrede teşhis edilmektedir. Raporda ayrıca, DDBT taramasının kronik akciğer hastalığı ve kardiyovasküler hastalıklar gibi tespit edilmesi zor olan hastalıkların da erken tespitine olanak tanıdığına ve sağlık hizmetlerindeki maliyeti de azalttığına yer verilmiştir.
Akciğer taramaları artırılmalı
Rapora göre dünya çapında sadece birkaç ülke (ABD, Japonya, Güney Kore, Hırvatistan, Polonya ve Avustralya), ülke çapında tarama programlarını başlatmayı vaat etmiştir. Ayrıca rapor, yüksek riskli toplumlarda DDBT taramasının geniş ölçekte uygulanmasına yönelik çağrıda da bulunmaktadır. Bu uygulamanın en yüksek risk altındaki kişileri belirlemek için güvenilir bir araç olması, akciğer kanserine karşı genel önleme bildirilerinin taramalara dahil edilmesi ve kanser için daha duyarlı olan kişilerin katılımının güvence altına alınması gerekmektedir.
