Alzheimer Hastalığı1906 – Auguste Deter'in Otopsisi

1994 yılında eski ABD Başkanı Ronald Reagan, "Son zamanlarda Alzheimer hastalığına yakalanacak milyonlarca Amerikalıdan biri olduğum söylendi... Şimdi ömrümün sonuna götürecek olan yolculuğa başlıyorum." yazdı. Bir yıl sonra, bir restoranda yemek yiyenler, ona alkış tuttular, ancak neden alkış tuttuklarını ve bir zamanlar başkan olduğunu bilmiyordu.

Alzheimer hastalığı (AH), hafıza kaybı ve diğer bilişsel yeteneklerin anormal kaybını ifade eden genel bir terim olan demansın bir türüdür. AH, beyin hücrelerini tahrip eder ve yeni anılar edinme yeteneğini engeller. Hastalık ilerledikçe uzun vadeli anılar ve dil yetenekleri kaybolur. İlk teşhis sonrası ortalama yaşam beklentisi yaklaşık yedi yıldır.

Beyin plakları ve düğümleri, AH'nın iki anormal özelliğidir. Plaklar, sinir hücreleri arasında birikir ve beta-amiloit (BA) adı verilen protein parçalarını içerir. Düğümler, tau adı verilen bir mikrotübülle ilişkilendirilmiş proteinin dolanmış liflerinden oluşur ve ölmekte olan hücrelerin içinde yer alırlar. Plakların ve düğümlerin AH'daki rolü ve sinir hücreleri arasındaki sinyalleri nasıl engelleyebileceği ve hüceleri öldürebileceği konusundaki çalışmalar devam etmektedir.

1906 yılında Alman Psikiyatrist ve Nöropatolog Alois Alzheimer, başlangıçta 51 yaşında hafıza sorunları yaşayan ve kısa süre sonra sanrılar ve daha ciddi zihinsel sorunlar sergileyen Auguste Deter'in durumunu sunmuştu. Otopsi, Deter'in serebral korteksinin (hafıza, düşünce ve dilde rol oynayan beyin katmanının) dramatik bir şekilde küçüldüğünü, BA plaklarını ve nörofibril tangle'larını içerdiğini ortaya çıkardı.

Bugün AH, genellikle hastanın davranışlarına dayanarak teşhis edilir. CAT, MRI ve PET gibi gelişmiş tıbbi görüntüleme yöntemleri, demansın diğer olası nedenlerine bakmak için kullanılabilir. 

Beyin omurilik sıvısı, hastalığa bağlı belirtiler henüz açığa çıkmadan önce hastalığı teşhis etmeye yardımcı olmak amacı ile BA veya tau proteinlerinin varlığını analiz edilmesini sağlar. 

Alzheimer hastalığı çoğunlukla 65 yaşından sonra gelişir. APOE adı verilen bir gen formu, AH’nın geliştirilmesi ile yüksek derecede ilişkili bulunmuştur. 

Yazı Görselinin Açıklaması: Sağlıklı bir beyinin kesiti (sol) ve Alzheimer hastalığına yakalanmış bir kişinin beyin kesiti (sağ), serebral korteksin dramatik bir şekilde küçüldüğünü gösteriyor.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Aloysius “Alois” Alzheimer (1864–1915) 

• Önceki konu: Alerjiler 1906 – Bağışıklık Sisteminin Aşırı Tepkisi
• Sonraki konı: Et Denetleme Yasası 1906 – Hijyenik Mezbahaneler