
E-Sigaraların Farelerde Kansere Neden Olduğu Gösterildi
Nikotin dağıtım aracı olarak işlev gören elektronik sigaralar gittikçe popülerleşen tütün ürünleridir. Günümüzde tütün dumanının insan sağlığı açısından büyük bir tehdit olduğu ispatlanmış olsa da elektronik sigara dumanı için hala çalışmalar devam etmektedir. 7 Ekim 2019'da PNAS isimli dergide yayınlanan yeni bir çalışma ise elektronik sigaranın kanser oluşumu ile ilişkisini ortaya koymuştur.
Çalışmada elektronik sigara dumanının DNA hasarını uyardığı, fare akciğeri ve mesane dokusunda DNA onarımına engel olduğu bulunmuştur. Nikotin, aynı tür DNA eklentilerini uyarmakta ve insan hücrelerinde DNA onarımını benzer şekilde engellemektedir. Nikotin ayrıca insan hücrelerinin mutasyona ve tümör gelişimine duyarlılığını artırmaktadır. Mevcut sonuçlar, elektronik sigara dumanının farelerde bir akciğer karsinojeni (kanser yapıcı) ve potansiyel bir mesane karsinojeni olduğunu göstermiştir.
Elektronik sigaralar, uyarıcı nitelikteki nikotini iletmek için tütün ürünlerinin güvenli bir alternatifi olarak pazarlanmaktadır ve kullanımları özellikle gençler arasında popülerlik kazanmaktadır. Kısa bir süre önce yapılan çalışmaya göre e-sigara dumanına maruz kalan farelerin akciğer, kalp ve mesane mukozasında yoğun DNA hasarı tespit edilmiştir. Aynı zamanda akciğerlerde DNA onarımının azaldığı da gösterilmiştir. Nikotin ve nikotin türevi nitrozamin keton ise insan akciğer dokusu ve mesane hücrelerinde aynı zararlı etkilere neden olmaktadır. Bu bulgular, e-sigara dumanının nikotine ek olarak akciğer ve mesane karsinojeni olma olasılığını artırmaktadır. E-sigara kullanımının son 10 yılda popüler olduğu göz önünde bulundurulduğunda e-sigara dumanı ile insanlarda meydana gelen kanserler arasındaki ilişkinin tam olarak ilişkilendirilmesi bilinmezliğini korurken bu çalışmada fareler üzerinde etkisi test edilmiş ve gözler önüne serilmiştir.
E-Sigara Dumanı, Akciğer Adenokarsinomunu Uyarmaktadır
Tütün içenlerin akciğer ve mesane kanseri geliştirmeleri 2 yıldan fazla sürdüğü için, deneyde 54 haftalık maruziyet sağlandıktan sonra tümör oluşumu incelenmiştir. Farelerin anatomisi kabaca incelendiğinde, ciltte, karın boşluğunda, bağırsaklarda ve akciğerlerde tümör benzeri bir büyüme olduğu görülmüştür. Bu tümör benzeri dokular ayrıca mikroskobik olarak incelenmiştir. Sonuçlar, e-sigara dumanına maruz kalan 40 farenin 9'unda (% 22,5) akciğer tümörü geliştiğini göstermektedir. 3 patolog tarafından histolojik incelemeye tabi tutulan tüm akciğer tümörleri adenokarsinom olarak tanımlanmıştır.
E-Sigara Dumanı, Mesane Ürotelyal Hiperplazisini Uyarmaktadır
Herhangi bir deney grubunun idrar keselerinde gözle görülebilen tümörler saptanmamasına rağmen, histolojik inceleme ile e-sigara dumanına maruz bırakılan farelerde mesane ürotelyumunda değişiklikler belirgin olarak izlenmiştir (ürotelyum, mesane iç yüzeyi örten ince tabakaya verilen isimdir ve mesane tümörleri en sık buradan gelişir).
Genel olarak, e-sigara dumanına maruz kalmış 40 farenin 23'ünde (% 57.5) mesane dokusunda hücre sayısındaki artıştan kaynaklı doku büyümesi (ürotelyal hiperplazi) meydana gelmiştir.
Sonuç olarak, e-sigaraların insanlar üzerinde uzun dönem etkileri ve sigaraya kıyasla daha güvenli olup olmadıkları henüz bilinmeyen; ancak şimdiye kadar yapılan çalışmaların gösterdiği kadarıyla olumsuz sağlık etkilerine ve sonuçlarına yol açan cihazlar olarak karşımıza çıkmakta. Bununla birlikte, bağımlılığa; özellikle gençlerin hatta çocukların nikotine olan bağımlılığına yol açması itibariyle de son derece tehlikeli bir potansiyel barındırmaktadır.
2017’de lise öğrencileri arasında e-sigara kullanımının % 11.7’den, 2018 yılına kadar geçen kısa dönemde yüzde 78 artış göstererek % 20.8 seviyelerine ulaşmış olması, ABD’de 12-17 yaşları arasında daha önce e-sigarayı denemiş ya da denemeye açık olan yaklaşık 10.7 milyon öğrenci bulunması, e-sigara konusunda araştırmaların takip edilmesini ve daha temkinli yaklaşılmasını gerektirmektedir.
Electronic-cigarette smoke induces lung adenocarcinoma and bladder urothelial hyperplasia in mice.
PNAS 7 October 2019.