Hamilelikte kanser yaygın görülen bir durum değildir. Bununla birlikte meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser çeşidi olarak her 8 kadından birini etkilemektedir ve nadiren de olsa gebelik ve emzirme döneminde de görülmektedir. Gebeliğin kendisi kansere neden olmaz, ancak hormonların değişimleri memede daha önce olan fakat fark edilmemiş bir tümörün hızlı ilerlemesine neden olabilir. Gebelik ve kanser aynı anda görüldüğünde hem anne adayı hem de sağlık personeli için karmaşık bir durum oluşturabilir. Ancak kanser bebeği ve gelişimini çoğu zaman etkilemez.

Gebelikte veya emzirme döneminde meme kanseri belirtileri nelerdir?

Hamileyken her iki memenin büyümesi, oluşan kitlelerin ve yumruların bulunmasını zorlaştırabilir. Bu nedenle gebelik döneminde memede oluşan tümörler genellikle farkedilene kadar daha fazla büyüyebilir. Emzirme döneminde ise mastit adı verilen ve sık görülen meme enfeksiyonları ile tümöre bağlı durumlar karışabilir. Herhangi farklı bir şişkinlik veya kitle hissedilirse doktora muayene olunması gerekir.

-İlgili Konu: Meme kanseri belirtileri (detaylı)

Gebelikte veya emzirme döneminde meme kanseri nasıl teşhis edilir?

  • Tüm hamilelerin gebeliği boyunca düzenli kadın doğum uzmanı muayenesi olmaları önemli bir avantajdır. Aklınıza takılanları veya sizi rahatsız eden belirti ve şikayetleri çekinmeden doktorunuzla paylaşabilirsiniz. 
  • Meme kanseri erken tanısı için kendi kendine meme muaeyesi – hem kötü huylu kitleleri erken tespit etmede etkili olmadığı hem de gereksiz endişe yarattığı için – artık önerilmemektedir. Bunun yerine memelerinizde herhangi bir değişiklik (yeni başlayan asimetri, memede çekilme, meme başı değişiklikleri gibi..) olup olmadığını ayda 1 defa ayna karşısına geçip takip edebilirsiniz. 
  • Mamografi gebelik sırasında güvenli kabul edilse de 40 yaşından önce memeler daha yoğun olduğu için genel olarak mamografi yerine ultrason (USG) tercih edilir. USG anne ve bebek için tamamen güvenli bir yöntemdir.
  • Şüphelenen bir kitle hissedilirse dokudan örnek almak için meme biyopsisi yapılmalıdır. Günümüzde meme biyopsisi işlemleri deneyimli hekimler tarafından ultrason eşliğinde, lokal anestezi ile ve çok az bir ağrı veya ağrısız yapılmaktadır. Biyopsi ile alınan örnek doku, bir kanser hücresi olup olmadığını öğrenmek için patoloji laboratuvarlarında mikroskop altında kontrol edilir.
  • Bilgisayarlı tomografi taramaları gerekirse tıbbi ekibe danışılarak yapılır.
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MR), ultrasonografi ve biyopsi genellikle gebelik sırasında güvenlidir. Bu testlerde iyonize radyasyon kullanılmaz.

Hamilelikte ve doğumdan sonra meme kanseri tedavisi

Öncelikle şunu söylemek gerekir; kanserin bebeğe zarar verdiğine dair bir bulgu henüz yoktur. Gebeliği sonlandırmak ise meme kanserinin olası sonuçlarını ortadan kaldırmaz. Gebelikte meme kanseri uzman onkologlarca dikkatli yönetilmesi gereken bir durumdur.

Gebelikte meme kanseri tedavisinin en önemli belirleyicileri yine kanserin yayılım durumu (evresi) ve meme kanserinin hangi biyolojik alt türüne (hormon pozitif-negatif, her2 pozitif-negatif ve üçlü negatif) sahip olunduğudur.

-İlgil Konu: Meme kanseri nedir? Nedenleri - risk faktörleri nelerdir? Çeşitleri nelerdir?

Hamilelikte meme kanseri ameliyatı yapılabilir mi?

Ameliyat genel olarak gebeliğin ilk 3 ayında güvenlidir. Eğer erken evre bir meme kanseri söz konusu ise, doktorunuz muhtemelen şüpheli kitlenin çevresinde bir miktar normal doku ile birlikte (lumpektomi) ya da tüm memenin ameliyatla alınmasını (mastektomi) önerebilir.

Hamilelikte kemoterapi uygulanabilir mı?

Kemoterapiye gerek duyulursa doktorunuz bebeğe zarar verme şansını azaltmak için ilk 3 ayın geçmesini bekleyecektir.

Bölgesel olarak ilerlemiş (meme ve koltuk altı lenf bezlerini tutmuş) meme kanserlerinde genellikle ameliyat ve artı olarak kemoterapi gerektirir, bu tedavi şeklinin bebek için riski daha yüksektir. Tedavi kararı zor olabilir. Doktorunuz, ailenizle birlikte size nasıl bir tedavi olacağını ve hangi kemoterapilerin seçileceğini açıklayacaktır.

Hamilikte radyoterapi uygulanabilir mi?

Radyoterapi genellikle gebelikte bebeğe zarar verebilir, bu nedenle doğumdan sonrası beklenir.

Diğer meme kanseri tedavileri

Hormon tedavisi (tamoksifen ve goserelin gibi) ve hedefe yönelik akılı ilaçlar (örneğin, trastuzumab/Herceptin), genellikle gebelik sırasında veya emzirirken verilmez.

Meme kanseri tedavisi sırasında bebeğinizi emzirebilir misiniz?

Emzirmenin kanseri ilerlettiğine dair bir bulgu henüz yoktur. Kanserliyken genellikle emzirebilirsiniz, ancak yine de en doğru karar için doktorunuza danışmanız gerekir. Kemoterapi alıyorsanız, bu ilaçlar süte karışacağından, büyük ihtimalle emzirmeniz uygun görülmez.

Gebelik ve emzirme döneminde meme kanseri, tüm aileye psikolojik olarak da farklı/olumsuz etkileri olan durumdur, bu nedenle anne ve ailesinin psikolojik destek alması için yönlendirilmesi de unutulmamalıdır.