İnsan papilloma virüsü (HPV) oldukça yaygındır, fakat bu virüs hakkında insanların bilgileri biraz karışıktır. Kimler HPV olabilir? Nasıl bulaşır? Tedavi edilebilir mi? HPV aşıları ne kadar güvenli ve etkili? Bu yazımızda bunlar gibi soruları cevaplamaya ve karışık HPV bilgilerini netleştirmeye çalışacağız. Çünkü HPV ilişkili kanser gerçeği bilinirse yüksek oranda bununla ilişkili kanserler önlenebilir.
İnsan papilloma virüsleri, 200'ün üzerinde virüsten oluşan bir gruptur. Bunlardan 40'tan fazlası insandan insana bulaşabilir. HPV türleri insandan insana direk temas yoluyla (enfekte kişilerin deri ve mukoza zarlarından partnerlerinin derisi ve mukoza zarlarına cinsel ve cilt temasıyla) kolayca yayılabilir. Vajinal, anal ve oral seks yoluyla yayılabilirler. Bazı HPV türleri ise cinsel yol dışında bulaşan siğillere neden olur.
İddia 1: Sadece kadınlar HPV olur
Gerçek: HPV, hem kadınlarda hem erkeklerde görülür. İnsanların yaklaşık % 80'inde hayatlarının bir döneminde HPV enfeksiyonu yaşarlar. HPV kendiliğinden kaybolabilir veya geçmeyebilir. Kalan genital siğiller çeşitli kanser türleri başta olmak üzere sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu kanser türleri arasında; serviks (rahim ağzı) kanseri, anal kanser, penis kanseri ve baş-boyun kanserleri bulunur.
- İlgili konu: HPV – Human Papillomavirus nedir ve nasıl kansere nasıl yol açar?
İddia 2: HPV sadece cinsel ilişkiyle bulaşır
Gerçek: HPV hem cinsel ilişki yoluyla hem de cilt teması ile de yayılır. Çoğu vakada cinsel yolla bulaşma görülmekle birlikte cinsel ilişki olmadan da bu virüs bulaşabilir. Prezervatif kullanmak önemli derecede engel olur, ancak virüse karşı tamamen koruma sağlamaz.
İddia 3: HPV enfeksiyonu her zaman belirtiler gösterir
Gerçek: HPV olan insanların çoğu, kendilerine virüs bulaştığından haberleri yoktur. Vakaların % 90'ında, bağışıklık sistemi enfeksiyonla uzun süreli bir mücadeleye girer ve iki yıl içinde çoğunlukla bu virüs enfeksiyonunu yener.
- İlgili konu: Rahim ağzı kanseri belirtileri ve tedavisi
İddia 4: HPV’nin neden olduğu genital siğillerden ve kanserlerden korunmanın bir yolu yoktur
Gerçek: HPV aşıları, HPV’ye bağlı kanserleri %90’ın üzerinde bir oranda engelleyebilir. Aşının en az 10 yıl etkili olduğu düşünülmektedir. Ancak daha uzun süreli koruma sağlayacağı da öngörülmektedir. İdeal uygulanma yaşı hem kız hem erkek çocuklar için 11-12 yaşlarıdır.
- İlgili konu: HPV Aşı Rehberi Yenilendi! Bu vesile ile HPV aşısı nedir öğrenelim
İddia 5: HPV aşılarının hepsi aynıdır
Gerçek: FDA tarafından onaylanan üç HPV aşısı arasında birkaç önemli farklılık vardır. Cervarix aşısı, HPV’nin 16 ve 18 alt türlerine karşı ve sadece rahim ağzı kanserinden koruma hedefinde iken; Gardasil 4, HPV’nin 6, 11, 16 ve 18 numaralı alt türlerine karşıdır ve rahim ağzı, anal, vulvar, vajinal, penil ve baş-boyun kanserlerine karşı korur. Bu aşılar rahim ağzı kanserlerine karşı % 70'in üzerinde bir koruma sağlar.
Gardasil 9, dokuz çeşit HPV'ye karşı koruma sağlar. Serviks kanserlerinin yaklaşık % 90'ını önleyebilmektedir. Gardasil aşıları aynı zamandan genital siğilleri de önleyebilmektedir. Doktorunuz sizin veya çocuğunuz için en uygun aşıyı önerebilir.
İddia 6: HPV’nin tedavisi vardır
Gerçek: Virüs için maalesef tedavi yoktur, ancak aşı ile etkili bir şekilde korunmak mümkündür. Ayrıca, HPV’nin neden olduğu prekanseröz (kanser öncüsü) lezyonlar ve genital siğiller gibi sağlık sorunlarının çeşitli tedavi yolları vardır.
- İlgili konu: Pap smear test sonucunun anormal olması ne demektir?
İddia 7: HPV hamileliği etkiler
Gerçek: Çoğunlukla, HPV bir kadının hamile olma şansını etkilemez. Hamileyseniz ve HPV’liyseniz, genital siğiller olabilir veya rahim ağzınızda anormal hücre değişiklikleri oluşabilir. Düzenli taramalarla bulunabilen bu değişimleri konusunda kadın doğum uzmanları deneyimlidir ve tedavi edebilir. HPV aşısı sonrası hamile kalmanızda bir sakınca yoktur; aşı bir fetüsü etkilemez.
İddia 8: HPV aşısı yaptırdıysanız, Pap smear (smir) testi yaptırmasanız da olur
Gerçek: Kesinlikle pap smear testinizi yaptırmalısınız. HPV aşısı rahim ağzı kanserine neden olabilen her türlü HPV'yi önlemediği için, aşı yaptırmış olsa, 21-29 yaşları arasında kadınlar üç yılda bir smir testi yaptırmalıdır. Smir testlerine ek olarak, 30-64 yaş arasındaki kadınlar her beş yılda bir HPV için test yaptırmalıdır.
- İlgili konu: Güncel Kanser Tarama Programları: Hangi Testlerle Hangi Kanserlerde Erken Teşhis Mümkündür?
İddia 9: HPV aşısı, tehlikeli tıbbi sorunlara yol açabilir
Gerçek: HPV aşısı güvenli bir ilaçtır ve sağlık sorunlarını artırmaz. Diğer aşılar veya ilaçlar gibi, hafif alerjik reaksiyonlar görülebilir. En yaygın görülen durum, aşının yapıldığı kolda ağrı veya kızarıklıktır.
İddia 10: HPV aşısı cinsel aktiviteyi artırır
Gerçek: HPV aşısının cinsel aktiviteye etkisi üzerine bir araştırma yoktur. Ayrıca aşı yaptırılması, korunmasız cinsel ilişki yapılabileceği anlamına da gelmez.
Son olarak;
Yüksek riskli bir HPV türüne bağlı bir enfeksiyonun muhtemelen kansere dönüşmesi riskini artan en önemli faktör tütün ve tütün mamülü kullanımıdır.
HPV’den korunmak kansere dönüşmesi riskini en aza indirmek için
Bu bilgileri göz önünde bulunmak, tek eşli ve/veya korunmalı ilişkiye girmek ve doğru zamanda aşı yaptırma önerilir. HPV aşısı kansere neden olabilecek yüksek riskli HPV türlerine karşı koruma sağlayabilmektedir. 11-12 yaş arasındaki erkek ve kız çocukları aşı olmalıdır. Bu süreçte bağışıklık sistemi aşıya cevap vermeye çalışır. Bununla birlikte, kadınlar 26 yaşına kadar ve erkekler 21 yaşına kadar (bazı durumlarda 26'ya kadar) aşı olabilirler.
