Kanserde yeni ve şaşırtıcı bir tedavi yaklaşımı: SENOTERAPİ

Kanserde her geçen yeni bir tedavi yaklaşımıyla tanışıyoruz. Mayıs 2020’de Nature'da yayımlanan çalışmada senoterapi ile "uyuyan hücreler hedef alınarak" karaciğer kanseri hücrelerinin çoğalması fare modellerinde engellendi. Bu çalışma, hepatoselüler karsinomda (karaciğer kanseri) senoterapinin ilk uygulamasıdır.

Senoterapi, küçük molekül yapıda baskılayıcılar kullanarak uykudaki (çoğalmayan) hücreleri hedef alır. Senoterapik özellik yaşlanma karşıtı yaklaşımlarda kullanılmaktadır. Araştırmada, senoterapinin uygulanabilirliği karaciğer kanserlerinde incelendi. Bu amaçla, karaciğer hücrelerindeki FB1 (fructose 1,6-bisphosphatase 1) geni analiz edildi. İnsan karaciğer hücrelerinde FBP1 enziminin kaybı tümör büyümesini önemli ölçüde arttırmaktadır. Önceki araştırmalar, evre 1 /erken aşama) tümörlerde FBP1 düzeylerinin düşük olduğunu ve hastalık ilerledikçe daha da düştüğünü göstermiştir.

Araştırma sonuçlarına göre

• FB1 enziminin, en yaygın görülen karaciğer kanseri turu olan hepatosellüler karsinomlarda (HCC) düşük seviyede olduğu keşfedildi.
• Genetik mühendisliği tekniği ile FBP1 enzim aktivitesi engellenen farelerde, karaciğer kanserinin hızlı bir şekilde ilerlediği görüldü. Aynı zamanda, FB1 enzimi aktivite kaybı sonrası, obezite, alkolizm ve hepatit gibi altta yatan faktörlere bağlı olmaksızın karaciğer tümör büyümesi görüldü.
• Araştırmacılar, bu yaşlı hücrelerin, karaciğer hücresine özgü FBP1 kaybının neden olduğu tümör ilerlemesini engellemek için Navitoclax (hematolojik malignitelerin tedavisinde klinik araştırmaları süren bir ilaç) gibi senolitik ilaçlarla hedef alarak tümör ilermesini durdurmayı başardı.

Peki bu çalışma bize ne ifade ediyor?

• BP1 enziminin karaciğerde önemli bir metabolik tümör baskılayıcı olduğunu gösteren ilk genetik çalışmadır. Aynı zamanda, karaciğer hücrelerindeki FB1 gen bozukluklarının tümör mikrocevresini etkileyerek tümör büyümesini desteklediği keşfedilmiştir.
• Karaciğer kanserine karşı senoterapinin faydalı olabileceği gösterilmiştir.
• Senoterapide tümör mikrocevresindeki “kanser olmayan ve uykudaki” hücreler hedef alınmaktadır. Uykudaki bu tip hücrelerin kanserleşmeyi desteklediği görülmüştür.
• Immunoterapilerin etkinliğini azaltan önemli sebeplerden biri de tümör mikrocevresindeki hücrelerdir. Senoterapi ve ımmunoterapinin birlikte kullanımı etkili bir kanser tedavisi sunabilir.

Önemle vurgulamak gerekir ki, bu çalışma laboratuvar ortamında gerçekleştirilmiştir. İleri klinik çalışmalarla bu bulguların doğrulanması gerekmektedir.

*

İLGİLİ KONULAR:

- Yaşlanan kanser hücreleri birbirini yiyerek hayatta kalmaya devam ediyor

- Tedavi olmuş kanser neden tekrarlar: Uyuyan kanser hücreleri

- Hangi kanser ne oranda NÜKS (TEKRAR) eder?