Kanserim tekrarlar mı korkusu, depresyon ve sıkıntının ötesindedir

Kansere dair kaygılar ve sıkıntılar tanı ve tedavi süreciyle sınırlı kalmayıp iyileştikten sonra da nüks (tekrar etme) korkusu olarak kendisini hatırlatmaya devam edebiliyor. Kanser tedavisi sonrası hayatta kalanların sayısı arttıkça, nüks korkusu, dikkat çeken yeni bir klinik bir mesele haline gelmiştir. Bu kaygılar uzun sürebilmekte ve yaşam kalitesini olumsuz anlamda etkileyebilmektedir. Nüks korkusu ile baş etmede psikoonkoloji profosyonelleriden yardım alınması ve tavsiyelerin dikkate alınması önerilir.

- İlgili konu: Hangi kanser ne oranda NÜKS (TEKRAR) eder?

Yeni bulgular kanserin tekrar edebilme korkusunun, anksiyete, stres bozukluğu ve depresyona neden olabileceğini gösteriyor.

Orta ve yüksek derece kanser nüksü korkusu, kanser tedavisini tamamlayan kişilerde %22 ile %87 arasında. Bununla birlikte depresyon ya da stres bozukluğu bildiren hastaların, kanser tekrara etme korkusunu yaşama dereceleri arasında önemli bir fark bulunmadığı görülüyor. Bu da kanser tekrar etme korkusunun depresyon veya stres bozukluğundan farklı bir klinik durum olduğunu düşündürmektedir.

Kanser nüks korkusunu, anksiyete bozukluğu gibi diğer psikolojik durumlardan daha açık bir şekilde ayırmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu araştırma için ABD’de kanser tedavisi görüp iyileşen 1032 kişilik bir grup değerlendirildi ve çalışma sırasında hastaların hiçbirinde kanser nüksü yaşanmamıştı.

Değerlendirme sonuçlarına bakıldığında;

• Hastaların %34’ünün kanser tekrarı korkusu yaşamadığı;
• %54’ünün düşük derecede ve
• %11’inin yüksek derecede nüks korkusu yaşadığı görüldü. 
• Kanser nüks korkusu teşhisin konduğu ilk 1 ile 5 yıl arasında yüksek iken yıllar geçtikçe bu korkunun azaldığı gözlendi.
• Ayrıca İspanyol kökenlilerin ve eğitim süresi 12 yıldan az olanların daha az kanser tekrarı korkusu riski taşıdıkları bulundu.

Daha dikkat çekici sonuç ise, yüksek ve düşük derecede nüks korkusu yaşayan gruplar arasında, depresyon belirtileri ve psikolojik sıkıntı açısından anlamlı bir fark bulunmadı. Yani kanser nüks korkusu, bilinen ve iyi tanımlanmış diğer psikolojik durumlardan farklı bir klinik durum olarak gözükmektedir.

Bu çalışma yaptığı değerli tespitlerin beraberinde başka sorulara yol açmaktadır. Bunlardan birisi, kanser nüksü korkusunun kanser tedavisi görmüş kişilerin yaşamını ne kadar etkiliyor olduğunu bilmiyoruz. Ayrıca, kanser nüks korkusu – anksiyete başlığı altında incelenebilecek - yeni bir klinik psikolojik durum gibi gözükmekte ve bunu nasıl derecelendirmemiz gerektiğine dair henüz bir ölçüt yok.

Ele alınması gereken bir diğer soru, kanser nüks korkusunun sağlık davranışlarıyla ve sağlık hizmeti kullanımıyla bağlantısının olup olmadığıdır. Veya tedavi görmüş kişiler sağlıklarına dair olumlu alışkanlıklar kazanmadıkları için bazı korkular duyuyor olabilirler mi? Daha eğitimli kişilerin daha fazla korku yaşamalarının sebebi, yapmak isteseler ve öneminin farkında olsalar da henüz – ideal kilo, sigarayı bırakma, egzersiz yapma gibi – sağlıklı yaşam alışkanlıklarını kazanamamış olmaları olabilir. Umarız bu soruların cevaplarına ilişkin de araştırmalar yapılarak hastalara daha fazla yardımcı olunabilir.

İlgili konular:

- Tedavi olmuş kanser neden tekrarlar: Uyuyan kanser hücreleri

- Kabuklu kuruyemiş tüketimi kolon kanseri tekrarlama riskini azaltıyor olabilir

- Tekrarlayan (nüks) meme kanserinde ameliyat hangi durumlarda tercih edilir?