Kızıl Haç ve Kızılay 1863-1868 – İnsani Yardım Kuruluşlarının Doğuşu

Bugünkü Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, varlığını, İsviçreli sosyal aktivist Henri Dunant’a borçludur. 

Dunant, bir günde 30.000 kişi öldüğü ve binlercesinin yaralandığı 1859 İtalya Solferino Muharebesi'nde tanık oldukları karşısında dehşete düşmüştü. Dunant, savaşın her iki tarafındaki yaralılara yardım sağlayabilecek bir uluslararası yardım derneği için Avrupa'yı dolaşmaya başladı. Bu çalışmalardan çeşitli organizasyonlar ortaya çıktı. 

• 1863’te silahlı çatışma mağdurlarının insanca muamelesine odaklanan özel bir kuruluş olan Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC)’nin kuruluşunda yer aldı. 
• 1901'de, barış için ilk Nobel Ödülü'nü kazandı ve ICRC üç kez Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu (IFRC) 1919'da kuruldu ve bugün birçok ulusal Kızılhaç ve Kızılay Topluluğu arasındaki faaliyetleri koordine etmektedir. Bu ulusal topluluklardan biri Amerikan Kızılhaç’ı (ARC) olup, kan ve kan ürünlerinin toplanması, işlenmesi ve dağıtımı; felaketlerde yardım sağlanması, ihtiyaç sahiplerine yardım edilmesi; askeri üyeler ve aileleriyle ilgilenilmesi; sağlık eğitimi programları sunulması gibi faaliyetleri yürütür. ARC, Afrika'da kızamık ve sıtmayla savaşmaya yardımcı olan uluslararası yardım programlarına da destek vermektedir.

ABD hastanelerine kanın en büyük tedarikçisi olan ARC, 1881'de Amerikalı Hemşire Clara Barton tarafından kuruldu. ARC ayrıca, kan ürünlerinin virüslerden arındırılmış olduğundan emin olmak için kapsamlı kan testleri yapar ve kan transfüzyonlarının olası komplikasyonlarını azaltmak için lökoredüksiyon (beyaz kan hücrelerinin kandan ayrıştırılması) uygular.

*

Ülkemizde ise 1868 yılında kurulan Türk Kızılay Derneği de aynı amaca hizmet etmektedir:

• İnsani yardım, 
• Acil durum müdahalesi, 
• Kan bağışı, 
• Sağlık hizmetleri, 
• Sosyal yardımlar,
• Toplumun savunucusu 

Kızılay, doğal afetler, savaşlar ve acil durumlar gibi zorlu koşullarda, mağdurlara acil yardım sağlama misyonunu üstlenmektedir. Ayrıca, düzenli kan bağışları toplayarak sağlık kuruluşlarına ve hastalara destek olmaktadır. Bugün, Türkiye'deki Kızılay, geniş bir gönüllü ağına, modern tesislere ve kapsamlı hizmetlere sahip bir kuruluş haline gelmiştir. Sürekli büyüyen ve gelişen Kızılay, insan odaklı çalışmalarıyla toplumun hayatına dokunmaya devam etmektedir.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Clarissa Harlowe “Clara” Barton (1821–1912), Jean Henri Dunant (1828–1910

• Önceki konu: Hastalıklarda Germ Teorisi 1862 – Görünmez Yaratıklar
• Sonraki konu: Dişçi Matkabı 1864 – Dental Kesiciler