Küresel Çapta Kansere Özgü Yaşam Kaybı Oranlarının Büyük Farklılıklar Gösterdiği Bulundu

Kansere bağlı yaşam kaybı oranlarına dair dünya çapında gerçekleştirilen bir araştırma, endişe verici eğilimleri ortaya koyuyor. Sedeta ve ekibinin Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention'da yayımlanan aydınlatıcı yeni araştırmasına göre, incelenen ülkelerin çoğunda, genel olarak tüm büyük kanser türlerinin yaşam kaybı oranlarında düşüş görülse de, özellikle kadınlar arasında akciğer kanseri ve erkekler arasında karaciğer kanseri yaşam kaybı oranlarında alarm verici bir artış kaydedildi. Kadınlarda akciğer kanseri yaşam kaybı oranlarındaki artış, kadınlarda yaygınlaşan sigara içme alışkanlığına; erkeklerde görülen karaciğer kanseri yaşam kaybı oranlarındaki artış ise alkol kullanımına ve bir salgına dönüşen obeziteye atfedilebilir.

Bu bulgular, kanser özgü yaşam kaybı oranlarının ülkeler arasında büyük ölçüde değişkenlik gösterdiğini ve özellikle akciğer ve serviks (rahim ağzı) kanserleri için oranların 10 kata kadar değişebildiğini gösteriyor. Bu, hem halk sağlığı yetkilileri hem de bireyler için ciddi bir uyarı işareti olmalıdır; kanserle mücadele, küresel bir çaba gerektirir ve bu çabanın, sadece belirli türler veya coğrafi bölgeler üzerinde değil, tüm kanser türleri ve bölgeler üzerinde yoğunlaşması gerekir.

Bilinen kanser önleme ve kontrol müdahalelerinin geniş ve eşit uygulanması için sağlık sistemlerini sadece kaynakları sınırlı ülkelerde değil, dünya genelindeki yüksek gelirli ülkelerde de güçlendirmek önemli. Çünkü her ülke/bölge, kanser konusunda farklı risklere sahiptir.

Çalışmanın Detayları

Araştırmacılar, dünyanın çeşitli bölgelerindeki 47 ülkede en yaygın sekiz kanser türü için – meme kanseri, akciğer kanseri, kolorektal (kalın bağırsak) kanser, prostat kanseri, mide kanseri, karaciğer kanseri, serviks kanseri ve özofagus (yemek borusu) kanseri –  yaşam kaybı oranlarını analiz etti. Dünya Sağlık Örgütü'nün yüksek kaliteli mortalite (yaşam kaybı) verilerini inceleyerek ve yaşa göre standardize edilmiş oranları kullanarak, araştırmacılar, her bir kanser türüyle ilişkili belirgin eğilimleri ve örüntüleri çözme yeteneğine sahip oldular.

Sonuçlar

• Kadın hastalarda akciğer kanseri mortalite oranları, 24 ülkede yıllık %0.3 ila %4.3 oranında artış gösterdi – en hızlı artışlar, İspanya (%4.3), Uruguay (%3.7) ve Yunanistan (%3.2)'da yaşayan hastalarda gözlendi. Akciğer kanseri mortalite oranlarının kadın hastalar arasında artış gösterdiği 24 ülke içinde, 22'si Avrupa'daydı.
• Karaciğer kanseri mortalite oranları, kadın hastalarda 15 ülkede yıllık %0.9 ila %4.5 oranında artış gösterdi. En hızlı artışlar, İngiltere (%4.5), Norveç (%3.4), Danimarka (%3.1) ve Avustralya'da (%3.1) yaşandı.
• Erkek hastalar arasında karaciğer kanseri mortalite oranları, 47 ülkenin 23'ünde kadınlardan daha yüksek oranlarda arttı – bu ülkeler Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya'da yıllık olarak %0.8 ila %5.8 arasında değişti. En hızlı artışlar İrlanda (%5.8), Norveç (%5.3) ve Malta (%4.8)’da gözlendi.
• Araştırmacılar, karaciğer kanserine bağlı yaşam kaybı oranlarındaki artışın büyük ölçüde Hepatit C enfeksiyonlarının yüksek sıklığına, bunun yanında özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde obezite, diyabet, metabolik sendrom, alkolik-olmayan yağlı karaciğer hastalığı ve ağır alkol tüketimi gibi viral-olmayan nedenleri yansıtabileceğini öne sürdüler.
• Rahim ağzı kanseri mortalite oranları, 47 ülkenin 28'inde yıllık olarak %0.4 ila %5.2 oranında azaldı, en hızlı düşüşler Singapur (%5.2), İsviçre (%4.7) ve Kore Cumhuriyeti (%4.4)'nde meydana geldi. Ancak oranlar, dünyanın farklı bölgelerindeki altı ülkede yıllık %0.5 ila %2.5 oranında arttı: Kırgızistan, Japonya, Yunanistan, İtalya, Arjantin ve Letonya.

Yorum

Araştırmacılar, tütün kontrolü ve aşı uygulamaları gibi etkili önlemlerin uygulanmasının, sağlıklı yaşam tarzlarının teşvik edilmesinin ve sistemli taramaların dünya genelindeki kanser vakalarının büyük bir bölümünün önlenmesine yardımcı olabileceği sonucuna vardılar.

Küresel çapta kansere özgü yaşam kaybı oranları üzerine bu kapsamlı çalışma, kanser kontrol çabalarının sadece belirli kanser türlerine veya belirli bölgelere odaklanmaması gerektiğini, bunun yerine evrensel ve kapsayıcı bir yaklaşım gerektirdiğini göstermektedir. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler, kanseri önlemek ve tedavi etmek için bilinen tüm stratejileri uygulamalı ve bu stratejileri, kanser yükünü ve yaşam kaybı oranlarını azaltmak için gereken yerlerde uygulamalıdır.