Meme Kanseri Hastalarında Vajinal Östrojen Kullanımı Güvenli Mi?

Menopoz sonrası dönemde meme kanseri tanısı almış hastalarda, menopozal belirtilerin tedavisinde kullanılan lokal östrojen uygulamalarının güvenilirliği uzun süredir tartışılmaktadır. Yakın zamanda gerçekleştirilen geniş çaplı bir çalışma, lokal vajinal östrojen kullanımının meme kanseri hastalarında sağkalımı olumsuz etkilemediğini, hatta sağkalım oranlarını artırabileceğini ortaya koydu.

Çalışmanın Önemi ve Gerekliliği

Hormon reseptörü pozitif meme kanseri tanısı alan hastalar genellikle antihormonal tedaviler kullanmakta ve bu tedavilerin yarattığı menopoz benzeri yan etkilerle mücadele etmektedir. Eklem ağrıları, yorgunluk ve idrar yollarına dair belirtiler gibi bu yan etkiler yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilmektedir. Geleneksel olarak, hormonal olmayan tedaviler ilk basamak olarak tercih edilmekte, lokal östrojen ancak diğer yöntemler başarısız olduğunda düşünülmektedir.

Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Birliği (ACOG) de meme kanseri geçmişi olan hastalarda sistemik östrojen kullanımını, kanser nüksü (tekrarı) riskini artırabileceği gerekçesiyle kontrendike / uygunsuz olarak değerlendirmektedir. Ancak vajinal lokal hormon kullanımının bu riski artırdığına dair net bir kanıt bulunmamaktadır.

Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi

Arizona Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Olivia Mitchel ve ekibi, ABD Ulusal Kanser Kayıt Sistemi (SEER) ve Medicare Sağlık Sonuçları Anketi (MHOS) verilerini analiz ederek, 65 yaş ve üzeri meme kanseri tanısı almış kadınlarda lokal vajinal östrojen kullanımının etkilerini inceledi. 2010-2017 yılları arasında teşhis konulan toplam 18.620 meme kanseri hastası değerlendirildi ve bunların 800’ünün lokal vajinal östrojen kullandığı belirlendi.

Bu yeni çalışma, 2025 ASCO Yıllık Toplantısı’nda Poster Bildiri No: 578 ile sunulmuştur.

Öne Çıkan Bulgular ve İstatistiksel Sonuçlar

Yapılan analizlerde dikkat çekici sonuçlar elde edildi:

• Lokal vajinal östrojen kullanan kadınlarda, kullanmayanlara göre genel sağkalım %44 daha yüksekti (HR: 0.56; p<0.0001).

• Meme kanserine özgü sağkalım oranlarında da %47'lik bir iyileşme saptandı (HR: 0.53; p=0.014).

• Vajinal östrojen kullanım süresi 7 yıldan uzun olan kadınlarda sağkalım oranları daha belirgin şekilde arttı (HR: 0.01; p<0.0001).

• Hormon reseptörü pozitif meme kanseri alt grubunda da benzer bulgular gözlemlendi (HR: 0.62; p=0.0007).

Bulguların Klinik Uygulamaya Yansımaları

Araştırmanın baş yazarı Olivia Mitchel, "Uzun yıllardır hormonal tedavilerin hiçbir şekilde kullanılmaması gerektiği yönünde bir yaklaşım vardı. Fakat bu sonuçlar, lokal östrojen kullanımının hastaların yaşam kalitesini artırmada güvenli bir seçenek olduğunu destekliyor. Bu bulgular, klinik pratiği değiştirebilir ve pek çok kadının yaşam kalitesini iyileştirebilir" ifadelerini kullandı.

Çalışmanın Kısıtlılıkları

Çalışma sonuçlarının menopoz sonrası yaş grubuyla sınırlı olması, bulguların genç yaş gruplarına genellenmesini güçleştirmektedir. Ayrıca lokal östrojen dozlarının güvenilirlik açısından etkileri bu çalışmada değerlendirilmemiştir ve ileride bu konuda ek araştırmalar gerekmektedir.

Sonuç ve Öneriler

Mevcut bulgular, menopoz sonrası meme kanseri hastalarında vajinal lokal östrojen kullanımının sağkalım üzerinde negatif bir etkisi olmadığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar, meme kanseri hastalarına yönelik mevcut tedavi yaklaşımının yeniden gözden geçirilmesini gerektirebilir. Ancak her durumda, hasta bazında değerlendirme yapılmalı ve kararlar hekimle ortak şekilde alınmalıdır.

Bu bulguların klinik pratiğe entegrasyonu, meme kanseri tedavisinde yaşam kalitesini ön plana çıkaran yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.