Meme, Rahim Ağzı ve Kolon-Rektum Kanseri Tarama Oranları – Pandemi Öncesi ve Sonrası

Her ne kadar hakkında eskisi kadar konuşmuyor olsak da Covid-19 Pandemisi'nin birçok yarası halen sarılmadı. Bunlarda biri de kanserde erken tanı amacıyla yapılan kanser taramalarında ciddi aksamaların olması.

JAMA Oncology'de 17 Kasım 2022'de yayımlanan kesitsel bir ABD çalışmasında Allison Oakes ve ekibi, Aralık 2021 itibarıyla meme, rahim ağzı ve kolorektal kanser tarama oranlarının, pandemi sırasında ciddi şekilde düştüğünü ve daha sonra bazı toparlanmalara rağmen Covid-19 Pandemisi öncesi seviyelerin altında kaldığını buldu.

Çalışma, Ocak 2017'den Aralık 2021'e kadar tüm ABD'yi kapsayan sağlık kayıtlarını kullandı.

Önemli Bulgular

Analiz, ortalama yaşı 51,5 olan 306 milyon kişiyi içeriyordu.

Meme kanseri için, pandemi öncesi 100.000 kişi başına 8.216 olan üç aylık ortanca tarama oranı, 2020'nin 2. çeyreğinde 100.000 kişi başına 4.951'e düştü (%40 düşüş). Tarama oranları, 2020'nin 3. ve 4. çeyreğine kadar pandemi öncesi seviyeye yükseldi ve ardından 2021'de %6 ile %17 arasında değişen üç aylık açıklarla 100.000'de 7.374'e düştü. Azalan taramalara bağlı olarak, bildirilen meme kanseri sıklığı 2019 ile 2020 arasında yaklaşık %6 ve 2020 ile 2021 arasında yaklaşık %5 daha azaldı.

Rahim ağzı kanseri için, pandemi öncesi 5.602/100.000 olan üç aylık ortanca tarama oranı, 2020'nin 2. çeyreğinde 3.563/100.000'e düştü (%36 düşüş). Oranlar 2020'nin 3. çeyreğine kadar pandemi öncesi seviyeye yükseldi ve ardından 2020'nin 4. çeyreğinde 4.853/100.000'e ve 2021'in 4. Çeyreğinde 4.246/100.000'e düştü. Rapor edilen rahim ağzı kanseri sıklığı 2019 ile 2020 arasında yaklaşık %6 azaldı ve ek bir artışla 2020 ile 2021 arasında yaklaşık %5 azaldı.

Kolorektal (kalın bağırsak) kanser için, pandemi öncesi 3.162/100.000 olan üç aylık ortanca tarama oranı, 2020'nin 2. çeyreğinde 1.746/100.000'e düştü (%45 düşüş). 2020'nin 3. çeyreğinden 2021'in 4. çeyreğine kadar, üç aylık tarama oranları 2.590 ila 2.861/100.000 arasında değişiyordu; bu seviyeler, pandemi öncesi düzeyin %82 ​​ila %90'ıydı. Bildirilen kolorektal kanser sıklığı 2019 ile 2020 arasında yaklaşık %7 ve 2020 ile 2021 arasında yaklaşık %6 daha azaldı.

Sonuç olarak bu kesitsel çalışmada, topluma dayalı kanser tarama ve teşhis oranlarının, üç ana kanser türü için pandemi öncesi seviyelerin altında kaldığını gösteriyor. Ülkemiz için de durumun benzer olduğunu öngörüyoruz. Zaten pandemi öncesinde de toplumun kanser taramalarını yaptırma oranları idealin oldukça altında idi.

Çalışmanın bulguları, taramanın pandeminin ilk aşamalarından sonra hızla toparlandığını gösteriyor; ancak, daha uzun takip süresi, önleyici kanser taramasındaki boşlukların geri döndüğünü ve daha da kötüleştiğini ortaya koyuyor. Araştırmacıların bu tespiti, 2021'e kadar kanser taramalarının önemli bir oranda unutulduğunu gösteriyor. Kanserlerin daha ileri evrede tanı alması gibi uzun vadeli olumsuz sonuçları azaltmak için, birden fazla paydaşın yeni stratejileri değerlendirmesi ve yaşa-cinsiyete uygun kanser taramasını artırmak için uygun kaynakları ayırması gerekiyor.