Peptik Ülserler ve Bakteriler 1984 – Helicobacter Pylori
1586 yılında İtalya’nın Mantova kentinden olan Doktor Marcellus Donatus, otopside, mide zarındaki açık yaraları ilk belgeleyen isimlerdendir.
Yakın zamana kadar mide ve komşu duodenumdaki (oniki parmak bağırsağı) peptik ülserlerin, stres ve beslenmeden kaynaklandığına inanılıyordu. Bugün bu tür ülserlerin büyük çoğunluğunun, midenin asidik ortamında gelişen spiral şekilli bir bakteri olan Helicobacter pylori'den kaynaklandığını biliyoruz.
Bakteriyel nedenin tıbbi olarak kabul edilmesi, Avustralyalı Araştırmacılar Robin Warren ve Barry Marshall'ın öncü çabalarından gelmektedir. Marshall, 1984 yılında şüpheci meslektaşlarını ikna etmeye yardımcı olmak için H. pylori içeren bir petri kabının içeriğini içti ve beş gün sonra gastrit (mide zarının iltihabı) geliştirdi.
- Ülserler karın ağrısına ve kan kusulmasına neden olabilir.
- Mide veya onikiparmak bağırsağının delinmesi hayati tehlike oluşturabilir.
- H. pylori mideye yerleştiğinde, mide asidinin miktarını kontrol eden gastrin salınımını artırabilir veya azaltabilir ve kronik inflamasyona neden olabilir.
H. pylori, mide veya onikiparmak bağırsağından alınan kültürler, kan testleri (antikorlar için), dışkı testleri (antijenler için) ve üre nefes testi ile tespit edilebilir. Üre nefes testinde, hasta radyoaktif üre alır ve eğer nefesinde radyoaktif karbondioksit bulunursa, H. pylori'nin varlığı tespit edilir.
H. pylori'nin yiyecek, su ve insan tükürüğüyle bulaştığı düşünülmektedir. Ancak, H. pylori taşıyan insanların sadece bir kısmı gerçekte ülser geliştirir. Bu durum, genetik yatkınlık ve H. pylori'nin farklı zararlı etkileriyle ilgili olabilir.
H. pylori tedavisi antibiyotikleri, bizmut bileşikleri ve mide asiditesini azaltan proton pompası inhibitörlerinden oluşan bir kombinasyonunu içerir. İlginç bir şekilde, 1958'de Yunan Doktor John Lykoudis ülserler için kendi antibiyotik tedavisini geliştirdi, ancak çalışması diğer doktorlar tarafından büyük ölçüde dışlandı.
Peptik ülserlere ayrıca aspirin, ibuprofen ve diğer NSAID'ler (steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar) neden olabilir. NSAID'ler normalde midede koruyucu mukus üretimini uyaran prostaglandinlerin (hormon benzeri moleküller) üretimini azaltabilir.
Yazı Görselinin Açıklaması: Bakterinin mukus astarından geçerek mide epiteline ulaşmasını sağlayan dört ila altı flagella (kırbaç benzeri kuyruk) ile H. pylori'nin sanatsal temsili.
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Marcellus Donatus of Mantua (1538–1602), John Lykoudis (1910– 1980), John Robin Warren (d. 1937), Barry James Marshall (d. 1951)
Peptic Ulcers and Bacteria 1984. Page 518. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012.
