
Zika Virüsü Beyin Tümörü GBM Tedavisinde Kullanılabilir Mi?
Moleküler genetik biliminin gelişmesiyle birlikte kansere karşı etkili tedaviler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu tedavi yöntemlerinden biri de onkollitik virüs aşılarıdır. Son zamanlarda onkolitik virus araştırmaları artmaktaydı. Bu alanda belki de en ilgi çekici çalışma, Eylül 2017’de Journal of Experimental Medicine adlı bilim dergisinde yayımlandı. Çalışmaya göre Zika virüsü, beyin tümörü glioblastomanın (GBM) tedavisinde etkili olabilir.
Zika Virüsü Nedir?
Zika virüsü; merkezi sinir sistemini etkileyen, sivrisinekler ile bulaşan, tıbbi açıdan önemli bir RNA virüsüdür. Özellikle hamile kadınlar için oldukça tehlikelidir. Zika virüsü ile enfekte olan hamile kadınlarda düşük riski çok fazladır. Ayni zamanda, bebeklerinde mikrosefali (anormal küçük kafa yapısı) gibi nörolojik problemler görülür.
Zika virüsü kan beyin bariyerini aşarak, gelişmekte olan beyindeki sinir kök hücrelerini hedef alarak yok eder. Araştırmacılar virüsün bu özelliğinin beyin tümörlerine karşı kullanıp kullanılmayacağını laboratuvar ortamında hücre ve fare modellerinde denemişlerdir.
İlginizi Çekebilir:
Araştırma Sonuçlarına Göre;
- Laboratuvar ortamında, Zika virüsünün insan glioblastoma kök hücrelerini yok ettiği gözlemlenmiştir.
- Aynı zamanda, glioblastoma fare modellerinde de zika virüsü test edilmiştir. Zika virüsü enjekte edilen farelerin daha uzun yaşadığı gözlemlenmiştir.
- Araştırmacılar, virüsü, sağlıklı bir kişiden alınan beyin hücrelerinde de denemişlerdir. Zika virüsü bu hücreleri enfekte etmemiştir. Bu durum zikanın neden yetişkinlerde çok nadir problemlere sebep olduğunu açıklamaktadır.
Peki Bu Çalışma Klinik Açıdan ne İfade Ediyor?
- Kansere karşı yeni bir onkolitik virüs tanımlanmış oldu. Genetik mühendisliği teknoloji ürünü ve kanser immünoterapisi çeşidi olan onkolitik virüs aşıları, hedefe yönelik kanser tedavilerinden biridir. Şuana kadar klinikte kullanım onayı almış sadece bir onkolojik virüs aşısı bulunmaktadır: cilt kanseri malign melanom için Lmlygic (talimogene laherparepvec). Bunun dışında FDA onaylı 1 adet daha tedavi edici kanser aşısı bulunmaktadır: prostat kanseri için dentritik hücre aşısı Provenge (Sipuleucel-T). Moleküler genetik tekniklerin gelişmesiyle birlikte, klinikte kullanılan onkolitik virüs aşılarının sayısı artacaktır.
- Önemle vurgulamak gerekir ki, bu çalışmanın sonuçları, laboratuvardaki analizlerin ilk verileridir. Virüsün faredeki kanser modellerinde etkinlik göstermesi, insanlarda da aynı etkiyi göstereceği anlamına gelmemektedir. Aynı zamanda, zika virüsünün insanları ve fareleri farklı şekillerde etkilediğini biliyoruz. İleri çalışmalarla virüsün insan beyin tümörü glioblastoma hücreleri üzerine etkisi anlaşılacaktır.
- Bununla brlikte, zika virüsünün bu haliyle kanser tedavilerinde kullanılması güvenilir değildir. Zika virüsünün yetişkin bireylerde ciddi sağlık sorunlarına neden olmadığı bilinse de bu virüs, sivrisinekler ve cinsel ilişki yoluyla bulaşabilmektedir. Bu sebeple modern genetik tekniklerle zika virüsünün genetik yapısı değiştirilerek, hastalık yapıcı özelliğinin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.
Zhe Zhu, Matthew J. Gorman, Lisa D. McKenzie ve ark.
Zika virus has oncolytic activity against glioblastoma stem cells
Journal of Experimental Medicine Sep 2017