Cam Göz MÖ 2800 – Yapay gözün eskiye uzanan şaşırtıcı tarihi
Charles Dickens, Nicholas Nickelby'deki kötü bir okul müdürünü "Tek gözü vardı ve popüler önyargı ikisinin lehine işliyordu." diye yazmıştı. Aslında, bir hastalık, doğum kusuru veya kaza nedeniyle bir göz kaybı kozmetik, sosyal ve işlevsel nedenlerle derin bir duygusal deneyimdir.
Yapay gözler kişinin görmesinin yerini almaz, ancak göz yuvasını doldurabilir ve hatta doğal göz hareketlerini sağlamak için kaslara takılabilir. Günümüzde her yıl 10 binden fazla insan gözünü kaybediyor. Genellikle bu amaçla "cam gözler" akla gelse de çoğu yapay göz, artık plastikten yapılmaktadır.
İlginç bir şekilde bilinen en eski yapay göz, bundan yaklaşık 5.000 yıl önce İran'ın güneydoğusundaki antik bir kent olan Burnt şehrinin kalıntılarında 1,8 metre boyundaki bir kadın iskeletinde keşfedildi. Bu yapay göz yarım küre şeklindedir ve hayvansal yağ ile karıştırılmış doğal bir katrandan oluşur. Yüzeyi, dairesel bir iris ve güneş ışınları gibi desenli altın çizgilerle oyulmuş ince bir altın tabakayla kaplıdır. Takma göz, gerçek bir gözü taklit etmek için tasarlanmamıştı, fakat bu uzun boylu kadın kutsal olarak anılan biri olsaydı ışıl ışıl parlayabilir ve ona özel güçlere sahip olduğuna dair izlenim verebilirdi.
1579'da Venedikliler, göz kapaklarının arkasına takılacak ince cam kabuklarından yapılmış ilk yapay gözleri icat ettiler.
Ayrıca 1884'te, kaybedilen hacmi geri kazanmak ve protezin hareket etmesini sağlamak için bazen doğal göz küresi yuvasına cam bir küre yerleştirildi. Alman zanaatkarlar bir zamanlar Amerika Birleşik Devletleri'ni gezdiler, gerektiğinde özel yapım gözler ve okülaristler (göz protezi yapımında uzman olan kişiler) stoklarında yüzlerce hazır göz bulundurmaya başladılar. 1943'te Almanya'nın üstün kryolite camı II. Dünya Savaşı sırasında ihraç edilemeyince, ABD Ordusu teknisyenleri yaralı askerlere plastik göz takmaya başladı.
Araştırmacılar şu anda, optik sinir veya beynin görsel korteksi ile iletişim kuran gelişmiş mikroelektroniklerin kullanımıyla görme sağlamak için retinaya yapıştırılmış çeşitli implantlar geliştiriyorlar.
Yazı görselinin açıklaması: Karsinom (kötü huylu bir tümör) nedeniyle sağ gözün enükleasyonu (cerrahi olarak çıkarılması) sonrasında bir hastada kullanılan cam ve silikondan yapılmış orbital protez.
- Önceki konu: Sütür (dikiş atmak) MÖ 3000 – Halen tıbbın olmazsa olmazı
- Sonraki konu: Sünnet MÖ 2400 – Ameliyat tarihinin en eski gizemi
Clifford A. Pickover. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012