Sünnet MÖ 2400 – Ameliyat tarihinin en eski gizemi

Tıp tarihçisi David Gollaher, "Sünnet, ameliyat tarihindeki en eski gizemidir" diye yazıyor. “Neolitik mağara resminin ardındaki dürtüyü hayal etmek, eski uygarlıkların cinsel organlarını veya gençlerinin cinsel organlarını kesmelerine neyin ilham verdiğini tahmin etmekten çok daha kolay. Yine de binlerce yıl önce tıp ve din ayrı bilgelik akımlarına dalmadan çok önce, penisin sünnet derisini kesmek sembolik bir yara olarak keşfedildi. Böylece sünnet, olağanüstü gücün bir ritüeli haline geldi.”

Erkek sünnet uygulaması, penisin ucundaki derinin bir kısmının işlemle alınmasını içerir. Ortaya çıkma sebepleri için hijyene yardımcı olmak, zevki artırmak veya azaltmak ya da insan gruplarını farklılaştırmak için kullanılması gibi çeşitli teoriler önerilmiştir. Bilinen en eski sünnet tasviri, M.Ö. 2.400 civarında bir Mısır kabartmasında bulunur. Yazıtta "Tutun ve bayılmasına izin vermeyin." yazıyor. İbranice İncil'de yer alan Yeremya Kitabına göre, M.Ö. altıncı yüzyılda İsrailoğulları ve yakınlarındaki bazı halkların sünnet yaptığı yazılmıştır. Yaratılış Kitabı’nda (Book of Genesis) Tanrı İbrahim'e "sizinle aramızdaki sözleşmenin bir işareti" olarak sünnet olmasını söyler. Kuran'da bahsedilmemesine rağmen erkek sünneti İslam'da yaygın olarak uygulanmaktadır. 1442'de Katolik Kilisesi sünneti ölümcül bir günah olarak kınadı.

Bugün dünyadaki erkeklerin yaklaşık %30'u sünnetli. Kanıtlar erkek sünnetinin penis-vajinal ilişki sırasında erkeğin HIV (insan bağışıklık eksikliği virüsü) kapma riskini önemli ölçüde azalttığını gösterse de çoğu büyük tıp topluluğu rutin bebek sünnetini önermeyi reddediyor.

İsveçli antropolog Felix Bryk, Kadın ve Erkekte Sünnet (1934) adlı kitabında şöyle yazmıştır: “Sünnet araştırmasına giren kişi, kültürün tüm alanlarından bir kesit bulur çünkü burada insanlık tarihinin köklerine dokunulur, çünkü bu eski gelenekte hükümetin oluşumunun kökenleri, sihir, din, cerrahi, hijyen ve son olarak da cinsel kültür kesişir."

Yazı görselinin açıklaması: Orta Asya'da Türkistan'da küçük bir erkek çocuğuna sünnet uygulanıyor (c. 1870). (Resim: Turkestanskīĭ al’bom, chast ’ėtnograficheskaia.)

Yazıda geçen tarihi kişiler: Felix Bryk (1882–1957), David L. Gollaher (b. 1949)

• Önceki konu: Cam Göz MÖ 2800 – Yapay gözün eskiye uzanan şaşırtıcı tarihi
• Sonraki konu: Ayurveda Tıbbı MÖ 2000 – Hintlilerin Yaşam Bilimi