Kalp ve Beyin Sağlığı İlişkisi: Orta Yaşlarda Yapılan Egzersiz, Bunamayı Engelleyebilir
Egzersizin özellikle kanser gibi ciddi hastalıkların riskini azaltmak gibi pek çok faydasının olduğunu biliyorduk, bununla birlikte yeni bir çalışma, orta yaşlı kadınlarda yüksek düzeyde kardiyovasküler egzersizin ileri yaşlarda demans (bunama) riskinde yüzde 90'a varan bir azalma sağlayabileceğini gösterdi.
Bulguların çok güçlü olması bir yandan şaşırtıcı, bir yandan sevindirici. Uygun egzersizler ile orta yaştaki kişilerin kalp-damar sağlığının gelişmesinin yanında, bunama ertelenebilir ve hatta önlenebilir.
Bunama olarak bilinen demans hastalığı, zihinsel fonksiyonların ve becerilerin zayıflaması durumudur. Bununla birlikte demans belirli bir hastalık değildir. Belleğin veya diğer düşünme becerilerinin, kişinin günlük aktivitelerini yapma kabiliyetini azaltacak kadar ciddi bir azalma ile ilgili geniş bir yelpazede belirtileri tanımlayan genel bir terimdir. Demansın yarısından çoğunu (%60-80) Alzheimer hastalığı oluşturur. Felç / inme sonrasında oluşan vasküler demans, ikinci sık görülen demans tipidir. Ancak tiroid sorunları ve vitamin eksiklikleri gibi demans belirtilerine neden olabilecek başka birçok durum vardır.
Demans çoğunlukla "yaşlanma" ya da "yaşlılık bunaması" olarak yanlış anılır, bu ciddi zihinsel düşüşün yaşlanmanın normal bir parçası olduğu yaygın fakat yanlış bir inançtır. Demans, yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir.
Daha önce İsveç'te yapılan bir çalışmada, gençliklerinde bisiklet ergometre testinde düşük kardiyovasküler skora sahip erkeklerin, 60 yaşından önce demans yaşamaya daha eğilimli oldukları bulunmuştu. Araştırmacılara göre bu oldukça ilginç bir durumdu, çünkü erken başlayan demansın daha çok genetik nedenlerle oluştuğu varsayılmaktadır.
İlgili Konu:
Orta yaşta yüksek tempolu bir egzersizin demans riskinin azaltıp azaltmadığını araştırmak için 1968'de başlayan Kadın Araştırması örneğinde yaş ortalaması 50 olan, 191 katılımcının en yüksek kardiyovasküler fitness aktiviteleri ölçüldü.
Toplam 92 kadın orta dereceli egzersiz kapasitesi kriterlerini karşıladı ve 59 kadın düşük kondisyon kategorisine girdi. Bu kişiler 2012 yılına kadar 44 yıl boyunca takip edildi düzenli nöropsikiyatrik muayene oldular.
Çalışmanın sonunda, 191 kadından 44'ünün (%23) demans geliştirdiğini gözlendi. İlk muayeneden demansın başlangıcına kadar geçen süre ortalama 29 yıl ve demans başlangıç yaşı ortalama 81 yıl idi. Ayrıca demans geliştiren yüksek düzeyde fit kadınlarda, demansın ortaya çıkma yaşı, diğer gruba göre 9 yıl daha geç idi.
Çalışmanın en önemli sonucu olarak, yüksek egzersiz kapasitesi olanların demans geliştirme riski, orta veya düşük kapasiteli olanlara göre %88 daha az bulundu.
Çalışmanın tasarımı gözlemsel olduğu için araştırmacılar, "kardiyovasküler egzersiz ve gelecekteki bunama riski arasında net bir neden-sonuç ilişkisi vardır" sonucuna varılamayacağını belirtiyorlar. Bununla birlikte sonuçlar, orta yaşlarda yapılan yüksek tempolu bir egzersizin, demansı önlemek veya ertelemek için bir faktör olabileceğini düşündürmekte.
Helena Hörder, Lena Johansson, XinXin Guo, Gunnar Grimby, Silke Kern, Svante Östling, Ingmar Skoog.
Midlife cardiovascular fitness and dementia A 44-year longitudinal population study in women.
Neurology, April 2018.
