İmmünoterapi ve akıllı kanser ilaçlarında TIRNAK YAN ETKİLERİ

Dolama (paronişi) ve periungual piyojenik granülomlar, akıllı ilaç dediğimiz hedefe yönelik kanser tedavilerinde ve immünoterapilerde en yaygın olarak gözlemlenen tırnak yan etkileridir. Konu ile ilgili kanıta dayalı olarak yapılan bir literatür taramasından elde edilen önemli bulgular, 21 Temmuz 2021’de Journal of the American Academy of Dermatology’de yayımlandı.

Not: Aşağıda, tırnak bozuklukları tablo halinde tanımlanmaktadır.

Kanser tedavilerinin tırnak yan etkileri

Çalışmada yer alan, Houston, Texas Üniversitesi, Anderson Kanser Merkezi Dermatoloji Bölümünden Dr. Anisha B. Patel ve ekip arkadaşları şöyle yazdı:

”Dermatolojik yan etkiler, hedefe yönelik antikanser tedavileri ve immünoterapiler sebebiyle genellikle en erken ortaya çıkan ve en yüksek insidansa (görülme sıklığına) sahip yan etkilerdir. İmmünoterapiye bağlı tırnak yan etkilerine, spesifik olmayan bağışıklık sistemi aktivasyonu sebep olmaktadır. Hedefe yönelik tedaviler, özellikle mitojenle aktive olan protein kinaz yolu inhibitörleri, tırnak kıvrımlarında ve periungual dokuda (tırnak çevresi) epidermal incelmeye yol açarak travmaya duyarlılığı ve tırnak plağı parçalarının penetrasyonunu artırır (tırnak batması gibi). Kanser tedavilerinin deri yan etkileri iyi tanımlanmış olmasına rağmen, tırnak yan yan etkilerinin daha fazla karakterize edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.”

Araştırmacılar, PubMed veritabanından şu terimleri kullanarak bir araştırma yaptılar: tırnak, tırnak toksisitesi, tırnak distrofisi, paronişi, onikoliz, piyojenik granülom, onikopati, hedefe yönelik tedavi ve immünoterapi. Ardından da klinik sunumları, tanı, sıklık, sonuç ve referanslar için de makale taraması yaptılar.

Tırnak bozuklukları nelerdir?

Petel ve arkadaşları, paronişi (dolama) ve tırnak çevresi piyojenik granülomların, hedefe yönelik tedavinin sebep olduğu en yaygın tırnak yan etkileri olduklarını buldular. Diğer tırnak anatomik bölgelerine verilen hasar, ilaca bağlı veya kötüleşen liken planus ve sedef hastalığının yanı sıra pigmenter ve neoplastik değişiklikleri de içermektedir. İmmün kontrol noktası inhibitörleri (immünoterapiler) ile tedavinin ilk haftasından birkaç ay sonrasına kadar başlayan onikoliz, onikoşizi, paronişi, sedef hastalığı, liken planus ve dermatomiyozit bildirilmiştir.

ABD Ulusal Kanser Enstitüsü kriterlerine göre, tıbbi tedaviyle ilişkili tırnak yan etkileri arasında tırnak değişiklikleri, renk değişikliği, kabarma, paronişi ve enfeksiyon yer almaktadır. Tırnak kaybı, paronişi ve enfeksiyonun şiddeti 3'e kadar ("ağır veya tıbben önemli ancak yaşamı tehdit etmeyen" olarak tanımlanır) derecelendirilebilirken, tırnak toksisitelerinin geri kalanı sadece derece 1 ("hafif" ve "müdahale belirtilmemiş" olarak tanımlanır) olarak kategorize edilebilir. Çalışmanın yazarları ise daha önce yayımlanmış bir çalışmaya atıfta bulunarak, “özellikle pan-fibroblast büyüme faktörü reseptör inhibitörleri ile yüksek dereceli toksisiteler rapor edilmiş” olduğunu yazdılar.

Bu inceleme paronişi, periungual piyojenik granülom, tırnak liken planusu ve sedef hastalığı için tedavi algoritmalarını içermektedir. Yazarlar, “Uzun vadede etkili ve seçici olmayan immünosupresanlar (bağışıklık baskılayıcılar), zaten bağışıklığı baskılanmış olan kanser hastaları ve kanser tedavisi üzerindeki bilinmeyen etkileri göz önüne alındığında, doz sınırlayıcı toksisiteler için ayrılmıştır. Bir dermatolog, immünomodülatöre (bağışıklık düzenleyici) veya immünosupresana başlamadan önce onkoloji doktoru ile görüşülmelidir.” dedi.

Petel ve ekip arkadaşları, onikolizi (tırnak kaybını) yönetmek için onikolitik tırnak plağının bağlantı noktasına doğru kesilmesini önerdi. “Kısmi avulsiyon (kesme), dirençli apse veya ağrılı kanamayı tedavi etmek için kullanılır. Bir Pseudomonas süperenfeksiyonu, günde iki kez topikal bir antibiyotik solüsyonuyla tedavi edilir. Kırılgan tırnak sendromu yumuşatıcılar veya poliüreaüretan uygulaması, %16 tırnak solüsyonu veya suda çözünür tırnak cilası ile tedavi edilir.” Ayrıca biyotin takviyesinin önerilmediğini de belirttiler.

Tırnak yan etkileri, kanser hastasının dermatoloğa en sık başvuru nedenlerinden biridir

Şiddetli olduğunda, bu reaksiyonlar sıklıkla hastaların yaşam kalitesini etkilemektedir. Bu çalışma, kanser hastalarına bakan tüm dermatologlar için faydalı olacaktır ve ayrıca çalışmanın, en yaygın gözlemlenen durumları kısa ve öz bir şekilde özetlemek ve bu tırnak toksisitelerine yaklaşım için açık ve pratik bir algoritma sağlamak gibi güçlü bir yönü de bulunmaktadır. Akıllı ilaçlara ve immünoterapiye ek olarak, bu yazıda değerlendirilmeyen kemoterapiden kaynaklanan tırnak toksisitelerini yaygın olarak görüyoruz. Multidisipliner değerlendirme ve dermatolojik ilgi, doğru tanı koymak ve bu durumları anında yönetmek, hastaların onkolojik tedavilerini sürdürmelerine yardımcı olmak için kesinlikle faydalıdır.