Kadınlarda akciğer kanseri - özellikleri, farklılıkları ve tedavisi
Akciğer kanseri kadınlarda nasıl farklılık gösteriyor?
Akciğer kanserinin erkek hastalığı olarak düşünülmesi artık ortadan kalktı. Akciğer kanseri kadınlarda da kanser sebepli yaşam kayıplarının başında gelmektedir. Bununla birlikte kadınlarda ve erkeklerde akciğer kanseri bazı farklılıklar gösterir. İlk ortaya çıkışı şekilleri, sebepleri, tedaviye verdikleri yanıt, yaşam süreleri ve belirtileri farklıdır. Kadınlarda akciğer kanseri unsurları nelerdir gelin beraber bakalım.
İstatistikler
- Kadınlarda görülen kanserler arasında en çok yaşam kaybı akciğer kanserinden görülüyor.
- Dünya genelinde akciğer kanseri her yıl kadınlarda; meme, rahim ve yumurtalık kanserlerinin toplamından bile çok yaşam kaybına sebep oluyor.
- Sigara içmek, kadınlarda görülen akciğer kanserinin de en önemli sebebidir.
- Akciğer kanseri olan kadınların %20’sini hiç sigara kullanmamış olanlar oluşturuyor.
İlginizi Çekebilir: Sigara dışı akciğer kanseri nedenleri
Veriler erkek ve kadınların akciğer kanserine yakalanma riskinin eşit olduğunu ortay koyuyor.
Kadınlarda akciğer kanseri nedenleri
- Sigara içmek
- Genetik faktörler
- Radon; radyoaktif gazlar
- Çevresel etmenler
- Human Papilloma Virüsü (HPV)
Kadın ve erkek akciğer kanseri karşılaştırması
Erkeklerde küçük hücreli dışı akciğer kanserinin başka bir formu skuamoz (yassı) hücreli akciğer kanserine daha yatkın iken; kadınlarda bulunan en yaygın akciğer kanseri adenokarsinomdur. Bronkoalveolar karsinom, akciğer adenokarsinomunun yeniden sınıflandırılmış formudur; kadınlarda akciğer kanserinin daha çok bu formu görülür. Tam olarak bilinmeyen nedenlerden dolayı, dünya genelinde özellikle sigara içmeyen genç kadınlarda, bronkolveolar karsinom sıklığında hafif bir artış söz konusudur.
Kadınlarda Akciğer Kanseri Belirtileri
- Sürekli öksürük
- Öksürürken kan gelmesi
- Yorgunluk belirtileri
- Nefes darlığı
- Göğüs-sırt ağrısı
İlgili Konu: Akciğer kanseri belirtileri (detaylı)
Östrojenin etkisi
Östrojen hormonu akciğer kanserindeki rolü net değildir. Menopoz öncesinde yumurtalıkları alınmış olan kadınlarda akciğer kanseri gelişme riski artabilir. Menopoz sonrası östrojen ve progresteron tedavisinin akciğer kanserindeki yaşam kaybı riskini artırabileceğini öne süren çalışmalar olduğu gibi; doğum kontrol hapları ve hormon yerine koyma tedavisinin akciğer kanseri riskini azalttığı düşünülmektedir.
Kadınlarda Akciğer Kanseri Tedavileri
Akciğer kanseri 2010 yılından sonra tedavi seçeneği en fazla artan kanser türlerindendir ve bu hastalık için günümüzde çok sayı ve çeşitte tedavi ardışık veya kombine kullanılmaktadır.
Lokal (bölgesel) tedaviler: Erken evre akciğer kanserinde ameliyat veya SBRT gibi radyasyon tedavileri kanser hücrelerini bölgesel olarak hedefleyip çıkartmaya/yok etmeye yöneliktir.
Sistematik tedaviler: Kemoterapi, hedefe yönelik tedavi ve immunoterapi, akciğerlerde ya da vücudunuzun herhangi bir yerinde olan ve kanserin yayıldığı bölgeleri de hedef alan tedavilerdir.
Ameliyat: Akciğer kanseri ameliyatı, evre 1’den evre 3A’ya kadar tümörlerin tedavisi için bir çözüm olabilir.
Radyoterapi: Radyoterapi birkaç farklı sebepten tercih edilebilir. Erken evre akciğer kanserlerinde stereotaktik vücut radyoterapisi (SBRT) denen bir teknik iyileşmeye yardımcı olabilir. Radyoterapi, ameliyattan sonra kalan kanser hücrelerini temizlemek için (adjuvan) yaygın olarak yapılır. Ameliyat öncesi kemoterapi ile birlikte ameliyatla alınabilir büyüklüğe getirmek için (neoadjuvan) da yapılabilir. Ayrıca palyatif bir tedavi yöntemi olarak yapılabilir; hastalığın belirtilerini iyileştirmek gibi.
Kemoterapi: Bazı çalışmalar kadınların kemoterapiye erkeklerden daha erken dönemde ve daha iyi yanıt verdiklerini düşündürmüştür. Hem küçük hücreli hem küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde kemoterapi uygulanabilir.
Hedefe yönelik tedaviler, akıllı ilaçlar: Bu tedavilerde öncelikle genetik test ile akciğer kanserini tetikleyebilen mutasyonların (EFGR, ALK, ROS1, BRAF gibi) varlığı araştırılır; bu testlerin yapılması 4. evre akciğer kanserinde bir standart haline gelmiştir. Tüm küçük hücre dışı akciğer kanserlerinin %30-40 kadarının sebebinin bu mutasyonlar olduğu düşünülmektedir. Eğer hedef alınabilecek bir mutasyon saptanırsa akıllı ilaçlar sistemik tedavi olarak uygulanır. Kadınlarda görülen akciğer kanserlerinde erkeklere göre daha fazla tetikleyici mutasyon olduğu bilinmektedir. Özellikle sigara öyküsü olmayan kadın akciğer kanserlerinde bu mutasyonların test edilmesi gözden kaçırılmamalıdır.
İmunoterapi: 2012 yılından sonra kanser tedavisinde yerini alan bir yaklaşımdır. Kanser immünoterapisi, kemoterapilerden farklı olarak direk kanserli hücreyi öldürmez, bağışıklık sistemini kanserle şavaşmak üzere tetikler. Bu kategorideki 3 ilaç (nivolumab, pembrolizumab, atezolizumab) 2015’ten beri akciğer kanseri için onaylıdır.
Klinik araştırmalar: Birçok kanser türünde olduğu gibi, akciğer kanserli hastalara da kendilerine uyun klinik çalışma bulunması halinde katılmasını önermekteyiz. Bu çalışmalar sayesinde hem akciğer kanseri araştırmalarının ilerlemesine yardımcı olur hem de yeni tedavilere ücretsiz ulaşma imkanı sunar.
Akciğer Kanseri Yaşam Süreleri
Hastalığın evresine ve hastanın genel durumuna göre değişmekle birlikte, genel olarak kadınlarda akciğer kanseri sağ kalım oranlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Farkındalık
İnternette, çevrenizdeki insanlarla ya da televizyonda gördüğünüz haberlerle kadınlarda görülen akciğer kanseri hakkında güvenilir bilgilere sahip olamayabilirsiniz, zaten çok az bilgi vardır. Bunun için doğru kaynakları bulmalı, klinik çalışmaları incelemeli, tedaviler hakkında bilgi ve fikir sahibi olmalısınız. Bunu tek başınıza yapmak zorunda değilsiniz, hatta akciğer kanseri tedavisi görüp hayatta kalmış başka kadınlarla tanışabilir, onların deneyimlerinden yararlanabilirsiniz.
Kadınlar, akciğer kanseri riskini azaltmak için neler yapabilir?
Kadınlarda akciğer kanseri riskini azalmak için yapılabilecek bazı şeyler var:
- Eğer sigara içiyorsanız bırakın
- Sigara içilen ortamda bulunmayın
- Evinizi radon için test edin
- Egzersiz-spor yapın
- Sağlıklı beslenin
İlginizi Çekebilecek Konular
