Kanserlerin yüzde 10’u kalıtsal geçişli gen hasarlarından kaynaklanır. Kalıtsal kanser sendromlarının tespit edilmesi hem bireye etkili bir tedavi planın yapılmasında hem de ailesine yönelik kanser risk yönetiminde yardımcı olmaktadır. Eylül 2017 de Science adlı bilim dergisinde yayımlanan çalışmaya göre kalıtsal kanser sendromlarının yapay organlarda CRISPR-CAS9 genetik tekniği ile araştırılmasına olanak sağlayan bir yöntem geliştirildi.
Kanserde en yaygın görülen mutasyonlar DNA tamir genlerinde meydana gelir
Tamir edilemeyen hasarların birikmesi sonucu hücre kontrolsüz çoğalmaya başlar. DNA tamir genlerindeki mutasyonlar germline olabilir. Germline mutasyon taşıyan bireylerde kansere yakalanma riski oldukça yüksektir.
Araştırmacılar, DNA tamir genlerindeki kalıtsal mutasyonların meme ve kolon kanseri gelişimindeki rolünü incelemişlerdir. Bu amaçla kök hücreler kullanılarak organoid (organ benzeri yapılar) oluşturulmuş ve crispr tekniği ile belirli genlerde mutasyon yaratılarak, bu genlerin kanserleşmedeki rolü araştırılmıştır.
Araştırma sonucuna göre:
- MLH1 VE NTHL1 genlerindeki mutasyonların kolon kanseri ve meme kanseri gelişimine neden olduğu gözlemlenmiştir.
Peki bu çalışma bize ne ifade ediyor?
- Organoidlerin kanser araştırmalarında önemi artmaya başlamıştır. Son yıllarda bazı kanser ilaçları deney hayvanları ya da insanlar yerine organoidlerde denenmektedir.
- Crispr ile yapay organlarda belirli bir gende mutasyon sağlanarak, genlerdeki mutasyonların hangi kanser türlerini tetikleyebileceği belirlenebilir. Böylelikle etkili bir risk planlaması ve önleyici tedaviler geliştirilebilir.
