Kanser Tedavisi Sırasında ve Sonrasında Gıda Güvenliği
Gıda güvenliği, hem kanser tedavi sürecinde hem de sonrasında oldukça önemlidir. Kemoterapi, radyasyon tedavisi ve kök hücre nakli gibi kanser tedavileri veya kanserin kendisi genelde bağışıklık sistemini zayıflatır. Yazımızda sizler için kanser hastaları beslenmede nelere dikkat etmeli ve gıda güvenliği konusunu ele aldık.
Kanser Hastasının Kaçınması Gereken Gıdalar Nelerdir?
Bazı gıdalara zararlı olan bakterilerin bulaşma riski daha fazladır. Kanser tedavi ve sonrasında uzak durulması gereken gıdaları beraber inceleyelim:
- İyice yıkanmamış taze meyve ve sebzeler, özellikle kirli kısımları saklayabilen yapraklı yeşilliklere dikkat.
- Yonca filizi gibi ham filizler
- Çiğ veya az pişmiş etler. Özellikle iri kıyılmış sığır eti veya herhangi başka az pişmiş et türleri.
- Pişmemiş salam dahil olmak üzere; sosisli sandviç veya şarküteri gıdalar. Bu gıdalar tüketilecekse de mutlaka pişirilmeli.
- İstiridye gibi ham veya az pişmiş kabuklu deniz hayvanları.
- Tütsülenmiş balık.
- Suşi gibi çiğ ve az pişmiş bazı balık türleri, yüksek cıva seviyelerine sahip olabilirler.
- Pastörize edilmemiş içecekler. Örneğin; pastörize edilmemiş meyve suları, çiğ süt, çiğ yoğurt veya elma şarabı.
- Pastörize edilmemiş sütten üretilen yumuşak peynirler (küflü peynirler, bazı beyaz peynirler).
- Az haşlanmış, pişmemiş veya az pişmiş yumurta ve bunlarla yapılan yiyecekler (örneğin ev yapımı mayonez).
- Marketlerde hazır satılan, yumurta, jambon, tavuk veya deniz ürünleriyle hazırlanmış salatalar.
- Bakteri içerme ihtimali olan arıtılmamış şebeke veya çeşme suları.
Gıda Güvenliği İçin Bazı Basit Adımlar
Akıllıca Alışveriş
- Kirli bir yerde duran yiyecekleri satın almayın.
- Çürük veya hasarlı görünen (organik olup da şekli bozuk olanlar dışında) meyve veya sebzeler almayın.
- Çatlaklar, girintiler veya şekli bozuk kutulu olan gıdaları satın almayın.
- Bozulabilecek gıdaları alışverişin sonunda alın ve eve dönünce hemen daha serin bir yerde saklayın.
Gıdaları Dikkatlice Hazırlayın ve Temizleyin
- Tüm taze meyveleri ve sebzeleri akan su altında birkaç defa yıkayın ve temiz havlu veya kağıt havluyla kurulayın.
- Kutuları açmadan önce etrafını temizleyin.
- Gıdaları hazırlamadan önce ve sonra ellerinizi 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın. Parmaklar arasındaki ve takı alanlarına özel dikkat gösterin.
- Bulaşıkları sıcak su ve deterjanla iyice yıkayın.
- Mutfak ve kesme tahtalarınızı düzenli olarak dezenfekte edin.
- Pişmemiş et, balık ve tavuk için özel bir kesme tahtası kullanın. Daha sık dezenfekte edin. Pişmemiş meyveler, sebzeler veya diğer gıdalar için asla aynı tahtayı kullanmayın.
Eski Gıdaları Atın
- Son kullanma tarihine dikkat edin. Son gününde mutlaka atın.
- Mümkünse aldıktan sonra 3 ila 4 gün içinde tüketin. Yemek kokmuyorsa ya da bozuk görünmese bile hâlâ güvensiz olabilir. Listeria gibi bazı bakteri, buzdolabında saklanan gıdalarda uzun süre saklanabilir dense bile üreyebilir.
Dışarda Yemek Yerken Önlem Alın
- Dışardaki mekanlarda, yiyeceklerin uzun süre durduğu büfelerden ve salata barlarından kaçının.
- Artık yiyecekleri paket olarak aldıysanız güvenli bir kabın içinde saklayıp hemen eve geldiğinizde buz dolabına koyun.
- Derhal yiyeceklerin tümünü soğutun. Sıcak havalarda ise pişirin. Pişirme bakterileri yok eder, ancak çok uzun süre dışarıda bırakılan pişmiş yiyeceklerde bakteriler üreyebilir. Buzdolabında saklanan gıdalar 4˚C altında tutulmalıdır. Ve dondurucuda saklanan gıdalar 0˚C altında tutulmalıdır.
İlginizi Çekebilir:
Dondurulmuş Gıdaları Düzgün Şekilde Çözdürün
Dondurulmuş gıdayı oda sıcaklığı yerine buzdolabında çözdürün. Yiyecekleri değiştirilen soğuk suda, suyunu sık sık değiştirerek veya mikrodalgada çözebilirsiniz. Ve çözülür çözülmez pişirin.
Gıda Kaynaklı Hastalık Belirtileri
Hastalığa neden olan patojene bağlı olarak hastalığın belirtileri değişir. Gıda kaynaklı hastalıkların ve besin zehirlenmesinin belirti ve bulguları aşağıdaki gibidir:
- İshal
- Karın ağrısı veya krampları
- Mide bulantısı
- Kusma
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
Başlangıç zamanı belirtileri değişkendir. Sıkıntılı yiyecekleri yedikten birkaç saat ila 10 gün sonra, hatta daha sonra bile olabilir. Bununla birlikte, genellikle, enfeksiyon sonrası ilk birkaç gün içinde insanlar hasta hissetmeye başlarlar.
Gıda Kaynaklı Hastalıktan Şüphelenirseniz;
- Hemen doktorunuza ulaşın. Erken tedavi önemlidir.
- Bol miktarda sıvı tüketin.
- Şüphelenilen yiyecekleri veya gıdaların ambalajlarını doktorunuza danışmak için saklayın.
- Bir restoranda veya başka bir yerde halka açık yerlerde rahatsızlanırsanız rapor ederek, başkalarının hasta olmasını önleyebilirsiniz.
- Minimal ve ultra işlenmiş gıda arasında fark nedir?
Food Safety During and After Cancer Treatment.
cancer.net
