Kök Hücreden Yapay Deri Üretimi ile Ercüment Ovalı’ya Büyük Ödül!

Prof. Dr. Ercüment Ovalı ve ekibi, 26 Temmuz 2017’de, ABD Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Derneği’nin En İyi Deneysel Araştırma Ödülü’ne layık görüldü ve Türk bilim insanlarımız bu ödülü Tranzon'da hain saldırıda şehit olarak yüreklerimizi dağlayan gencimiz Eren Bülbül'e adadı.

Ercümet Ovalı ve ekibi, dünyanın en prestijli tıp olaylarından biri olan bu ödülü, kan pıhtısı, deri keratin ve yağ doku kökenli kök hücrelerden yapay deri üretimi konusunda gerçekleştirdikleri çalışma ile aldı. DermoTürk adını vermeyi düşündükleri bu yapay deri, dünyada her yıl yanık nedeniyle tedavi göre milyonlarca insan için umut olmuştur.

Yanık Tedavisinde Büyük Gelişme

Derin ( 3. derece ) yanıklar günümüzde, altta yeterli cilt dokusu kalmadığı için, kişinin vücudunun başka yerlerinden alınan deri parçalarının nakledilmesi ile tedavi edilmeye çalışılır; bu uygulamaya otolog deri greftleme denilir. Kişinin kendi derisinin nakledilmesi işleminin hem ileri uzmanlık gerektiren zahmetli bir tedavi olması hem de beraberinde başka sağlık riskleri taşıması nedeniyle uzun zamandır araştırmacılar, derin yanıklarda alternatif yöntemler arayışında idi.

Bu amaçla çalışmayı gerçekleştiren Türk bilim insanları, yapay deriyi oluşturmak için sentetik maddeleri değil kişinin kendi dokularını kullanmıştır. Yani hasta bir nevi kendi kendinin donörü olmuştur.

Bu Özel Yapay Derinin 3 Ana Bileşeni Vardır:

• kan pıhtısında bulunan fibrin adlı protein,
• derinin keratinosit adlı hücreleri
• yağ dokusu kaynaklı mezenkimal kök hücreleri

Yani, vücudun kendi hasarlarını onarmak için ve destek amaçlı kullandığı dokuları bu yapay deriyi oluşturmuştur.

Çalışmada 5 gruba ayrılan 30 fare kullanıldı. Sonuçta, keratinosit kaplı fibrin iskelet içinde yağ doku kökenli kök hücrelerin uygulandığı grubun yara iyileşmesi bakımından en iyi sonuçları verdiği görüldü.

Prof. Dr. Ercüment Ovalı çalışmayla ilgili şunları söylemiştir: “Bu çalışmanın iki özelliği var; birincisi insan kanının taşıyıcı iskelet olarak kullanılması, ikincisi ise yağ kök hücreleri ile deri hücrelerinin bir arada organize edilmesi. Bu çalışmanın sonucu bize gösterdi ki, böyle güçlü bir birliktelik; taşıyıcı iskelet, yağ kök hücreleri ve deri hücrelerinden oluşan bu yapı fareler üzerinde yara iyileşmesinde son derece etkin. Dolayısıyla bu, klinikte hızlıca test edilebilir bir ürün. O yüzden de şu anda insan klinik çalışmaları başlamış durumda... Bu başarı şunu gösteriyor ki, üniversitelerin, endüstrinin işbirliği ve devletin bu projeyi desteklemesi, çok önemli araştırmaların yapılmasının ve yeni ödüller alınmasının önünü açabilir.”

Bu önemli başarının bir ekip işi olduğunu Prof. Dr. Ercüment Ovalı şu sözlerle vurgulamaktadır: “Bu başarı bir ekip çalışmasının ürünüdür. Prof. Dr. Ethem Güneren’in tez danışmanı olduğu bu çalışma Dr. Mustafa Aykut Özpür’ün tezidir ve çalışmada Prof. Dr. Halil İbrahim Canter, Prof. Dr. Mehmet Veli Karaaltın, Prof. Dr. Süleyman Kaplan, Dr. Fatma Nilay Yoğun ve Dr. Emre Gönenç Baygöl bu başarıya ortak imza atan, her biri birbirinden değerli ekip arkadaşlarımızdır.”

Çalışmayı gerçekleştiren Türk bilim insanlarımız 8 Ekim’de Orlando’da düzenlenecek törenle ödüllerini alacaklar.

Prof. Dr. Ercüment Ovalı’yı Tanıyalım:

1961’de Kırklareli Babaeski’de doğdu. Hacettepe Üniveristesi Tıp fakültesinde başladığı tıp eğitimini 1985 yılında 19 Mayıs Üniversitesi’nde, İç hastalıkları ihtisasını aynı üniversitede 1991’de, hematoloji üst ihtisasını 1997’de Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tamamladı. Öğretim üyeliği hayatına 1992 KTÜ İç Hastalıkları’nda başlayan Ovalı, 1994’de doçent 1999’da profesör oldu. Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde bir dönem İç Hastalıkları ABD ve sonra Hematoloji BD ve Kemik İliği Nakil Ünitesi başkanlıklarına bulundu. Hematoloji bilim dalında öğretim üyeliği görevini yaparken 1 Aralık 2010’dan sonra Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı ve Kordon Kanı Bankası Mesul Müdürü oldu. 60’u yurt dışı makale olmak üzere 350 den fazla yayına sahip olup, yurt dışı yayınlarının citation oranı 3.1’dir.

Son 18 yıldır hücresel tedavi ürünlerinin geliştirilmesi ve klinik uygulaması ilgili olarak çalışmaktadır. İlk olarak 1998-2007 arasında KTÜ Kemik İliği Nakli Merkezi Sorumluluğu’nu yürüttü. Yine bu süreç içerisinde Sağlık Bakanlığı Kemik İliği Nakli Komisyonu’nda üye ve Kordon Kanı Bankaları Koordinasyon Kurulu’nda başkan olarak görev yaptı. 2003 yılından sonra KTÜ adına ülkemizin ilk GMP laboratuvarının Trabzon’da kuruluşunda proje koordinatörü olarak faaliyet gösterdi ve 2007 yılından sonrada bu proje kapsamında GMP şartlarında üretim yeri ruhsatına sahip ilk mesul müdür olarak mezenkimal kök hücreler başta olmak üzere 14 ayrı hücresel tedavi ürününü ülkemize kazandırdı. 1 Aralık 2010’dan bu yana da Acıbadem Sağlık Grubu Hastaneleri GMP ve hücre tedavi ürünleri danışmanlığını ve mesul müdürlüğünü ile doku tipleme laboratuvarları sorumluluğunu yapmakta ve Acıbadem Kozyatağı Kemik İliği Nakil Merkezi’nde çalışmaktadır. 2013’ten bu yana TUBA Kök Hücre Kurul Üyesi olarak çalışan Ovalı’nın bugün itibari ile kullanıma sunduğu 60 ayrı hücresel tedavi ürünü, biri yapay deri olmak üzere, 4 adet de doku mühendisli ürünü mevcuttur. Yaptığı önemli çalışmalar arasında, kanser immünoterapi uygulamaları, kemik iliği nakillerinde graft mühendisliği olup, devam eden diğer önemli çalışmaları ise virüs spesifik T hücre ve genetiği değiştirilmiş T hücre üretimidir ( CAR-T cell ).

Evli ve 2 çocuk babasıdır.