Nabız Saati 1707 – Ölçmediğiniz şeyi yönetemezsiniz
Tıp tarihçisi Logan Clendening'e göre, “Hiçbir bilim, ölçüm yöntemlerini elde edene kadar olgunluğa erişemez. Klinik tıp, bir hastanın vücudunda bulunan organik hastalığın doğasını ve kapsamını belirleyen veya ölçen objektif yöntemler edinene kadar ilerleyemezdi.” (bakınız Sağlık kayıtçılığının şaşırtıcı tarihi).
Çok önemli bir tıbbi gözlem, kalp kasılmaları yoluyla kanın pompalanmasının neden olduğu bir arterin periyodik genişlemesini içerir ki buna günümüzde nabız diyoruz. Tarih boyunca uzun süre, nabzı doğru bir şekilde ölçmek zordu ve ilk cep saatlerinde saniye ibresi yoktu.
Tıp tarihçisi Denis Gibbs şöyle yazıyor: “Sir John Floyer, klinik pratikte uygulamayı hak eden ilk etkili hassaslık aletinin icadıyla haklı olarak nitelendirilebilir. Ayrıca, farklı koşullar altında yapılan nabız ve solunum hızlarının yaşamsal belirtilerini 150 yıl boyunca eşi benzeri olmayan bir biçimde tablo haline getirdi.”
Bir İngiliz doktor olan Floyer, bir hasta yatağının başucunda nabzı ölçmenin kolay veya standart bir yolu olmadığından dehşete düşmüştü, bu yüzden tam olarak bir dakika çalışacak şekilde tasarlanmış taşınabilir bir alet olan nabız saatini icat etti. Floyer, 1707'de The Physician’s Pulse Watch'ı (Doktorun Nabız Saati) yayınladı – aynı yıl, artık bir saniye ibresi ve saati durdurmak için bir raptiye de vardı – ticari olarak satışa sunuldu. Dakikadaki vuruşların ölçümü, sonunda ortak bir ölçüm ve tıbbi muayenelerin temel bir parçası haline geldi ve taşınabilir saatler 200 yıldan fazla bir süre boyunca doktorlarla ilişkilendirildi.
Nabza olan ilgi çok eskilere dayanır. Örneğin, Antik Yunan Doktor Herophilus, bir su saati (zamanın sıvı akışıyla ölçüldüğü bir saat) kullanarak nabız oranlarını ölçmeye çalıştı. Günümüzde aritmiler (anormal nabızlar), dehidratasyon (sıvı kaybı), Stokes-Adams sendromu gibi hastalıkları ve diyabetli veya yüksek kolesterolden kaynaklanan aterosklerozlu (damar sertleşmesi) kişilerde damar tıkanıklıklarını belirtmek için kullanılabilir.
Floyer bazı tuhaflıklarla tanınıyordu ve sağlık için soğuk banyo yapmanın önemli bir savunucusuydu. Bazen hastalarını çok rahatsız edici buzlu suda yıkanmaya zorladı.
Yazı görselinin açıklaması: Bir kadının nabzını ölçen doktor (1665), tuval üzerine yağlı boya, Hollandalı sanatçı Jan Steen (1626–1679).
Yazıda ismi geçen tarihi kişiler: Herophilus of Chalcedon (335 B.C.–280 B.C.), Sir John Floyer (1649–1734)
Pulse Watch 1707. Page 121. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012
