Onkoloji dünyası, 61 yaşında hayatını kaybeden uluslararası üne sahip onkolog ve kanser araştırmacısı Dr. Jose Baselga’nın yasını tutuyor.

Meme kanserinde hedefe yönelik tedavilerin babası

Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği, Baselga’nın araştırmalarının, meme kanseri olan hastaların hayatta kalmasında önemli gelişmeler sağladığını belirtiyor. Kendisi, meme kanserinin kaderini değiştiren trastuzumab (Herceptin), lapatinib (Tykerb), pertuzumab (Perjeta) ve everolimus (Afinitor) gibi ilaçların klinik araştırmalarda başrol oynadı.

Fransa’nın Villejuif kentindeki Gustave Roussy’nin (Avrupa’nın en kapsamlı kanser merkezidir) genel müdürü Jean-Charles Soria, "Onkolojinin gerçek devlerinden biri, tanıdığım en parlak beyin. Modern onkolojiyi şekillendirdi ve pek çok hayatı kurtardı" diye yazdı. Baselga’yı gerçek bir arkadaş ve akıl hocası olarak nitelendirdi ve ölümünü duyunca harap olduğunu söyledi.

Baselga, İspanya’nın Katalonya bölgesinin Barselona kentinde doğdu. Onkoloji uzmanlığından sonra tıp kariyerinin ilk yıllarını Amerika Birleşik Devletleri’nde geçirdi fakat Vall Hospital d’Hebron’un (1996-2010) onkoloji servisinin başına geçmek için Barselona’ya geri döndü. Bu süre zarfında Vall d’Hebron Onkoloji Enstitüsü’nü (VHIO) kurdu.

Bir arkadaş, mentor ve aynı zamanda VHIO’nun mevcut müdürü olan Dr. Josep Tabernero, Baselga’nın anısına, yönettiği son araştırma Barselona’yı ve Vall d’Hebron’u uluslararası kanser haritasına yerleştirdi ve dünyadaki en rekabetçi merkezlerden biri haline getirdi, diye yazdı.

Baselga, 2010 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı. Boston’daki Massachusetts General Hospital’da Hematoloji-Onkoloji bölümü başkanıydı ve daha sonra New York City’deki Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nin (MSKCC) tıbbi direktörü ve başhekimi oldu (2012-2018).

Bununla birlikte, Propublica ve New York Times, Baselga’nın The Lancet ve The New England Journal of Medicine gibi prestijli tıp dergilerinde yazdığı makalelerde ilaç şirketleriyle finansal ilişkilerini açıklamakta başarısız olduğunu yazdıktan sonra, tartışmalı koşullar altında MSKCC’den ayrıldı (3.5 milyon dolar değerinde bir tazminat alarak ayrıldığı iddia edildi).

MSKCC’den istifa etti. İhmallerin kasıtsız olduğunu ancak tüm sorumluluğu üstlendiğini ve yayınlardaki çıkar çatışmalarıyla ilgili bilgileri düzelttiğini söyledi. Bu şirketler ile olan ilişkilerini açıklamada tutarsız olsa da araştırmanın ve yayınlanan çalışmaların geçerliliğinin sorgulanmadığını da sözlerine ekledi.

Hayatının son 2 yılında, AstraZeneca’da onkoloji araştırma ve geliştirmeden sorumlu başkan yardımcılığı yaptı. Şirketin CEO’su Pascal Soriot yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Olağanüstü bir bilimsel lider olan Jose, bilim camiasında ve burada AstraZeneca’da kalıcı bir miras bırakıyor."

Soriot “Onkoloji Ar-Ge işlevimizi dikkate değer bir yörüngeye oturttu ve Enhertu (trastuzumab deruxtecan) ve datopotamab deruxtecanın klinik gelişimi konusunda Daiichi-Sankyo ile işbirliğini destekledi” dedi.

Baselga, 2015’den 2016’ya kadar Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği’nin (AACR) başkanı olarak görev yaptı.

AACR yaptığı açıklamada “Dr. Baselga’nın ölümünün kanser araştırmaları için büyük bir kayıp” dedi.

AACR’nin CEO’su Margaret Foti “Kanser tedavisinin temelini oluşturan çeşitli ilaçların klinik denemelerinde öncü bir rol oynadı. İlgili bir onkologtu ve bütün bir nesil hekim ve bilim adamlarına destek veren bir akıl hocasıydı. Kanser bilimine ve kanser hastalarının iyileştirilmiş bakımına yaptığı büyük katkıdan dolayı tüm dünyada çok özlenecek“ diyor.

Şok eden ölüm haberi

Baselga’nın ölüm haberi bir çok meslektaşında ve arkadaşında şok etkisi yarattı.

İspanyol gazetesi La Vanguardia, ölüm nedeninin hızla gelişen ve her zaman ölümcül bir dejeneratif nörolojik bozukluk olan Creutzfeldt-Jakob hastalığı (CJD) olduğunu bildirdi.

Gazetede “Hastalığın teşhisini öğrenir öğrenmez, hayatının son haftalarını Katalonya’da geçirmeye karar verdi. La Cerdanya’daki evinde ailesi yanındayken hayata gözlerini yumdu” diye yazdı. Geriye eşini ve dört çocuğunu bıraktı.

Tıp öğrencisi olan kızı Clara Baselga-Garriga, CJD araştırması için bir GoFundMend sayfası kurdu. “Son teknoloji nörodejeneratif araştırmalarının ön saflarında yer alanlara bağış talep ediyoruz. Bir gün hiçbir ailenin bu acıyı yaşamayacağını umuyoruz.”

“CJD hakkında bilim bir muamma ile savaşıyor ve maalesef işe yarayan hiçbir tedavi yok” diye yazdı. Hastaların belirtilerin başlamasından itibaren 3 hafta ile 6 ay arasında yaşadıklarını belirtti.

Baselga-Garriga ayrıca babasının genetik CJD veya iyatrojenik CJD'den (ameliyat sırasında enfekte aletlerden veya kontamine etten bulaşan - deli dana hastalığı) farklı bir form olan sporadik CJD’den öldüğünü belirtti. CJD’nin her yıl milyonda bir kişiyi etkilediğini de sözlerine ekledi.