Oruç Benzeri Periyodik Açlık Diyeti, Daha Sağlıklı ve Uzun Bir Yaşamın Anahtarı Olabilir Mi?

Cell Metabolism dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, 3 ay boyunca ayda 5 günlük bir orucu taklit eden kalori kısıtlaması, kanser, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar için bir dizi risk faktörünü azaltarak ömrün uzamasını ve daha sağlıklı bir yaşamı vadetmektedir (1).

İtalyan ve Amerikalı bilim insanlarından oluşan araştırma ekibi, çalışmanın konusu olan diyeti orucu taklit eden diyet (fasting-mimicking diet) ismiyle sunmuşlardır. Bilimsel literatürde bu yaklaşım intermittent fasting olarak da bilinmektedir. Ekibin iddiasına göre bu araştırma, hekimlerin hastalarına önerilebileceği bir anti-aging (yaşlanma karşıtı) ve sağlıklı yaşam metodu göstermektedir.

Son yıllarda periyodik açlık üzerine yapılan çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Geçtiğimiz yıl yapılan ve internet sitemizde de haberini yaptığımız bir çalışmada, 2-4 gün boyunca sadece su içerek gerçekleştirilen uzamış bir açlığın bağışıklık sistemimizi yeniden başlatabildiği (reboot the immune system)” gösterilmiştir (2).

Yine geçtiğimiz yıl sonuçları açıklanan başka bir çalışmada ise periyodik açlığın, yüksek riskli kişilerde şeker hastalığına karşı koruma sağladığı bulunmuştur (3).

Bununla birlikte, araştırma ekipleri, aşırı açlığın özellikle yaşlı bireylerde bazı zararlara yol açabileceğini vurgulamışlardır.

Araştırma ekibi, açlık üzerine araştırmalarını ilk olarak farelerde yapmışlar. Farelere ayda 2 kez olmak üzere 4 er günlük orucu taklit eden bir diyet uygulanmış ve normal beslenen fareler ile kıyaslanmış.

Orucu taklit eden diyetle beslenen farelerde, daha yüksek sayıda kök hücreler ve bazı hücre türlerinde bir dizi yenilenme tespit edilmiş. Bu hücreler kemik, kas, karaciğer, beyin ve bağışıklık sistemi hücreleri imiş.

Orucu taklit eden diyet uygulanan farelerin daha uzun ve sağlıklı yaşadıkları gözlenmiş. Ayrıca bu farelerin daha iyi öğrenme ve hafıza becerisi göstermelerinin yanı sıra, kanser ve inflamatuvar hastalıkların, normal beslenen farelerle kıyaslandığında, daha seyrek görüldüğü gözlenmiş.

Bir sonraki basamakta çalışma ekibi açlık diyetini, yaşları 18-70 arası değişen 19 sağlıklı insan üzerinde denemişler. Bu katılımcılar 3 ay boyunca ayda 5 günlük bir açlık diyeti (normalde günlük aldıkları kalorinin %34-54 ü kadar kalori içeren) uygulamışlar.

Standart diyet alan grupla kıyaslandığında açlık diyeti uygulanan grupta, kan şekeri ve inflamasyon belirteçleri düzeylerinin daha az olduğu saptanmış.

Araştırma ekibi, bu açlık diyetinin klinik kullanımı için Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından titizlikle incelenerek ön onay aldığını ve şu an 60-70 katılımcının yer aldığı bir çalışmaya başladıklarını ifade etmektedirler.

Sonuç olarak, oruç tutmaya benzeyen açlık periyotları kanser, diyabet, damar hastalıkları üzerine olumlu etkileri, güvenli gözükmesi ve uygulanabilirliği ile hekimlerin hastalarına önerilebileceği bir anti-aging ve sağlıklı yaşam metodu olarak gözükmektedir. Fakat bu klinik sonuçların daha geniş çaplı çalışmalarla doğrulanması gereklidir. Ayrıca hastaların uzun süreli aç bırakılması, mutlaka tıbbi gözetim altında gerçekleştirilmesi gereken bir uygulamadır.