Parkinson Hastalığı için Levodopa 1957 – Mucizevi Tedavi
1961 yılında Avusturyalı araştırmacılar Oleh Hornykiewicz ve Walther Birkmayer, merkezi sinir sistemi hastalığı olan ve hareket kontrolünü ve diğer beyin fonksiyonlarını bozan Parkinson Hastalığı için görünüşte mucizevi bir tedavi olan L-dopa hakkında bir rapor yayınladır. Raporda şöyle yazıyordu:
"L-dopa (enjeksiyon) sonrasında yatağa bağlı kalan hastalar, oturamayan hastalar, oturdukları pozisyondan kalkamayan hastalar ve ayakta dururken yürüyemeyen hastalar, tüm bu aktiviteleri kolaylıkla gerçekleştirdi... Hatta koşabilir ve zıplayabilir hale geldiler. Sessiz konuşma... güçlü ve net bir hal kazandı."
Parkinson hastalığı (PH) olan insanlar kas titremeleri, katılık ve hareketin yavaşlaması gibi durumlar yaşarlar. PH, genellikle beyin kökündeki belirli sinir hücreleri tarafından normalde üretilen nörotransmitter dopaminin yetersiz üretimi ile oluşur. İngiliz Eczacısı James Parkinson, 1817'de "titreme felci" üzerine yazdığı bir makalede PH'nin detaylı bir tanımını sundu. 1957'de, İsveçli Bilim İnsanı Arvid Carlsson, hareket kontrolü için önemli olan bir beyin bölgesinde dopamin bulmayı başardı. Ayrıca, hayvanlarda dopamin seviyesini azaltarak PH belirtilerini ortaya çıkarmak ve bu belirtileri levodopa (bir psikoaktif ilaç, aynı zamanda L-dopa olarak da bilinir) verildiğinde tersine çevirmenin mümkün olduğunu gösterdi.
Levodopa, kan-beyin bariyerini aşarak beyne girerek belirli sinir hücreleri tarafından dopamin haline dönüştürülebilmektedir. Levodopa, beyin dışında metabolize olduğunda bulantı ve ani hareketler gibi yan etkilere neden olabilmektedir. Bu gibi metabolizmayı bastırmak için başka ilaçlar verilebilir. İlaç tedavisi artık etkili olmadığında, elektriksel uyarılarla derin beyin stimülasyonu tedavisi olarak kullanılabilir
Araştırmacılar beyin içindeki kök hücre nakillerini olası bir tedavi olarak incelemeye devam etmektedirler.
Nörolog Oliver Sacks, yıllarca hareket etmeyen veya konuşmayan ensefalit lethargica hastalarını tedavi etmek için levodopa kullanmıştır.
PH ayrıca beyinde Lewy cisimleri adı verilen (protein birikintileri) şeklindeki alfa-sinüklein proteininin anormal birikimi ile ilişkilidir, bu durum beyin hücrelerinin ölümüne yol açabilir. Parkinson hastalığına neden olan bir dizi genetik mutasyon da bilinmektedir.
Yazı Görselinin Açıklaması: İngiliz nörolog William Richard Gowers'ın A Manual of Diseases of the Nervous System (1886) eserinden Parkinson hastalığına yakalanmış bir hastanın ünlü bir illüstrasyonu.
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: James Parkinson (1755–1824), Walther Birkmayer (1910–1996), Arvid Carlsson (d. 1923), Oleh Hornykiewicz (d. 1926), Oliver Wolf Sacks (d. 1933)
Levodopa for Parkinson’s Disease 1957. Page 436.The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012.
