Semaglutid (Ozempic), Liraglutidi (Saxenda) Uzun Süreli Kilo Kaybında Geride Bırakıyor

2023 yılı, obezite tedavisinde bir dönüm noktası oldu. Özellikle GLP-1 reseptör agonisti semaglutidin FDA onayı alarak kilo kaybı tedavisinde kullanılmaya başlanması, bu alandaki ilaç tedavisinin etkinliğini artırdı. Obezite ve Tip 2 Diyabet (T2D) hastalarına umut olan bu yeni nesil ilaçlar, kilo kaybında çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Semaglutid, liraglutid gibi önceki tedavilere kıyasla daha üstün sonuçlar elde edilmesini sağladı. Ancak bu ilaçlar, nadir de olsa bazı yan etkiler taşımaktadır ve doktorların bu yan etkiler konusunda bilinçli olmaları önemlidir.

Bu yazıda, 13 Eylül 2024'te JAMA Network Open'da yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, semaglutid ile liraglutid arasında uzun süreli kilo kaybı açısından kayda değer farklılıklar bulunduğunu ve bu ilaçların nasıl çalıştığını inceleyeceğiz.

Çalışmanın detaylarına geçmeden, FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) tarafından onaylanmış ve zayıflama amaçlı iğne şeklinde kullanılan ilaçları inceleyelim:

Zayıflama İğneleri Nasıl Çalışır?

GLP-1 (glukagon benzeri peptid-1), vücutta doğal olarak üretilen bir hormondur. Bu hormon, yemek yedikten sonra bağırsaklardan salınarak pankreası uyarır ve insülin salınımını artırır. İnsülin, kan şekeri düzeylerini düzenlemeye yardımcı olur. Ayrıca GLP-1, mide boşalmasını yavaşlatarak tokluk hissi oluşturur ve iştahı baskılar. Yani, hem kan şekerini düzenler hem de yeme isteğini azaltır.

GLP-1 reseptör agonistleri ise bu hormonun vücutta yaptığı etkileri taklit eden ilaçlardır. Bu ilaçlar, GLP-1’in reseptörlerine bağlanarak insülin salınımını artırır, kan şekerini düşürür ve yemek yeme isteğini azaltır. Ayrıca mide boşalmasını geciktirerek tokluk süresini uzatır. Bu mekanizmalar sayesinde, kişiler hem daha az yemek yer hem de kan şekerleri daha iyi kontrol edilir.

JAMA Çalışmasının Bulguları: Semaglutid Daha Üstün

Cleveland Clinic araştırmacıları, 2015 ile 2022 yılları arasında obezite veya T2D tedavisi gören 3389 hastanın kayıtlarını inceledi. Çalışmada, obezite tedavisinde kullanılan semaglutid ve liraglutid ile Tip 2 Diyabet tedavisinde kullanılan dozlar karşılaştırıldı. Bulgulara göre, semaglutid, liraglutide kıyasla daha fazla kilo kaybı sağladı. Özellikle obezite için reçete edilen semaglutid, liraglutide göre çok daha etkiliydi.

• Ortalama kilo değişimi: Diyabetli hastalarda %3,2'lik bir kilo kaybı gözlemlenirken, obezite hastalarında bu oran %5,9 olarak belirlendi.
• 1 yıllık kilo değişimi: Obezite hastaları arasında semaglutid kullananların kilo kaybı %5,1 iken, liraglutid kullananlarda bu oran %2,2'de kaldı (P < .001).
• Kalıcı kullanımın etkisi: Semaglutid kullanan hastaların %45,8’i bir yıl boyunca tedaviye devam ederken, liraglutid kullananlarda bu oran %35,6'da kaldı.

Semaglutid ve Liraglutid: Haftalık mı, Günlük mü?

Liraglutid, günlük enjeksiyon gerektirirken, semaglutid haftalık enjeksiyonlarla uygulanıyor. Bu, ilaçların kullanım kolaylığı açısından önemli bir fark yaratıyor. Semaglutidin daha uzun etkili olması, tedaviye devam etme oranlarını artırırken, hastaların ilaç tedavisinden beklentileri de daha netleşiyor.

Çalışmanın önemli bulgularından biri de semaglutid ile daha fazla oranda klinik anlamlı kilo kaybı (%10'dan fazla) sağlanması. Araştırma ayrıca, kadın hastaların semaglutid ile liraglutide kıyasla daha yüksek dozlarla daha fazla kilo kaybettiğini ortaya koydu.

Neden Semaglutid Tercih Ediliyor?

Çalışmanın baş yazarı Dr. Hamlet Gasoyan, semaglutid kullananların, liraglutid kullananlara göre daha yüksek bir oranda kilo verdiğini vurgularken, bu farkın obezite tedavisinde dikkate değer olduğunu belirtti. Gasoyan, özellikle semaglutid kullanarak obezite tedavisi gören hastalarda, kilo kaybının sürdürülebilir olma olasılığının daha yüksek olduğunu ifade etti.

Ayrıca, semaglutidin T2D tedavisinde kullanılması sırasında kilo kaybı etkisinin obezite tedavisine kıyasla daha düşük olduğu dikkat çekici bir bulgu olarak öne çıkıyor. Henüz bu farkın kesin nedeni bilinmiyor, ancak bu iki farklı hasta grubundaki yanıtın araştırılması gelecekte önemli veriler sunabilir.

Gerçek Dünya Verileri: Semaglutid Neden Öne Çıkıyor?

NYU Langone Health'ten obezite uzmanı Dr. Michael Weintraub, çalışmanın gerçek dünya verilerini kullanmasının, GLP-1’lerin etkinliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olduğunu belirtiyor. Dr. Weintraub, semaglutidin liraglutide kıyasla üstünlüğünün klinik deneylerden elde edilen sonuçlarla örtüştüğünü ve bunun hastalar için önemli bir umut ışığı olduğunu ifade ediyor.

Semaglutidin büyük bir avantajı da, sigorta kapsamı engelleri dışında klinik kararları etkileyen bir unsur olmaması. Ancak liraglutidin patent süresinin dolmasıyla fiyatının düşmesi ve daha fazla hasta tarafından erişilebilir hale gelmesi de bekleniyor.

Zayıflama İğnelerinin Türkiye’deki Durumu

FDA tarafından onaylanan ve kilo kaybı için kullanılan bu ilaçlardan çoğu Türkiye'de mevcut. Hem Ozempic hem Saxenda Türkiye'de bulunuyor. Haftalık enjeksiyonlar, hastaların tedaviye devam etme olasılığını artırırken, tedaviden elde edilen sonuçlar da daha kalıcı olabiliyor.

Sonuç: Semaglutid Tedavi Standartlarını Yeniden Tanımlıyor

Semaglutid, obezite ve Tip 2 Diyabet tedavisinde liraglutide göre daha üstün sonuçlar sunan bir tedavi seçeneği olarak dikkat çekiyor. Haftalık enjeksiyonların getirdiği kullanım kolaylığı ve yüksek kilo kaybı oranları, bu ilacı öne çıkarıyor. Ancak semaglutid, liraglutid gibi günlük enjeksiyon gerektiren ilaçların yerine geçecek mi? Bu, gelecek yıllarda ilaç maliyetleri ve erişilebilirlik konularında yapılacak düzenlemelere bağlı olacak gibi görünüyor.