Sisplatin+Etoposid nasıl çalışır?

Sisplatin + Etoposid kemoterapileri, kanser hücrelerinin DNA'larına zarar vererek kanser hücrelerini öldürmek ve kanser hücrelerinin yeni hücrelere bölünmesini önlemek üzere tasarlanmıştır.

Tedavinin amacı

Sisplatin + Etoposid yaygın olarak küçük hücreli akciğer kanserinin birinci basamak tedavisi amacı ile verilir. Ancak küçük hücreli akciğer kanseri sıklıkla nüks eder (tekrarlar), bu durumda ikinci basamak tedaviler önerilebilir.

Uygulama şekli, dozu ve program

  • Sisplatin 60 - 80 mg/m2 , 1. gün, toplardamardan (İntraVenöz = İ.V.) 2 saat içerisinde yavaşça uygulanır. Bu şekilde, damar yoluyla belli bir sürede ilaç uygulamaya infüzyon denir.
  • Etoposid 100 - 120 mg/m2, 1., 2. ve 3. günlerde 30 dakikada infüzyon olarak verilir.

Tipik olarak, bu iki ilaç aynı gün birbiri ardına verilir. Sisplatin + Etoposid, genelde hastaların tedavi sonrası evine döndüğü günübirlik kemoterapi ünitelerinde uygulanır. Genellikle, tedavinin ilk günü beş saati aşabilir.

Radyoterapi uygulanacaksa, her günlük dozu öncesi veya sonrası verilebilir. Nadiren de olsa, yeni tanı almış hastalarda ilk kür öncesi radyoterapi verilebilir.

Sisplatin + Etoposid her 21 günde bir tekrarlanır. Bu bir döngü kür olarak bilinir. Her kür, tedaviye verilen yanıta veya kemoterapinin tolere edilip edilememesine göre 4 ila 6 kez tekrarlanabilir.

Kemoterapiye ek olarak, doktorunuz tarafından radyasyon tedavisi önerilebilir.

Yan etkiler

Çoklu ilaç rejimlerinde, her ilacın kendine özgü yan etkisi vardır. Ayrıca iki ilacın birlikte verilmesiyle farklı yan etkiler de ortaya çıkabilir. Yan etkiler, yapılan klinik araştırmaların sonuçlarına göre tahmin edilmiştir. Yapılan klinik araştırmalarda Sisplatin+Etoposid ile ilgili en sık görülen yan etkiler aşağıdaki gibidir:

  • Anemi (oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri sayısında düşme) (85%)
  • Kusma (60-70%)
  • Kilo kaybı (58-68) 
  • Kanama riski (düşük trombosit sayısına bağlı olarak) (65%)
  • Yemek borusu enfeksiyonu (özofajit) (37-56%)
  • Ateş (38-45%)
  • Enfeksiyon (20-27%)

Takip

Ne sıklıkla takip gereklidir?

Kan tahlillerinin her kemoterapi kürü öncesi kontrol edilmesi gereklidir. Gerekli olan kan tahlilleri tam kan sayımı (hemogram), kapsamlı metabolik paneldir (biyokimya) ve kan magnezyum seviyesidir. Hekimin önerisine göre başka kan tahlilleri eklenebilir.

Görüntüleme (radyolojik inceleme) ne kadar sıklıkla gereklidir?

Görüntüleme tedaviden önce, daha sonra genellikle dört ila altı kemoterapi küründen sonra yapılır. Akciğer röntgeni, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Bilgisayarlı Tomografi (BT) ya da Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) kullanılan görüntüleme yöntemlerindendir.

Kan testi veya görüntüleme sonuçları tedaviyi nasıl etkiler?

Sonuçlara bağlı olarak doktorunuz sisplatin+etoposid kullanımına planladığı gibi devam edebilir, dozunu değiştirebilir veya tedaviyi değiştirebilir.

Dikkat edilmesi gerekenler

  • Sisplatin böbreklere zarar verebilir. Hasar genellikle tersine çevrilebilir. Doktorunuz böbrek hasarının belirtileri için kan tahlillerinizi izler ve böbreklerinizi korumak için sisplatin tedavisinden önce veya sonra serumlar verebilir. Sıvı ihtiyacınız olduğunu düşüyorsanız hekiminize bilgi verin.
  • Bu ikili kemoterapi rejimi sonrası, savunma hücreleri sayısında belirgin düşme olan hastalara önlem olarak GCSF adını verdiğimiz kan hücresi büyüme faktörü iğnesi (filgrastim, lenograstim, pegfilgastrim gibi) uygulanabilir.
  • Onkoloji eczacınız ilaçların birbiriyle ilgili etkileşimi olup olmadığını kontrol etmelidir.

Bireysel ilaç etiketi bilgileri

Sisplatin

Etki mekanizması

  • Sisplatinin kanser hücreleri üzerindeki etkisi, DNA'daki pürin bazlarla çapraz bağlanma kabiliyeti ile bağlantılıdır; DNA onarım mekanizmalarına müdahale ederek DNA hasarına neden olur ve daha sonra kanser hücrelerinde programlı hücre ölümü apoptozu tetikler.
  • Sisplatin, tipik olarak bir ila iki saat zarfında verilen intravenöz (I.V.) bir infüzyondur.
  • Sisplatin böbrek hasarı yapma potansiyeli olan bir kemoterapi ilacıdır, bu nedenle bol serumla birlikte verilir. 
  • Düşük kan sayımı, bulantı, kusma ve işitme kaybı verdiği diğer zararlar olabilir.
  • Düşük böbrek fonksiyonları veya kemik iliği toksisitesi (düşük kan sayımı) olan hastalar için doz ayarlamaları gerekebilir.
  • Sisplatin insan fetüsü için tehlikelidir. Bu yüzden kadın hastalar bu ilacı kullanırken hamilelikten kaçınmalıdır
  • Kadınlar sisplatin kullanırken emzirmemelidir.
  • Cisplatin, Cisplatinum, Kemoplat, Placis adları ile piyasada bulunmaktadır.

Genel sisplatin yan etkileri

  • Yaşlı hastalarda böbrek rahatsızlıklarına sebep olabilir.
  • İlk 24 saat içerisinde mide bulantısı ve kusma görülebilir ve tedaviden sonra iki ila beş gün daha devam edebilir. Onkolojide kullanılan yeni nesil bulantı ilaçları ile sisplatinin bulantı yapıcı etkisi artık yönetilebilir durumdadır. 
  • İshal 
  • Düşük kırmızı kan hücresi sayısı 
  • Çınlama gibi duyma problemleri olabilir. Bu yüzden tedaviye başlamadan önce duyma testi yaptırılabilir. Çocuk hastalar için her dozdan önce ve tedavinin tamamlanmasından sonra birkaç yıl boyunca işitme testi yapılmalıdır. 
  • Magnezyum, potasyum, kalsiyum, sodyum ve fosfat gibi kan elektrolitlerinde düşüklük olabilir. 
  • Görme sorunları olabilir. Tedavi bittiğinde bu sorunlar iyileşir. 
  • Tedavi bittiğinde iyileşen karaciğer toksisitesi olabilir.

- İlgili konu: Devrim yaratan kanser ilacı Sisplatin ve şaşırtan öyküsü

Etoposid

Etki mekanizması

  • Etoposid, DNA topoizomeraz II adlı enzimin çalışmasını engeller ve böylece ayrışan DNA’nın yeniden bağlamasını engeller. Bu, hücre bölünmesinin mitoz öncesi evresinde DNA sentezinde kritik hatalara neden olur ve kanser hücresinin programlı hücre ölümü apoptozuna neden olabilir.
  • Etoposid, 30 dakikada verilen intravenöz (I.V.) bir infüzyondur.
  • Etoposid greyfurt suyu ile etkileşime geçer ve istenmeyen yan etkilerin oluşmasına sebebiyet verebilir.
  • Düşük böbrek veya karaciğer fonksiyonları olan hastalar için doz ayarlaması gerekebilir. 
  • Alkyloxan, Endoxan, Syklofosfamid adları ile piyasada bulunmaktadır.

Genel etoposid yan etkileri 

  • Geçici saç dökülmeleri görülebilir. Etoposid tedavisi bittikten sonra saçlar tekrar uzamaya başlar. 
  • İshal, ağız yaraları, mide bulantısı gibi mide-barsak sistemini etkileyen yan etkiler yaygın olabilir.
  • Nadiren de olsa, sekonder kanser gelişimiyle bağlantılıdır ve genellikle tedaviden 2-3 yıl sonra ortaya çıkar.
  • Kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olabilir.

Küçük hücreli akciğer kanseri belirtileri ve tanısı