Meme kanseri tanısı alan hastaya kanserin yaygınlığının saptanması amacı ile PET-BT, USG, MRI, Tomografi gibi görüntüleme yöntemleri yapılır. Bu görüntüleme yöntemleri ile kanserin, farklı bir organa sıçradığı tespit edilirse, bu duruma 4. evre yani metastatik meme kanseri denir. Ayrıca erken evre meme kanseri tanısı almış ve tedavi edilmiş bir hasta tedaviden sonra erken dönemde veya ileri yıllarda yenileyebilir. Bu yenileme daha önce ameliyat olduğu meme ve/veya koltuk altında bölgesel yineleme (lokal nüks), tekli ya da çoklu organların metastazı (kemik, karaciğer, akciğer, beyin) şeklinde olabilir.

Yeni tanı almış metastatik meme kanserinde meme ve koltuk altına ameliyat yapılmalı mı?

Bu soru uzun yıllardır gündemde olan bir sorudur. 2016 yılında Amerika’da yapılan ASCO Kanser Kongresi’nde Pittsburgh Magy Woman Hastanesi Meme Kanseri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Soran, ülkemizde yürüttüğü çalışma ile bu soruya yanıt aradı. 274 metastatik meme kanserli hasta iki gruba ayrılarak bir gruba kemoterapi veya kemoterapi-akıllı ilaç kombinasyonu öncesi meme ameliyatı yapılırken, diğer gruba sadece ilaçla tedavi yapıldı. İlaçlı tedavi öncesi meme ameliyatı olan kolda ortanca yaşam süresi 46 ay bulunurken sadece ilaçlı tedavi alan kolda 37 ay bulundu. Ameliyat sonrası ilaçlı tedavi alan grupta 5 yıllık sağkalım oranı % 41 bulunurken sadece ilaçlı tedavi alan grupta bu oran %24 bulundu. Hastaların özelliklerine ve metastaz bölgelerine kapsamlı bakıldığında özellikle metastaz alanı fazla olmayan, kemik metastazlı kadınların meme ameliyatından belirgin olarak yarar gördüğü saptandı. Soran ve arkadaşlarının yaptığı çalışma, bugüne kadar en iyi planlanmış çalışma olması nedeni ile, bu soruya yanıt arayan diğer çalışmalarda çelişkili sonuçlar elde edilmiş olsa bile, ameliyatın belirli bir hasta grubunda yapılması doğru bulunmaktadır.

Elde edilen veriler ve Atilla Soran’ın çalışmasından yola çıkarak, ilk tanıda metastazı olan dördüncü evre meme kanserli hastalara 3-6 ay kemoterapi, akıllı ilaç ve gerekli durumlarda hormonal tedavi sonrası çok iyi yanıt alanlarda memeye ameliyatı tercih etmekteyiz.

-İlgili konu: Meme kanseri belirtileri ve tedavisi – sorular ile TANI YOLCULUĞU

Hasta seçiminde metastaz yükü fazla olmayan, farklı bir deyişle sınırlı alanda metastazı olan: örneğin 1-3 bölgeden fazla kemik metastazlı olmayan hastalar, sadece tek akciğer, sadece tek karaciğer veya ameliyatla alınmış tek beyin metastazı olan hastalarda ilaçlı tedaviler sonrası yanıtlı olanlar ameliyata uygun bulunabilir. Dördüncü evre meme kanserli hastalarda memeye ameliyatın tercih edilmemesi de seçilebilecek yöntemlerden birisidir. Önerilecek tedavinin yarar ve zarar olasılıkları, ekibin bilgi ve deneyimi hasta ile kapsamlı paylaşılmalı.

İlk tanı anında karaciğer, akciğer, kemik metastazlarına ameliyat yapılmalı mı?

Meme ve koltuk altı dışında yer alan metastazlara ameliyat çoğunlukla tercih edilen bir tedavi yöntemi değildir. Seçilmiş hastalarda özellikle metastaz alanı ve metastaz yükü fazla değilse ve tek organda tek metastaz varsa kemoterapi, akıllı ilaç veya hormonal tedaviler sonrası çok iyi yanıt alınan hastalarda meme ve koltuk altına ameliyat yapılırken diğer organlarda yer alan tedavi ile küçülmüş bir ya da iki metastaz alanına bölgesel tedaviler yapılabilir. Bunlar nokta atışlı radyoterapi (SBRT) olabileceği gibi, bir dondurma yöntemi olan kriyoablasyon, RFA ve mikrodalga yöntemleri uygulanabilir.

Ne var ki bu yöntemlerin metastazlı hasta grubunda ne kadar işe yaradığını ortaya koyan kapsamlı çalışmalar yoktur. Bu tür tedaviler hasta bazında düşünülmeli, ekibin deneyimi ve hasta ve ailesinin bu tür tedaviler ve beklenen başarılar konusunda yeterince bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.