Akciğer Kanseri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Her yıl "1 Ağustos", Dünya Akciğer Kanseri Günü ve ayrıca "Kasım ayı", Akciğer Kanseri Bilinçlendirme Ayı olarak anılır. Bu vesile ile akciğer kanseri ile ilgili bilgilerimizi tazeleyelim ve konu ile ilgili gerçekleri daha yakından inceleyelim.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, akciğer dokularında malign (kanser) hücrelerin oluştuğu bir hastalıktır. Akciğer kanseri, hem erkek hem de kadınlarda kansere bağlı yaşam kaybının ilk nedenidir.
Akciğer kanserleri genellikle küçük hücreli ve küçük hücreli olmayan olarak iki ana gruba ayrılır. Bu tip akciğer kanseri farklı şekilde büyür ve farklı şekilde tedavi edilir. Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri, küçük hücreli akciğer kanserinden daha yaygındır.
Akciğer Kanserinin Önde Gelen Nedenleri Nelerdir?
Sigara içmek akciğer kanserinin bir numaralı risk faktörüdür ve bilinen en sık (%80-90) nedenidir. Yani her 10 akciğer kanserinin neredeyse 9’u sigara yüzünden gelişmektedir. Sigara içenlerde sigara içmeyenlere oranla akciğer kanserine bağlı yaşam kaybı gelişme riski yaklaşık 15-30 kat fazladır. Ancak her yaşta sigarayı bırakmak akciğer kanseri riskini azaltabilmektedir. Bunun yanında pasif içicilik (diğer insanların içtikleri sigara, pipo veya purolardan gelen duman) akciğer kanserine bağlı yaşam kaybını arttırmaktadır. Ayrıca 3. el içicilik de akciğer kanseri için bir risk faktörüdür.
Sigaradan sonra en önemli akciğer kanseri nedeni olarak görülen raon gazı, uranyumun kayalarda ve toprakta parçalanmasından gelen radyoaktif bir gazdır. Evlerde ve iş binalarında sıkışıp kalan, kokusuz bir gazdır. Yere doğru akar ve hava veya su kaynağına sızar. Radon, zeminlere, duvarlara veya temele çatlaklar yoluyla binalara girebilir ve radon seviyeleri zamanla birikebilir.
Riski arttıran diğer nedenler arasında işyerinde asbest, arsenik, berilyum, kadmiyum, dizel egzoz gazı, silika, katran ve kurum gibi maddelere maruz kalmanın da akciğer kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir.
Ailede daha önce ebeveynlerde, kardeşlerinizde ve çocuklarda akciğer kanseri görülmüşse radon veya akciğer kanserine maruz kalacak diğer maddelere maruz kalması olasıdır.
Günde 1 veya birden fazla paket sigara içenlerde ağır beta karoten takviyesi (hap) alan kişilerde, HIV enfeksiyonu olan kişilerde, göğüs bölgesine radyasyon tedavisi gören kişilerde akciğer kanseri riski daha yüksektir.
İlginizi Çekebilir:
Akciğer Kanserini Riskinizi Nasıl Azaltabiliriz?
- Sigara, tütün içmeyin. Elektronik sigara, pod mod gibi cihazları kullanmayın
- Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın
- Sigara dumanından kaçının
- Radon gazı için evinizi test ettirin. Evlerde yüksek seviyelerde radon, sızdırmazlık bodrumları gibi radon sızıntısını önlemek için adımlar atılarak azaltılabilir.
- Kansere neden olabilecek maddeler için iş yerinde güvenlik kurallarına uyun
- Akciğer kanseri taraması yaptırın
Akciğer Kanseri Erken Tanısı İçin Kimler Taranmalı?
Akciğer kanseri taraması sadece öksürük, ağrı vs. şikayetleri olmayan ancak yüksek risk altında olan yetişkinler için önerilmektedir.
- Ağır sigara içme öyküsü ve
- Halen sigara içen veya son 15 yıl içinde bırakmış olan ve
- 55 ila 80 yaşları arasında olan kişiler akciğer kanseri için taranmalıdır.
Not: Ağır sigara içme, 30 paket yıl veya daha fazla sigara içme öyküsü anlamına gelmektedir. Bir paket yılı, bir yıl boyunca günde ortalama bir paket sigara içmek demektir. Örneğin, bir kişi 30 yıl boyunca günde bir paket sigara veya 15 yıl boyunca günde iki paket sigara içmişse, bu durum 30 paket yılı sigara kullanmış olarak tarif edilmektedir.
Akciğer kanseri için önerilen tek tarama testi, düşük doz bilgisayarlı tomografi (düşük doz BT taraması olarak da adlandırılır). Tarama sadece belirti ve bulgusu olmayan ancak yüksek risk altında olan yetişkinler için önerilir. Eğer taranmayı düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun. Doktorunuzla riskleriniz hakkında konuşmak, akciğer kanseri taraması yapıp yapmamaya karar vermenize yardımcı olabilir.
Akciğer kanseri taraması sizin için uygunsa, doktorunuz sizi tomografi çekilmesi için yönlendirebilir. Akciğer kanserine yakalanma riskinizi azaltmanın en iyi yolu sigara içmemek ve sigara dumanından kaçınmaktır. Akciğer kanseri taraması sigarayı bırakmak için bir alternatif olarak görülmemelidir.
