Anjiyogenez - yeni damar oluşumunun, kanser ve tedavileri için önemi nedir?

Anjiyogenez - yeni damar oluşumunun, kanser ve tedavileri için önemi nedir?

Kanserin 10 temel özelliğinden biri de damar oluşturma yeteneğine sahip olmasıdır. Kanser hücreleri normal hücrelerden çok hızlı çoğaldığı için fazla miktarda enerjiye ve atık maddelerin uzaklaştırılmasına ihtiyaç duyar. Aynı zamanda kanser hücresinin farklı doku ve organlara yayılması için damar oluşturması gereklidir. Kanser hücresinin, var olan damarlardan yeni damar uzantıları oluşturmasına anjiyogenez ya da anjiojenez denir.

Kanser kendisi için nasıl damar oluşturur?

1 asama tumorun anjiojenik faktorler salgilamasi ve ekstraseluler matriksi parcalamasi 373831

Tümör mikroçevresinde kontrolsüz büyümeyi, anjiogenezi, metastazı ve ilaç dirençliliğini destekleyici bir ortam oluşur. Kanser hücresinin hızlı metabolizmasından dolayı karbondioksit oranı artmaktadır. Buna bağlı olarak hipoksi (oksijen azlığı) ve inflamatuvar faktörler de artar. Hipoksi ortamında kanser hücresi damar oluşturmayı destekleyen anjiogenik faktörler salgılar. Bu faktörlerin salgılanması ile tümör ve damar arasındaki hücre dışı bölge (ekstraselüler matriks = ECM) proteinlerinin parçalanmasını sağlayan enzimler aktif hale gelir. Aynı zamanda kanser hücresindeki onkogenlerin varlığı damar oluşturmayı desteklemektedir.

2 asama tumore dogru damarlanmanin baslamasi anjiojenez 507808

Damarda bulunan endotel ismi verilen hücreler tümöre doğru göç etmeye başlar. Damar uzantıları belirgin hale gelir.

3 asama ajiyogenezin tamamlanmasi yeni tumor damar agi 613802

Endotel hücreleri tümöre uzantı oluşumunu tamamlar. Tümör hücrelerinin damar oluşturması için pro-anjiyogenik (damar oluşturmayı destekleyen) faktörler ile anti-anjiyogenik (damar oluşturmayı engelleyen) arasındaki dengenin bozulması gerekir.

Peki anjiogenez kanser tedavileri açısından neden bu kadar önemli?

Tümör hücresinin oluşturduğu damarlar normal damarlardan farklıdır. Düzensiz dizilmiş damar hücrelerinin varlığı ve belirli yerlerde sızıntıların meydana gelmesi tümör hücresinin oluşturduğu damarların özellikleridir. Bu sebeple bu tip hücreler ve damarlar hedef alınabilir. 

Laboratuvar çalışmalarında, yeni damar oluşumunu önleyici (anti-anjiyogenik) tedaviler umut vaat etmektedir. Klinik çalışmaları halen sürmektedir.

Kanser hücresi genomik kararsızlıktan dolayı kemoterapi ilaçlarına karşı direnç geliştirmektedir. Ancak damarları oluşturan endotel hücrelerinin genetik yapısı fazla değişiklik göstermez. Endotel hücrelerini hedef alan ilaçlar etkili olabilir.

Anti-anjiyogenik ilaçların diğer kemoterapi ilaçları ile birlikte kullanılma olanağı vardır. Damar yapısının farklı olması kanser ilaçlarının etkili olarak gönderilmesini sağlar.

Tümörün uzun dönem kontrolünde anti-anjiyogenik tedavilerin etkili olabileceği düşünülmektedir.

1) M. Teresa Villanueva, Angiogenesis: A sudden rush of blood to the tumour. Nature Reviews Cancer 15, 135 (March 2015)

2) Abdollahi A, Folkman J., Evading tumor evasion: current concepts and perspectives of anti-angiogenic cancer therapy. Drug Resist Updat. 2010 Feb-Apr;13(1-2):16-28.

3) Bhat TA, Singh RP.Tumor angiogenesis--a potential target in cancer chemoprevention. Food Chem Toxicol. 2008 Apr;46(4):1334-45. Epub 2007 Aug 29.

Sağlık ve Mutlulukla Kalın...

Sayfada yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Kanser tanısına sahip bir hasta için online muayene randevusu hakkında bilgi almak için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz.


İlgili Haberleri


HER2 Nedir? Kanserde Pozitifliği Ne Anlama Gelir? Overekspresyon, Amplifikasyon ve Mutasyon

HER2 Nedir? Kanserde Pozitifliği Ne Anlama Gelir? Overekspresyon, Amplifikasyon ve Mutasyon

HER2 Neden Önemlidir? Kanser tanı ve tedavisinde moleküler biyolojinin ilerlemesiyle birlikte bazı gen ve proteinler hastalığın gidişatını...

Pulmoner Emboli Nedir? Kanser Hastalarında Neden Artıyor?

Pulmoner Emboli Nedir? Kanser Hastalarında Neden Artıyor?

Pulmoner Emboli Nedir? Pulmoner emboli (PE), genellikle bacaklardaki derin toplardamarlarda oluşan kan pıhtısının (derin ven trombozu) koparak...

Previvor Nedir? Kanser Riskiyle Yaşayanların Hikayesi ve Seçenekleri

Previvor Nedir? Kanser Riskiyle Yaşayanların Hikayesi ve Seçenekleri

Previvor Nedir ve Neden Önemlidir? Kanser, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bir hastalık olmakla birlikte, bazı bireyler...

İntraduktal Papiller Müsinöz Neoplazm Nedir? Pankreas Kanalında Gizemli Tümör

İntraduktal Papiller Müsinöz Neoplazm Nedir? Pankreas Kanalında Gizemli Tümör

İntraduktal Papiller Müsinöz Neoplazm Neden Önemli? İntraduktal Papiller Müsinöz Neoplazm (IPMN), pankreas kanallarında oluşan ve genellikle iyi...

Hakkımda

Özgeçmişim, kanser tanı ve tedavisine dair çalışmalarım ve ilgi alanlarım için tıklayın.

Prof. Dr. Mustafa Özdoğan Hakkında