Düşük Doz Kolşisinle Kalp Damarlarındaki Tehlikeli Plaklar Sakinleşiyor

Neden Bu Çalışma Önemli?

Kronik koroner arter hastalığı olan bireylerde, kalp krizine neden olan en büyük risklerden biri “plak rüptürü” yani damar içi plakların yırtılmasıdır. Son yıllarda, statinlerin sadece kolesterolü düşürmekle kalmayıp aynı zamanda plakları kalsifiye ederek daha stabil hale getirdiği gösterilmişti. Peki aynı etkiyi anti-inflamatuvar bir ilaç olan kolşisin de sağlayabilir mi?

Bu soru, sadece teorik değil, aynı zamanda pratik bir anlam taşıyor. Çünkü Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 2023 yılında kolşisini (0.5 mg/gün dozunda, Lodoco markasıyla), aterosklerotik kardiyovasküler hastalığı olan erişkinlerde kalp krizi, inme, revaskülarizasyon ve kardiyovasküler ölüm riskini azaltmak amacıyla onayladı.

Ancak bu FDA onayı, kolşisinin nasıl koruyucu etki sağladığına dair mekanistik bir açıklama içermiyordu. İşte bu nedenle, 19 Mayıs 2025'te Heart dergisinde yayımlanan ve burada ele aldığımız yeni çalışma büyük önem taşıyor. Bu çalışma, kolşisinin gerçekten de plak stabilitesini artırıp artırmadığını — özellikle kalsifikasyon düzeyi ve inflamasyon göstergeleri üzerinden — değerlendirmeye çalışıyor. Yani, kolşisin tedavisinin FDA onayıyla elde ettiği klinik başarıların altında yatan biyolojik mekanizmalara ışık tutmayı hedefliyor.

🧪 Çalışmanın Özeti: LoDoCo2 Alt Analizi

🔍 Amaç:

Kolşisin tedavisinin, koroner damarlar etrafındaki yağ dokusundaki inflamasyonu azaltıp azaltmadığını ve plak yapısında stabiliteyi artırıp artırmadığını değerlendirmek.

👥 Katılımcılar:

• Toplam 151 hasta (ortalama yaş: 64,4 yıl, %14 kadın)
• Tüm hastalar daha önce koroner stent uygulanmış ve yüksek doz statin (atorvastatin 40–80 mg), antiagregan/antikoagülan tedavi alıyordu.
• Rastgele olarak iki gruba ayrıldılar:
  • Kolşisin grubu: 0.5 mg/gün (79 hasta)
  • Plasebo grubu: (72 hasta)

🕒 Takip Süresi:

Ortanca 28 ay

🛠 Kullanılan Yöntem:

• Tedavi sonunda, tüm hastalara koroner BT anjiyografi yapıldı.
• İncelemede hem perikardiyal yağ dokusu inflamasyonu hem de plak yapısı değerlendirildi.

📊 Ana Bulgular: Kolşisin Plak Stabilitesini Artırıyor

🔹 İnflamasyon açısından:

• Perikardiyal yağ dokusu atenuasyonu (inflamasyonun göstergesi), kolşisin ve plasebo grupları arasında anlamlı fark göstermedi.

🔹 Plak yapısı açısından:

Kolşisin grubunda, plaseboya kıyasla:

🔹 Düşük Attenuasyonlu Plaklar (riskli plak türü):

• Düşük doz statin kullanan hastalarda, kolşisin tedavisi bu plakların yükünü anlamlı şekilde azalttı.
• Bu etki, yüksek doz statin kullananlarda gözlenmedi.
• P etkileşim = 0.037

LoDoCo2 alt çalışmasında, hastaların neredeyse tamamı atorvastatin 40–80 mg gibi yüksek dozda statin alıyordu. Ancak bazı alt gruplarda atorvastatin 10–20 mg gibi düşük doz kullananlar da vardı. Çalışma, kolşisinin etkisinin bu düşük doz grubunda daha belirgin olduğunu göstermiştir.

P for interaction = 0.037, bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğunu gösterir; yani kolşisinin plak üzerine etkisi, statin dozuna bağlı olarak değişiyor olabilir.

🔬 Ne Anlama Geliyor?

Kolşisin, inflamasyonu baskılamasa da:

• Plakların daha yoğun kalsifiye hale gelmesini sağlıyor,
• Bu da daha az rüptür riski ve daha stabil damar yapısı anlamına geliyor.

Özellikle yüksek doz statin almayan bireylerde, kolşisin bu etkisiyle ek bir koruyucu tedavi rolü üstlenebilir.

🧩 Klinik Pratikte Ne Değişir?

• Düşük doz kolşisin, sadece gut gibi romatolojik hastalıklarda değil, kronik kalp hastalığı olan bireylerde de sekonder koruma amacıyla düşünülebilir.
• Ancak bu çalışma kesitsel tasarıma sahip olduğu için neden-sonuç ilişkisi net olarak kurulamamıştır.
• Yine de, LoDoCo2 ana çalışmasındaki olumlu sonuçlarla birlikte ele alındığında, kolşisinin plak stabilizasyonuna katkı sağladığı yönünde kuvvetli ipuçları sunmaktadır.