Kanser hücrelerini kanda bulup yok eden LAZER sistemi geliştirildi

Kanser hücreleri, farklı doku ve organlara göç etme yeteneğine sahiptir. Daha metastaz yapmadan kanser hücrelerini yok etmenin etkili bir kanser tedavi stratejisi olabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda, Haziran 2019'da Science Translational Medicine adlı dergide yayımlanan çalışmada, kanser hücrelerini kan akışında tespit edip yok eden bir lazer sistemi geliştirildiği duyuruldu. Geliştirilen lazer sistemi güncel yöntemlerden 1000 kat daha fazla hassasiyetle kanser hücrelerini tespit edebiliyor.

Lazer sistemi, ABD'de bulunan Arkansas Üniversitesi'nde geliştirildi. Bu sistemin çalışma prensibi, ses dalgalarının tespit edilmesine dayanmaktadır. Lazer damara uygulandığında kan akışına enerji gönderir. Kanda dolaşan melanom (deri kanseri) hücreleri, sağlıklı hücrelerden daha fazla enerji absorbe eder (emer). Bu durum kanser hücrelerinin hızlı bir şekilde ısınmasına ve genişlemesine yol açar. Meydana gelen termal artış, fotoakustik (ses dalgaları) etki oluşturur. Ses dalgaları deri üzerine yerleştirilen küçük ultrason çevirici tarafından kaydedilir. Kayıtlarda kandan geçen tümör hücreleri tanımlanır. Aynı lazer sistemi aynı zamanda kanda dolaşan tümör hücrelerinin yok edilmesinde de kullanılabilir. Lazerin oluşturduğu ısı, tümör hücrelerinin içinde buhar damlacıklarının oluşmasına sebep olur. Damlacıklar genişleyerek hücrenin mekanik olarak parçalanmasını sağlar.

Cytophone adı verilen bu sistem ilk olarak melanom tedavisinde kullanılması planlanmaktadır. Melanom hücreleri ışığı absorbe eden melanin pigmenti taşımaktadır. Lazer uygulandıktan sonra normal veya kanser deri hücrelerinin taşıdığı melanin pigmentinin oluşturduğu dalgalara göre analiz yapılmaktadır.

Cihaz, 28 melanom hastası ve 19 sağlıklı gönüllüde test edildi

- İlginizi çekebilir: Akılı mikroçip ile kanserde likit biyopsi alanında dünyada öncü bir Türk Bilim İnsanı: Mehmet Toner

Lazer sistemi hastaların antekübital bölgelerine (dirsek iç kısmı) uygulandı. Lazer sistemi, 10 saniye ila 60 dakika içinde hastaların 27'sinde dolaşımdaki tümör hücrelerini başarıyla tanımladı. Lazer sağlıklı gönüllülerde herhangi bir hatalı pozitif sonuçlar vermedi ve herhangi bir yan etkiye sebep olmadı. Tedavi sonrasında, kanser hastalarının daha az kanda dolaşan tümör hücrelerine sahip olduğu görüldü. Cihazda düşük enerjili lazer kullanılmasına rağmen kanser hücreleri başarılı bir şekilde yok edildi.

Peki bu çalışma bize ne ifade ediyor?

• Cerrahi gerektirmeyen yolla, kanda dolaşan tümör hücrelerini tanıyan ve yok eden lazer sistemi geliştirildi.
• Lazer sistemi, 1 litre kanı damar içerisinde 1 saat içinde tarayabilmektedir. Aynı zamanda, insanda denenen ve kanda dolasan tümör hücrelerini hedef alan ilk cihaz özelliği taşımaktadır.
• Kanda dolaşan tümör hücrelerinin yok edilmesi metastazların önüne geçilmesini sağlayabilir. Ancak cihazın klinikte kullanılabilmesi için ileri araştırmalara ve klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.
• Kanda dolaşan tümör hücrelerinin farklı doku organda yeni tümör oluşumları oluşturmadan yok edilmesi, etkili bir tedavi olanağı sunabilir.
• Lazer sisteminin en önemli özelliği derinin dışından kanser hücrelerini tespit etmesi ve yok etmesidir.
• Bu sistem tamamıyla non-invazif yani cerrahi bir müdahale içermemektedir.
• Bu sistemin aynı zamanda diğer kanser türlerinin tedavisinde de kullanılması planlanmaktadır. Ancak diğer kanser hücreleri melanin antijeni taşımamaktadır. Bu sebeple, belirli biyobelirteçler ve moleküller enjekte edilerek, kanser hücrelerinin etkili bir şekilde hedef alınması planlanmaktadır.