Kanser tedavisinde 1 aylık gecikme, yaşam kayıplarında %6-13 artışla ilişkilendirildi
Kanser tedavisi bir ay bile geciken hastalarda % 6 - % 13 oranında daha yüksek yaşam kaybı riski olduğu BMJ adlı dergide online olarak yayımlanan bir araştırma ile gösterildi.
COVID-19 Pandemisi'nin neden olduğu tedavi gecikmeleri ışığında, Kanadalı ve Birleşik Krallık araştırmacıları Ocak 2000 ile Nisan 2020 arasında yayımlanan ilgili çalışmaların bir incelemesini ve analizini gerçekleştirdi.
Dahil edilen çalışmalar, 7 kanser türü olan mesane, meme, kolon, rektum, akciğer, serviks (rahim ağzı) ve baş-boyun kanserleri için cerrahi müdahaleler, sistemik tedaviler veya radyoterapi verilerini incelediler.
Tanıdan ilk tedaviye veya bir tedavinin tamamlanmasından diğerinin başlangıcına kadar gecikmeler ölçüldü.
Gecikmeler hangi kansere sahip kişileri ne kadar etkiliyor?
Araştırma, 1,2 milyondan fazla hastadan alınan verilerle 17 farklı kanser durumu için 34 uygun çalışma belirledi. Analiz, 17 durumun 13'ü için gecikme ile artan yaşam kaybı oranı arasında önemli bir ilişki tespit etti.
- Kanser ameliyatları için, her 4 haftalık tedavi gecikmesinde yaşam kaybı riskinde yüzde 6-8 artış oldu.
- Sistemik tedaviler (kemoterapi, immünoterapi, akıllı ilaçlar) için tahminler değişiklik gösterdi (zarar oranı aralığı, 1.01-1.28).
- Radyoterapide 4 haftalık gecikmeler, baş ve boyun kanserleri için % 9, ve serviks (rahim ağzı) kanseri adjuvan tedavisi için % 23 artış saptandı.
8 ve 12 haftaya kadar olan gecikmeler yaşam kaybı oranını daha da artırdı. Meme kanseri cerrahisinde 8 haftalık bir gecikme, yüzde 17'lik bir artan yaşam kaybı oranıyla bağlantılıydı ve 12 haftalık bir gecikme, yaşam kaybı oranını yüzde 26 artıracaktı.
Neredeyse 1 yıldır devam eden bu pandemi nedeniyle yaşanan gecikmeler, sadece Birleşik Krallık'ta meme kanserine bağlı 1400'den fazla ek yaşam kaybına yol açtığı hesaplanmaktadır.
Sonuç
Bu çalışmadan, özellikle pandeminin devam ettiği de hesaba katılarak, 2 önemli sonuç çıkarılmalıdır:
- Pandeminin devam etmesi ve kış aylarıyla etkisinin artması daha fazla gecikmelere neden olabilir; bu nedenle kanser hizmetlerinin organizasyonu ile ilgili sağlık politikası yapımına rehberlik etmek için bu çalışmanın verileri kullanılabilir.
- Tedavi planlama veya aktif tedavi alma aşamasındaki kanser hastaları kontrollerini/tedavilerini aksatmamalı, ayrıca kanser alarm belirtilerine sahip veya kanser taramalarına yönlendirilen kişiler, onkoloji kliniklerine başvurmada geç kalmamalı.
- İlgili konu: Kanser Hastasının Koronavirüs Pandemisinde Psikolojik Düşmanları
Hanna TP, King WD, Thibodeau S, Jalink M, Paulin GA, Harvey-Jones E, O’Sullivan DE, Booth CM, Sullivan R, Aggarwal A. Mortality due to cancer treatment delay: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2020