Kas ve kemik ağrısı nasıl ayırt edilir

Vücudun benzer noktalarını etkiledikleri için kemik ve kas ağrısını ayırt etmek zor olabilir. Ayrıca bu iki farklı ağrı benzer şiddette de olabilir. Ancak, genelde kemik ağrısı kas ağrısına göre daha keskin, daha derin ve daha elden ayaktan düşürücüdür. Kemik ağrısı ayrıca kas ağrısından daha uzun sürer ve daha ciddi tıbbi müdahaleler gerektirir. Aksine kas ağrısı ise daha geniş hissedilir ve ağrının tam noktasını tespit etmek zordur.

Eğer ağrı dayanılmazsa ya da 48 saatten uzun sürüyorsa bir uzmana (örneğin ortopedist) başvurulmalıdır.

Kemik ağrısının sebepleri nelerdir?

Osteoporoz (kemik erimesi), “gözenekli kemik hastalığı” olarak da adlandırılır. Yetişkinlerde daha yaygındır ve yaşlılık, D vitamini ve kalsiyum eksikliğinden kaynaklanır. Hipotiroidizm, menopoz ve ailede osteoporoz geçmişi de diğer sebepler arasında yer alır.

Bununla birlikte osteoporozun, çökük bir omurgaya ya da bir kemik kırığına sebep olana kadar ağrı göstermeyeceğini bilmek de önemlidir. Osteoporoz, kemikleri inceltir, güçsüzleştirir ve kırılgan hale getirir. Bu da kemik yaralanmalarının riskini artırır. Uluslararası Osteoporoz Derneği, 50 yaş ve üzerine gelindiğinde kadınların 3 de 1’inde ve erkeklerin 5’te 1’inde osteoporoz kaynaklı kemik kırılması gerçekleşeceğini söylüyor.

Çoğu kişi herhangi bir belirti göstermez, ki bu da osteoporozu “sessiz bir hastalık” yapar.

Dikkat edilmesi gereken erken belirtiler şunlardır;

  • Şiddetli sırt ağrısı
  • Boy kaybı
  • Eğik ya da kambur bir duruş
  • Küçük düşmeler veya yaralanmalardan kaynaklı bir kemik yaralanması

Erken tanı konduğunda osteoporoz tedavi edilebilir. Tedavi kemik kaybını yavaşlatan ve kemik gelişimi destekleyen ilaçları içerir. Ayrıca dengeli egzersizler ve dengeli bir diyet de tedaviye eşlik edebilir.

Bir kemik hasarı, kısmi ya da tam olarak kemik kırılması ile sonuçlanabilir. Hasarın kuvveti ve türüne bağlı olarak kemikler çeşitli şekillerde kırılabilir – uzunlamasına, çapraz ya da iki veya daha fazla parça olacak şekillerde.

Amerikan Ortopedi Cerrahları Akademisi’ne göre, kırığın en yaygın 3 sebebi;

  • Trafik kazası, şiddetli bir düşüş veya spor yaralanmasından kaynaklanan travma
  • Osteoporoz
  • Kasın aşırı kullanılmasından kaynaklanan kemik stresi – stres kırığı olarak da bilinir

Kemik kırığının belirtileri

  • Hasarın olduğu bölgede yoğun ve keskin bir ağrı
  • Hasarın olduğu bölgenin hareket ettirilememesi
  • Morarma
  • Deforme (yerinden çıkan veya ciltten dışarı çıkan uzuv)

Doktorlar bir kırık olup olmadığını onaylamak için röntgen isteyecektir. Kırık varlığında, yaralı bölge alçı veya fiberglas ile sarılarak hareketsiz olacak şekilde sabitlenir. Bu kemiğin iyileşmesine yardımcı olur ve birkaç hafa sürebilir. Bazı durumlarda ise kırk cerrahi operasyon gerektirebilir.

Kemik dokusunda veya hücrelerinde ya da kemik çevresinde sayısız kanser türü oluşabilir.

Bu kemiği tutan kanseri türleri;

Osteosarkom (kemik kanseri) yetişkinlerde nadir görülür. Amerikan Kanser Derneği’ne göre osteosarkom 10 ila 30 yaşları arasındaki gençlerde daha yaygındır. 60’lı ve 70’li yaşlarda görülen vakalar, vakaların %10’undan biraz fazlası kadardır.

Bazı kişiler kemik kanserini kalıtsal koşullardan dolayı geliştirirler. Diğer sebepler arasında daha önce kanser tedavisi için anti-kanser ilaçlar kullanmak veya radyasyon tedavisi almak ve Paget kemik hastalığı yer almaktadır.

Kemik kanseri belirtileri şunlardır;

  • Kemikte veya kemik bölgesinde (kollar, bacaklar, sırt, kaburgalar veya pelvis) donuk ve derin gibi bir ağrı hissetmek
  • Kitle veya yumru varmış gibi şişlik veya iltihaplanma
  • Ani veya beklemedik kilo kaybı
  • Yorgunluk – özellikle kanser yayılmaya başladığı zamanlarda

İlgili konu: Kemik metastazı nedir? Kanserler neden kemiğe metastaz yapar, nasıl tedavi edilir?

Cerrahi, kemik kanseri için klasik tedavi seçeneğidir, doktor tüm tümörü çıkarır. Diğer kemik kanseri türleri, kemoterapi, radyasyon ve hedefe yönelik tedavileri içeren tedaviler kombinasyonu gerektirebilir.

Kas ağrısının sebepleri

Kas ağrısı, kemik ağrısından daha yaygındır fakat her zaman sebebi net olmayabilir. Miyalji olarak da adlandırılan kas acısı ve ağrısı, eklemler, bağ dokuları, tendonlar ve bunları kemik ve organlara bağlayan yumuşak dokuları içerir.

Kas yaralanmaları atletlerde ve yüksek talep gören sporlarla uğraşan kişilerde yaygındır. Araştırmalar, kas yaralanmalarının tüm şiddetli spor yaralanmalarının %10 – 55’ini oluşturduğunu gösteriyor.

Kas, düşmeden veya spor kazası ya da trafik kazası gibi bir dış güçten kaynaklı darbe sonucu hasara uğrayabilir. Ayrıca kaslar gerilebilir – çoğu kişi buna kas gerginliği der. Yaralanma, darbenin gücüne ve hasar gören kasın türüne bağlı olarak hafif, orta veya şiddetli olabilir.

Kas yaralanmasının belirtileri

  • Yaralanma bölgesinde acı veren ve zamanla hafifleyebilen ağrı
  • Sızı
  • İltihap ya da şişme
  • Kızarıklık
  • Etkilenen bölgenin hareketinde azalma

Kas yaralanması fiziksel muayene ile teşhis edilebilir. Ayrıca ultrason ya da manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme testleri de gerektirebilir. Kas yaralanmaları, kası rahatlatmak için sıcak veya soğuk terapiler, ağrı dayanılabilir ise hafif gerilme hareketleri, reçetesiz ağrı kesiciler ve dinlenme ile tedavi edilebilir.

Fibromiyalji, giderek vücuda yayılan yoğun bir ağrıya sebep olan bir kas ağrısı türüdür. Ayrıca, kişinin uyku alışkanlığını da etkiler ve ruhsal ve duygusal bozukluğa sebep olduğu bilinir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre fibromiyalji, ABD’de 4 milyondan fazla yetişkini etkiliyor, ki bu da yetişkin nüfusun yaklaşık %2’sidir. Çoğu kişiye orta yaşlarında tanı konuyor. Romatoid artrit ve lupusu olan kişiler fibromiyalji geliştirmede daha yüksek riske sahiptir. Riski artıran diğer faktörler ise obezite, ailede fibromiyalji geçmişi ve belli viral enfeksiyonlardır.

Yaygın belirtiler;

  • 3 aydan fazla süren vücut ağrısı
  • Sık yorgunluk ve bitkinlik
  • Anksiyete
  • Depresyon
  • Uyku problemleri
  • Baş ağrısı ve migren
  • Eller ve ayaklarda karıncalanma hissi

Fibromiyalji, reçeteli ilaçlar, ağrı kesiciler ve kas güçlendirici egzersizler, ayrıca yoga, masaj ve meditasyon gibi stres yönetici aktiviteler ile kombine bir şekilde tedavi edilir.

Bunlar uzun süreli kas iltihabına, güçsüzlüğüne ve ağrısına sebep olan hastalıklar grubudur. Şimdiye kadarki araştırmalar dört miyopati tanımladı: polimiyozit, dermatomiyozit, inklüzyon vücut miyoziti ve nekrotizan otoimmün miyopati.

İsimleri karışık görünse de tüm iltihaplı miyopatiler bir tür otoimmün hastalığıdır. Otoimmün hastalıkları, kişinin bağışıklık hücrelerinin vücudun kendi dokularına, kas liflerine ve kan damarlarına saldırmaya başlaması ile meydana gelir.

Bu durum, aşağıdaki belirtilere yol açar;

  • Kas güçsüzlüğü
  • Ayakta durduktan veya yürüdükten sonra yorgunluk ve bitkinlik hissi
  • Dokunmada hassas olan kaslar
  • Kas ağrısı

Şu anda iltihaplı miyopatiler için bilinen herhangi bir tedavi yok fakat bazı tedaviler, belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Ulusal Nörolojik Bozukluklar ve İnme Enstitüsü, belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için fizik tedavi, egzersiz, ilaç, sıcak terapi ve dinleme önermektedir.

Ne zaman doktora başvurmalıyım?

Eğer ağrı 48 saatten fazla sürüyorsa veya günlük yaşantınızı engelliyorsa, bir doktora başvurmalısınız. Eğer ağrı dayanılmazsa, yerinden çıkan bir uzuv varsa ya da ağrıya eşlik eden bir ateşlenme varsa acil olarak  bir doktora danışmalısınız.

Özet

Birkaç kısa süreli ve kronik durum kas ve kemik ağrısına sebep olabilir. Bu durumların çoğu basit reçetesiz ilaçlar, ısı terapileri ve dinlenme ile tedavi edilebilir. Ancak, bazıları acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Belirtilerin 24 – 48 saat boyunca yakından gözlemlenmesi önemlidir. Eğer ağrı geçmiyorsa, doktora başvurulmalıdır.