Koch’un Tüberküloz Dersi 1882 – Bakteriyel Bir Hastalık

1882 yılında Alman Doktor Robert Koch, tüberkülozun bakteriyel nedenini keşfettiğini açıklayan tarihi bir konuşma yaptı. Uzmanlara göre, yirminci yüzyılın başının bilimsel gelişmeleri için son derece yenilikçi ve ilham verici olan bu konuşma tıp tarihinin en önemli konuşmasıdır. 

Koch, yenilikçi bir mikroskobik boyama işlemi kullanarak Mycobacterium tuberculosis bakterisinin varlığını göstermenin yanı sıra, bakterinin hastalığa neden olduğunu da kanıtladı.

Mikroskoplar ve hayvan dokusu örnekleriyle etrafını dolduran Koch, konuşmasına hastalığın korkunç tarihini anlatarak başladı: 

"Bir hastalığın insanlık için önemi, ölümlerin sayısıyla ölçülürse, tüberküloz, veba, kolera ve benzeri en korkulu enfeksiyon hastalıklarından çok daha önemli kabul edilmelidir. İnsanların yedide biri tüberkülozdan ölür." 

Konuşmayı izleyen Nobel Ödüllü Paul Ehrlich, konuşmayı "Bu akşamı bilimsel hayatımın en önemli deneyimi olarak kabul ediyorum" şeklinde yorumladı.

1700 ila 1900 yılları arasında 200 yılda yaklaşık bir milyar kişinin ölümüne sebep olan tüberküloz, öksürük yoluyla havadan bulaşabilen ve genellikle akciğerleri etkiyen bir hastalıktır. Kanlı öksürük gibi belirtilerle ilişkilidir ancak kemik ve bağırsaklar gibi vücudun diğer bölgelerini de etkileyebilir. 

Bugün, enfekte olan insanlar sıklıkla belirti göstermeden bakterileri taşıyabilirler. Dünya üzerindeki insanların üçte birinin Mycobacterium tuberculosis bakterisi ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Maalesef AIDS gibi bağışıklık sistemi zayıf hasta gruplarında pasif olan bakteriler aktif hale gelebilmektedir.

1944 yılında, Amerikalı Mikrobiyolog Selman Waksman ve meslektaşları sonunda tüberküloz hastalarını iyileştiren streptomisin adlı antibiyotiği keşfettiler. Ancak, bakteriler bu ilaca dirençli hale geldi ve bugün hastaların, hastalıkla mücadele etmek için birkaç ay boyunca dört farklı antibakteriyel ilaçla tedavi edilmesi gerekebilmektedir.

Günümüzde Tüberküloz

Tüberkülozun tedavisinde, çoklu antibiyotik tedavisi kullanılır. Antibiyotik tedavisi, genellikle 6-9 ay sürer. Tüberküloz tedavisi sırasında, hastanın diğer insanlardan izole edilmesi gerekir.

Tüberküloz, günümüzde hala önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) verilerine göre, 2020 yılında yaklaşık 10 milyon kişi tüberküloz teşhisi aldı ve yaklaşık 1.5 milyon kişi tüberküloz nedeniyle öldü.

Tüberküloz, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha tehlikelidir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler arasında HIV/AIDS hastaları, diyabet hastaları, kanser hastaları ve organ nakli hastaları yer alır.

Tüberküloz bakterileri, antibiyotiklere dirençli hale gelebilir. Bu, tüberküloz tedavisini daha zor ve daha uzun hale getirir. Tüberküloz bakterilerine dirençli tüberküloz, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaygındır.

Tüberkülozu önlemenin en iyi yolu, aşı yaptırmaktır. Tüberküloz aşısı, BCG aşısı olarak adlandırılır. BCG aşısı, bebeklere ve küçük çocuklara yapılır. BCG aşısı, tüberküloz enfeksiyonunu önleyemez ancak enfeksiyonu hafifletebilir.

Tüberküloz, bulaşıcı bir hastalıktır. Tüberkülozlu bir kişi ile yakın temas halindeyseniz, tüberküloz testi yaptırmalısınız. Tüberküloz testi pozitif çıkarsa, tedaviye başlamalısınız.

Tüberküloz, ciddi bir hastalıktır ancak tedavi edilebilir. Tüberküloz tedavisine erken başlamak, hastalığın ilerlemesini ve ölüm riskini azaltır.

Yazı Görselinin Açıklaması: Heinrich Hermann Robert Koch, ders verdiği bir görsel.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler:Heinrich Hermann Robert Koch (1843–1910), Selman Abraham Waksman (1888–1973)

• Önceki konu: Sezaryen 1882 – Anne ve Bebeğin Hayatını Kurtaran Operasyon
• Sonraki konu: Fagositoz Teorisi 1882 – Fagositoz ve Bağışıklık