Kolon ve rektum (kalın bağırsak / kolorektal) kanserli hastalar çeşitli belirtilerle tanı alabilir: demir eksikliği anemisi, makattan/rektal kanama, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı, ele gelen rektal veya karın kitleri veya herhangi bir bulgu/şikayet olmadan.

Bununla birlikte, kolorektal kanserlerde tümörün aşırı büyümesi, kolon lümeninin tamamen kanserli doku tarafından kapatıldığı bir akut tıkanıklığa yol açabilir. Bu duruma tıp bilinde bağırsak obstrüksiyonu veya ileus diyoruz. Bu hastalar peritonit (karın zarı iltihaplanması), şiddetli karın ağrısı, karında şişlik/gerginlik, barsak hareketleri olmaması ve kabızlıkla başvurabilirler. Bu hastaların başlangıçta, daha yaygın olduğu için ince barsak tıkanıklığına sahip olduğu düşünülebilir, ancak tüm bağırsak tıkanıklıklarının % 25'i kolonda gözükür. Kalın bağırsak tıkanıklıklarının %70’i transvers (yatay) kolonun daha ilerisinde yani sol kolonda görülür.

Kolorektal kanserler, kalın bağırsak tıkanıklığının ana nedeni olmalarına rağmen, kesin tanı konuluncaya kadar diğer nedenler de akılda tutulmalıdır. Hastalar, pankreas veya jinekolojik (rahim, over ve rahim ağzı) kanserler gibi bağırsak tıkanıklığına neden olabilen kolon lümeni içinde metastaz yapan diğer hastalıklara da sahip olabilirler. Çoğu ince bağırsağı etkileyen diğer bağırsak hastalıkları da kalın bağırsak tıkanıklığına katkıda bulunabilir. Örneğin divertikülit, karın veya kasık bölgesine radyoterapi almak ve inflamatuar barsak hastalığı gibi.

Kalın bağırsak tıkanıklıkları nasıl tedavi edilir?

Kansere bağlı (malign) kolonik tıkanıklıklar, en hızlı ve kolay olarak karın bölgesinin bilgisayarlı tomografisi (BT) ile teşhis edilebilir; BT ayrıca metastatik hastalığı tanımlamak için de bir avantajıdır. Şüpheli tıkanıklık gösteren bir kolonik lezyon tespit edildiğinde hem maligniteyi doğrulamak hem de stentleme yoluyla geçici dekompresyon (açma, rahatlatma) sağlamak için endoskopik inceleme yapılabilir. Akut (ani gelişen) kalın bağırsak tıkanıklığı olan kolorektal kanserli hastalar, onkoloji, gastroenteroloji ve genel cerrahi uzmanlarından oluşan ekip tarafından yönetilir.

Kansere bağlı kolon tıkanıklıkları, tıkanan bölgenin gerisinden bağırsağın cilde ağızlaştırılması işlemi ile cerrahi olarak rahatlatılabilir. Bağırsağın ameliyatla cilde ağızlaştırılması, işlemin yapıldığı bağırsak bölgesine göre adlandırılır; eğer "kolon" cilde ağızlaştırılıyorsa kolostomi, ince bağırsak cilde ağızlaştırılıyorsa ileostomi ya da jejunostomi. En sık olarak kolostomi tercih edilir; geçici veya kalıcı olabilir.

Kalın bağırsak tıkanıklıklarının tedavisi için alternatif ve daha az tercih edilen bir yöntem de kolonik stentlemedir. Bağırsağı tamamen tıkanmış hastalarda stentleme elbette daha zordur veya mümkün değildir ve öncelikle kolostomi açılması tercih edilebilir.

Kolonik stentleme, hastayı optimal zamanlama için ameliyat etmeye yardımcı olmak için geçici bir önlem olarak kullanılabilir. Stentleme, cerrahi aday olmayan hastalarda palyatif bir çözüm olarak da kullanılabilir. Eğer kolonik stentleme, muayeneye başlamadan önce makul bir seçenek olarak kabul edilirse, stentin yerleştirilmesine yardımcı olmak için floroskopi (özelleşmiş bir tomografi eşliğinde işlem) sağlanabilir.

Hem kolona stent takılması hem de cerrahi müdahale, metastatik kolorektal kanserlerde sık tercih edilen yeni damar oluşumunu önleyen antianjiyojenik bir ilaç olan bevasizumab (piyasa adı Altuzan) alan hastalarda dikkatli uygulanmalıdır. Çünkü bu ilacı alan hastalarda stentleme sırasında bağırsak delinmesi, cerrahi sırasında kanama ve sonrasında yara iyileşme problemleri görülebilir.

Kolon stenti yerleştirildikten sonra, hastaların stent zorlamamaları için özel bir diyete uymaları gerekir. Hastalar düşük kalorili / düşük lifli bir diyet uygulamalı ve dışkılarını polietilen glikol ile yumuşak tutmalıdır (gerekirse).

Kolonik stentler de sanki tıkanıklık varmışçasına şikayetlere, karın ağrısına ve / veya şişliğe veya rektal kanamaya neden olabilen yerinden kaymalar görülebilir. Hastalar bu olası komplikasyonlardan haberdar olmalı ve bunlardan herhangi birine dair bulgu varsa doktorlarını uyarmalıdır.

Özetle, kolorektal kanserlerin erken veya sık bir belirtisi olmamakla birlikte, kalın bağırsak tıkanmaları akılda bulundurulması gereken bir kanser komplikasyonudur. Bilgisayarlı tomografi ile hem teşhis hem de tümörün yeri hakkında bilgi sağlanabilir. Akut tıkanmalar çoğu zaman kolostomi ile tedavi edilir.