Koronavirüs hastalığı (COVID-19) NEDEN ERKEKLERİ KADINLARDAN DAHA ÇOK ETKİLİYOR?

İtalya'daki ölümlerin yüzde 70'i erkek. Soru şu: Neden?

Dünya çapında şu an 500 bine yakın yeni tip koronavirüs vakası ve 22 bin ölümle en fazla etkilenen ülkelerde çarpıcı bir şey dikkati çekiyor: kadınlardan daha fazla erkek ölüyor.

Bu eğilim en belirgin İtalya’da görülüyor. Ülkede yapılan bir araştırmaya göre, COVID-19 (yeni tip koronavirüsün yol açtığı hastalık) tanısı doğrulanmış vakaların %60'ını ve ölümlerin %70'ini erkekler oluşturuyor.

Buna karşın, doğrulanmış enfeksiyonların yaklaşık yüzde 61'inin kadınlarda olduğu Güney Kore var. Çok daha az hasta ölmüş olsa da, ölümlerin çoğunluğu - % 54 - yine erkekti.

Koronavirüs Pandemisi'nin etkileri arttıkça, epidemiyologlar ve halk sağlığı uzmanları kimin en savunmasız olduğunu ve onları nasıl koruyacağını anlamak için çabalıyor. İtalya ve Güney Kore gibi ülkelerden elde edilen veriler, hastalığın şaşırtıcı bir şekilde farklı yollar izleyebileceğini göstermektedir.

Araştırmacılar, İtalya'nın yaşlı nüfusunun muhtemelen hastalığa özellikle duyarlı olduğunu söylüyor. Bu yaşlı vatandaşlar, en çok hasta olanlar: 70 yaşın üzerindeki insanlar, ölümlerin yüzde 87'sinden fazlasını temsil ediyor.

Hastalık ve ölümdeki cinsiyet eşitsizliğini açıklamak zor

COVID-19 salgını İtalya'ya ulaşmadan önce bile, Çin'den gelen erken raporlar erkeklerin özellikle risk altında olduğunu ileri sürdü.

Wuhan'daki bir hastanede virüsün ortaya çıktığı 99 hastayı içeren bir araştırma, erkeklerin toplam hastaların üçte ikisini oluşturduğunu ve hastaneye yatırılan kişilerin yarısının kalp-damar hastalığı veya diyabet gibi kronik rahatsızlıklara sahip olduğunu buldu. Çin'in Hastalık Kontrol Merkezi'nden on binlerce vakayı temel alan daha yakın tarihli rakamlar, ölümlerde erkeklerin payının %64 olduğunu gösterdi.

Ancak İtalya'daki rakamlar daha da şaşırtıcıydı. İtalya'nın en iyi sağlık araştırma ajansı Istituto Superiore di Sanità'ya göre tanıların yaklaşık yüzde 60'ı erkek. İlk koronavirüs ölümlerinde 1697'ün 1197'si erkekti; %71.

Bu arada, Lancet'te yayımlanan son bir çalışmada rakamlar daha da yüksekti. Ölümlerin yüzde 80'inin erkeklerde ve sadece yüzde 20'sinin kadınlarda olduğu tespit edildi.

Ancak diğer ülkelerde ölümlerin artmasıyla birlikte İtalya, Çin ve Güney Kore'de şimdiye kadar görülen cinsiyete göre ölüm oranlarının değişmesi de mümkündür.

Bilim insanları, bu istatistiklerin cinsiyetlerin yaşam tarzları, virüsün biyolojisi veya her ikisinin bir ürünü olabileceğini söylüyor.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, Çin, İtalya ve Güney Kore'de kadınlar erkeklerden daha uzun yaşama eğilimindedir. Bu ülkelerdeki erkeklerin, özellikle 15 yaşın üzerindeki erkeklerin yüzde 48'i sigara içiyor. Muhtemelen rastlantısal olarak, bu ülkelerdeki 30 ila 70 yaş arasındaki erkekler kalp hastalığı, kanser, diyabet ve solunum hastalıklarından daha sık ölme eğilimindedir.

Ancak bazı araştırmacılar, COVID-19'u erkeklerde daha da kötüleştirebilecek biyolojik farklılıkların altını çizdi. Yıllar süren araştırmalar, kadınların genellikle erkeklerden daha güçlü bağışıklık sistemlerine sahip olduğunu ve enfeksiyonları daha iyi savurabildiğini bulmuştur. Human Genomics dergisinde son zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre X kromozomu çok sayıda bağışıklık ile ilgili gen içerir ve kadınlar iki adet X kromozumuna sahiptir (erkekler ise XY). Bu da kadınlara hastalıklarla mücadelede avantaj veriyor.

Çalışmalar ayrıca 2003 SARS salgınına neden olan virüs bulaşmış dişi farelerde östrojenin koruyucu olduğunu bulmuştur. Bu salgın sırasında da erkeklerin ölüm oranı kadınlara göre yine çok daha yüksekti.

Güney Kore, İtalya ile keskin bir tezat oluşturuyor. Dünyadaki herhangi bir ülkeden daha yüksek oranda koronavirüs testleri uygulayan Güney Kore halk sağlığı yetkilileri tarafından yapılan hızlı eylem, buradaki salgının yayılmasını yavaşlatmıştır. Kore hastaneleri İtalya'da olduğu gibi aşırı dolmadı ve daha hafif semptomları (belirtileri) olan hastalar için özel tedavi merkezleri kuruldu.

Ülkeleri karşılaştırmak zor bir çabadır. Biyolojik açıdan ortak ve farklı noktalar şimdiye kadar yeterince tanımlanmamıştır. Yetersiz veri doktorları, bilim insanlarını ve kamu görevlilerini engellediğinden hastalığın kapsamını ve yanıt vermenin en etkili yollarını gerçek zamanlı olarak anlamayı zorlaştırıyor.

Sonuç

Koronavirüs Pandemisi'nden şimdiye kadar elde edilen veriler, genel olarak erkeklerin anlamlı bir şekilde kadınlardan daha fazla etkilendiğini ve erkeklerin ölüm oranının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Salgının sonunda da bu farkın korunup korunmayacağını göreceğiz. Kadınlara avantaj sağlayan durumlar; genel olarak erkeklere kıyasla daha sağlıklı bir yaşam tarzı, östrojen, 2 adet X kromozomuna sahip oldukları için daha etkili bağışıklık sistemi olabilir. Ülkeler arasındaki farklılık ise ayrıca araştırılmaya değerdir.

*