Etken maddesi everolimus olan Afinitor adlı ilaç, 2012 yılında, ileri evre, hormon pozitif, Her2 negatif, postmenopozal meme kanserli hastaların tedavisinde Aromasin (etken madde eksemestan) ile birlikte kullanılmak üzere FDA onayı almıştı.
Hücre içi büyüme yolaklarından biri olan mTOR’u engelleyen everolimusun önde gelen yan etkilerinden biri stomatit olarak adlandırılan ağız yaralarıdır. Topikal (bölgesel uygulanan) steroidler ağız yaralarının yoğunluğunu ve şiddetini hafifletebilir ve everolimusun verdiği rahatsızlık ile doz alımının azaltılması gerekebilir.
Ağız için gargara şeklinde steroid (kortizon) kullanımının ağız yaralarını engelleyebileceği önceki çalışmalarda rapor edilmişti. Mart 2017'de Lancet Oncology'de yayımlanan bir araştırma ile everolimus kullanan meme kanserli hastalarda ağız yaralarının deksametazonlu gargara ile önlenip önlenemeyeceği araştırıldı.
Bu ABD temelli, çok merkezli ve tek kollu faz-2 önleme araştırmasına, metastatik, hormon reseptör pozitif, HER2-negatif, menapoza girmiş meme kanserli 92 kadın dahil edildi. Sürecin ilk gününde hastalara 10 mg everolimus ve 25 mg eksemestan ile 10 ml alkolsüz deksametazon gargarası verildi. 8 haftadan sonra deksametazon gargara hasta ile doktorun ortak bilgisi dahilinde ek olarak 8 hafta daha kullanılmasına müsade edildi.
Gargaranın hazırlanışı: Her 5 ml oral solüsyon başına 0.5 mg deksamatezon eklenerek hazırlanan alkolsüz çözelti 2 dakika ağızd gargara yapıldıktan sonra tükürüldü. Süre için zamanlayıcı tutuldu. 8 hafta boyunca günde dört kez uygulandı. Hastalara deksametazon oral solüsyon uygulamasından sonra 1 saat ağızdan birşey almamaları talimatı verildi.
28 Mayıs 2014 ile 8 ekim 2015 arasında 92 kadın çalışmaya alındı ve 85'i uygulamanın yararlılığı açısında değerlendirebilir durumdaydı. 8 hafta sonucunda 2. derece veya daha ileri seviye stomatit (ağız yarası), 85 hastadan yalnızca 2'sinde görüldü. Genel olarak everolimus ve eksemestan alan 92 hastanın 83’ünden en az 1 yan etki görüldü görüldü. Kaydedilen en sık 3. ve 4. derece yan etkiler ise hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği), kızarıklık ve dispne (nefes darlığı) idi. 20 hastada ciddi olarak raporlanan yan etkiler gözlendi; 2'sı tedaviyle bağdaştırıldı ve en çok dispne ve pnömoni (zatürre) görüldü. 92 hastanın 12’sinin everolimus ve eksemestan tedavisi yan etkiler nedeniyle durduruldu.
Sonuç olarak, deksametazon oral solüsyonun profilaktik (koruyucu) kullanımı, hastalardaki ağız yaralarının yoğunluğu ve şiddetini azaltmıştır ve everolimus ve eksemestan tedavisi alan hastalarda yeni bir ağız bakım standardı olabilir.
*
- Meme kanseri metastaz belirtileri – nelere bakmalı?
- Meme kanseri tedavisinde yenilikler - 2017 ve 2018
- Kanserde ağız kuruluğunun nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?
