Meme kanseri dünya genelinde ve ülkemizde kadınlarda en sık görülen kanserdir; öyle ki 2018 yılında dünyada yaklaşık 2 milyon 100 bin yeni meme kanseri tanısı konulmuştur. Tanı anında hastaların yaklaşık %10'u metastatik (4.) evrededir. Erken ve bölgesel ileri evrede tanı alıp tedavi gören hastaların ise yaklaşık %30'unda ilerleyen zamanlarda metastaz veya aynı bölgede kanser tekrarı görülmektedir. Metastatik hastalığın tedavisi hormon ve HER2 reseptör durumuna bağlıdır. Yani bu reseptörlerin pozitifliği veya negatifliği tedaviyi tamamen değiştirmektedir. Başlangıç evresindeki bir hastanın ilerleyen zamanlarda kanseri nüksettiğinde (tekrarlama) ve/veya metastaz yaptığında, meme kanseri biyobelirteci olan bu reseptörlerin de değişebileceği daha önceki birçok çalışmalarda gösterilmiştir.
Bilimsel verilere bakıldığında bu diskordansın (değişikliğin); östrojen reseptüründe (ER) %12 – 35 arasında, progesteron reseptörü (PR) için %30 – 60 arasında, HER2 reseptörü için %5 – 15 arasında olduğu gösterilmiştir. Bununla ilgili son bir çalışma gelişmekte olan ülkelerden olan Hindistan'dan geldi.
Journal of Global Oncology’de yayımlanan bu çalışmada; başlangıçta Evre I, II veya III meme kanseri olup, adjuvan tedavi sonrasında izleme alınan hastalardan metastaz gelişen 103 hasta çalışmaya dahil edildi. Bu hastaların metataz veya nüks gelişen bölgelerinden biyopsiler alındı. Hastaların ilk patolojilerindeki reseptör durumları ile son patolojideki reseptör durumları arasındaki değişime bakıldı.
Çalışmanın sonuçlarına göre;
- ER için %21.3,
- PR için %29.1 ve
- HER-2 için %15.5 diskordans (değişim) olmuştur.
Başlangıçta negatif iken metastatik durumda pozitifleşme şu oranlarda olmuştur;
- ER için %13.6,
- PR için %11.7,
- HER-2 için %8.7.
Bu çalışma bize neyi göstermektedir?
Bu çalışmada konuyla ilgili önceki çalışmalara benzer şekilde, tümör metastatik hale geçtiğinde başlangıçtaki biyobeliteç durumunun %15 – 25 oranında değişebileceği gösterilmiştir. O halde hastaların tedavi kararı için oldukça önemli olan bu biyobelirteçlerin metastatik durumda yeni biyopsiler ile güncellenerek değişim olup olmadığı ortaya konulmalı ve yeni tedavi kararı buna göre verilmelidir.
