Pankreas Nakli 1966 – Daha Sağlıklı Bir Pankreas

Pankreas, mide altında bulunup onun altında yer alan ve on iki parmak bağırsağına bağlanan, yaklaşık 17,8 cm uzunluğunda ve 3,8 cm genişliğinde, uzun ve açık renkli bir organdır. Batı medeniyetinde pankreas ilk olarak M.Ö. 300 civarında yaşamış Yunan Anatomisti Herophilus of Chalcedon tarafından tanımlanmıştır. Ancak pankreasın köpeklerde çıkarılmasının şeker hastalığına yol açtığı 1890'ların sonlarına kadar bilim insanları tarafından kanıtlanamamıştır. 

Bugün ise pankreasın hem endokrin bez (hormonları doğrudan kana salgılayan) hem de ekzokrin bez (kanallara salgı yapan) olduğunu biliyoruz. Özellikle, pankreas sindirim enzimleri salgılar ve bu enzimler ince bağırsağa geçerek yiyecekleri parçalar. Pankreasın Langerhans adacıklarından salgılanan birkaç hormon arasında, kan şekerini azaltan insulin bulunur.

Tip 1 diyabet hastalığı olan bireylerde, bağışıklık sistemi insulin salgılayan hücreleri yok eder. Bu nedenle bu hastalar genellikle insulin enjeksiyonları kullanmak zorundadır. Ancak hastalar insülin enjeksiyonları kullanarak kan şekeri düzeylerini stabilize etmeye çalışsalar da sonuçlar, işleyen bir pankreasa sahip olmak kadar iyi değildir. Ayrıca Tip 1 diyabet, böbrek hastalığı, kardiyovasküler hastalık ve retina hasarı gibi çeşitli ikincil sorunlara da neden olabilir.

Pankreas nakilleri, insulin enjeksiyonlarına olumlu yanıt veremeyen bireylerde gerçekleştirilebilir. Bu tür bir nakil sırasında, alıcının mevcut pankreası yerinde bırakılır ve bu pankreas yiyecek sindirimine yardımcı olmaya devam ederken, donör pankreas (iyi insulin üreten hücrelere sahip) sağ alt karın bölgesindeki kan damarlarına bağlanır.

Pankreas kanseri olan bireyler için pankreas nakilleri henüz etkili seçenekler olarak kabul edilmiyor. 

En yaygın pankreas nakli, özellikle hastanın zaten şeker hastalığından kaynaklanan böbrek hasarı varsa, eş zamanlı pankreas-böbrek naklidir. 

İlk pankreas nakli, 1966 yılında Amerikalı Cerrah Richard Lillehei, William Kelly ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilmiştir.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Herophilus of Chalcedon (M.Ö. 335– M.Ö. 280), Richard C. Lillehei (1927–1981)

• Önceki konu: El Nakli 1964 – Başarıdan Reddedilişe Yolculuk
• Sonraki konu: BT Taramaları 1967 – Bilgisayarlı Tomografiler