Psikoaktif Maddeler 1922 – Doğruluk Serumundan İşkence Aracına

Merkezi sinir sisteminde etkili olan, beynin fonksiyonlarını değiştiren, duyularda, bilinçte, davranışta ve psikolojik durumda değişikliklere neden olan maddelere psikoaktif maddeler denir.

Farmakolojik işkence veya cezalandırıcı tıp, 1960'lar ve 1970'lerde Sovyetler Birliği gibi ülkelerde popüler hale geldi. Örneğin Sovyet doktorlar insülin şok tedavileri uygulamak, huzursuzluğa neden olmak için haloperidol, uyuşturmak için promazin, yoğun ateşlere neden olmak veya enjeksiyon bölgesinde aşırı ağrı oluşturmak için sulfazin gibi ilaçlara başvurmuştur. Yazar Darius M. Rejali'ye göre, Sovyet doktorları ayrıca amobarbital sodyum, liserjik asit dietilamid (LSD) veya meskalin karışımlarını içeren ilaç kokteylleri vererek inhibisyon (duyguları kontrol etme) kaybı yaratmayı denediler.

1922'de psikoaktif bileşikler, ABD polisi tarafından kullanılmaya başlandı ve Amerikalı Obstetriyolog Robert E. House, mahkumlar üzerinde skopolamin (güçlü hipnotik özelliklere sahip bir alkoloid olup, yüksek dozlarda derin uyku verici etkiye sahiptir) test etti. House hastalarındaki doğum sancılarını azalttığını gözlemledikten sonra skopolaminin, suçluların yalan söylemelerini engelleyebilecek bir yol olabileceğini düşündü. İlaç etkisinde birçok itiraf yapılmış olsa da imkânsız senaryolar ve halüsinasyonları içeren güvenilir olmayan itiraflar da ortaya çıkardı. İlaç, uygulanan kişilerin bazılarını hasta yapabilme özelliği nedeniyle bir işkence aracı olarak görülmeli miydi? 1950'lerde CIA’in yaptığı sorgulamalarla skopolamin etkisi araştırıldı ve hiçbir ilacın tutarlı bir şekilde doğru ifadeleri ortaya çıkarmadığını belirlendi. 

Skopolamin, Solanaceae bitki ailesinde bulunur ve Latin Amerika kökenli Datura bitkisinden elde edilir. Skopolamin (scopolamine) antikolinerjik bir maddedir. Spazm giderici etkisi olup, bulantı engelleme gibi çeşitli etkileri nedeniyle tıpta kullanılmıştır. Skopolamin, sinir, bez ve kas fonksiyonunda yer alan doğal olarak oluşan bir kimyasal olan asetilkolinin reseptörlerini baskılayarak çalışır. Diğer ünlü doğru söyleten serumlar arasında barbitüratlar ve genel anestezikler olan sodyum amital ve sodyum tiyopental bulunur.

Yazı Görselinin Açıklaması: Tüm Datura bitkileri, çiçeklerinde ve tohumlarında skopolamin ve atropin gibi alkaloidler içerir. Datura, tarih boyunca zehir ve halüsinojen olarak kullanılmıştır.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Robert Ernest House (1875–1930) 

• Önceki konu: İnsülin Üretimi 1922 – Diyabet Hastalarının Hayata Tutunması
• Sonraki konu: Elektroensefalogram (EEG) 1924 – Beynin Elektriksel Aktivitesinin İzlenmesi