Radyoterapiye bağlı ağız yarasını görülmemiş düzeyde engelleyen bir ilaç
Yeni bir ajan, radyasyon tedavisi gören baş ve boyun kanserli hastalarda ciddi oral mukozit (ağız-boğaz yarası) sıklığını önemli ölçüde azaltabilir. Bir faz 2 klinik araştırmada, yeni ajan olan GC4419, radyoterapiye bağlı ciddi oral mukozit süresini % 92 oranında azaltmıştır.
Bulgular 19-23 Ağustos 2018 tarihlerinde düzenlenen Boston, Massachusetts'deki American Chemical Society (ACS) yıllık toplantısında sunuldu.
Bu ilaç adayını geliştirici firma olan Galera Therapeutics'in baş bilim yetkilisi Dennis Riley, basın toplantısında "Tüm solid kanserlerin (katı tümörlerin) yaklaşık % 50'si radyoterapi ile tedavi ediliyor. Radoterapi, bir kanser tedavisi olarak birçok yararlı etkiye sahiptir, ancak büyük bir yan etkisi inflamasyondur ve radyoterapinin normal doku üzerine yan etkileri, tümör üzerine yüksek doz uygulamayı sınırlamaktadır."
Radyoterapi inflamasyona (iltihap/yangı) sebep olmaktadır, çünkü radyasyon terapisi kimyasal bağları bozmaktadır ve vücuttaki kimyasal bağların yaklaşık % 85'inin oksijen-hidrojen (OH) molekülleri arasındaki "su" bağlarından oluşmaktadır. Işınlama, vücutta çok toksik (zararlı) olan süperoksit moleküllerini oluşturur. Süperoksit, normal hücreler için, kanser hücrelerine olduğundan daha toksiktir.
GC4419, zararlı süperoksit molekülünü, oksijen ve hidrojen peroksite dönüştüren birinci sınıf bir süperoksit dismutaz mimetiğidir (yani dönüştürücü enzim gibi çalışır).
Böylelikle normal hücreler için zararlı olan süperoksit, kanser hücreleri için zehirli olan hidrojen peroksite çevrilir. Hatta bu hali ile GC4419, yan etkileri azaltmakla kalmayıp, anti-tümör etkinliğe de sahip olabilir.
Çalışmanın detayları
Bu faz 2 çalışmaya, metastaz yapmamış, skuamöz (yassı) hücreli baş-boyun kanserli (çoğu ağız boşluğu ve genizde) 223 hasta alındı.
Hastalar 3 kola ayrıldı:
• Grup A, günde 30 mg GC4419 (radyoterapiden 60 dakika önce 60 dakika intravenöz infüzyon) aldı
• Grup B aynı protokolle günde 90 mg GC4419 aldı; ve
• Grup C, aynı protokolle günlük plasebo aldı.
Sonuçlar
• Plasebo grubunda yaklaşık 3 hafta boyunca şiddetli oral mukozite bağlı semptomlar (şikayetler) vardı ve bu hastaların çoğuna beslenmek için bir gastrostomi tüpü yerleştirildi (karın cildinden direk mideye beslenmek için cerrahi olarak yerleştirilen bir tüp).
• Şiddetli oral mukozit ortalama gün sayısı plasebo alan hastalarda 19; GC4419'u 30 mg alanlarda 8 gün ve 90 mg alanlarda 1.5 gün idi.
Özellikle 90 mg'lık dozla ağız yaraları sıklığı çok belirgin bir şekilde azalması oldukça dikkat çekici idi.
GC4419 bu yıl 3. aşama klinik çalışmalarına girmeye hazırlanıyor. Daha fazla klinik denemenin başarılı olması ve GC4419'un FDA onayı alması durumunda, diğer kanserlerin radyasyon tedavisinden yan etkilerin önlenmesi için kullanılabilir (örneğin akciğer kanseri, pankreas kanseri ve lenfoma).
Bu çalışma, "oksijen radikallerinin hücresel süreçlerle zararsız hale getirilmesi" gibi temel bir tıp bilgisinin, bilimsel araştırmalarla, hastaların yararı için klinikte kullanılacak bir ilaca nasıl dönüştüğünü göstermesi bakımından da oldukça güzel bir örnektir.
*
American Chemical Society National Meeting & Exposition, August 19 to 23, 2018.
