Sarı Humma 1937 – Taşıyıcı Sivrisinekler
Bilim yazarı Mary Crosby, sarı humma hakkında:
"Virüs her organa saldırır (ve) hasta kendinden geçer. Vücut kanama yapar ve gözlerden, burundan ve ağızdan kan akar. Ardından ateş iz bırakır, cildi ve gözlerin beyazını parlak sarıya boyar. İşte bu sarı renk virüse adını vermiştir.”
Birkaç dişi sivrisinek türü, Aedes aegypti de dahil olmak üzere, en yaygın olarak Güney Amerika ve Afrika'da görülen bu virüsü taşır. Vakaların çoğunda ateş ve kusma görülür. Ancak vakaların %15'i, karaciğer hasarından dolayı cildin sararması olan sarılık ve kanama ile ikinci bir aşamaya girer ki bu yaşamı tehdit edebilir.
- 1881'de Kübalı Doktor Carlos Finlay, ilk olarak sivrisineklerin sarı humma virüsünü taşıyabileceğini öne sürdü.
- 1900'de ABD Ordusu Cerrahı Walter Reed, bu hipotezi doğrulamak için insanlar üzerinde deneyler yapmaya başladı. Böylece sarı humma sivrisinekler tarafından taşınan ilk virüs oldu.
- 1937'de Güney Afrika doğumlu Virolog Max Theiler, virüsün zararlı özelliklerini kaybetmesi ancak çoğalma kapasitesini koruması için tavuk yumurtalarında birçok nesil boyunca zayıflamış canlı bir virüs geliştirdi. Böylece insan bağışıklık sisteminin aşılama sonrası bir savunma mekanizması oluşturmasını sağladı.
- 1951'de Max Theiler, bir virüs aşısının geliştirilmesi için verilen ilk Nobel Ödülü'nü aldı.
Sarı humma, Amerika Birleşik Devletleri'nin tarihini derin bir şekilde şekillendirdi. Örneğin, 1793'te, Philadelphia'da (o zamanlar ABD’nin başkenti) büyük bir salgın George Washington ve ABD yönetimini şehirden kaçmaya zorladı. Benzer şekilde sarı humma, 1802'de Karayipler'de Napolyon'un birçok askerinin ölümüne neden olarak onun New Orleans ve diğer ABD topraklarındaki taleplerini terk etmesine ve düşük bir fiyata Thomas Jefferson'a satmasına neden oldu. Fransızların Panama Kanalı'nı inşa etme planları sıtma ve sarı humma tarafından engellendi.
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Carlos Juan Finlay (1833 – 1915), Walter Reed (1851 – 1902), Max Theiler (1899 – 1972)
Cause of Yellow Fever 1937. Page 376. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012