Sıtma 1897 – Sivrisineklerin Neden Olduğu Bir Hastalık

Sıtma 1897 – Sivrisineklerin Neden Olduğu Bir Hastalık

Doktor Charles Poser ve G.W. Bruyn'a göre, sıtma orduları yenmiş, kuşatılmış şehirlerin kaderini etkilemiş ve muhtemelen Yunan Medeniyetinin ve Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne katkıda bulunmuştur. Tarihçiler ayrıca hekimlerin bu hastalığa duruşunu da incelemiştir. İnceleme yapan tarihçiler, hurafelerle başlayan ve 1900’lerde bilimle biten bir evrim gözlemlemiştir.

Sıtma, özellikle Afrika'nın alt-Sahra bölgesinde her yıl bir milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olan bir hastalıktır. Aynı zamanda, karmaşık bir tek hücreli organizmanın (protist) kesin olarak sebep olduğu, ilk hastalıktır ve bu nedenle de önemlidir. 

1880'de, Fransız Ordu Doktoru Charles Laveran, bir hastanın kanında sıtma parazitlerini keşfetti. 1897'de, Hindistan'da çalışırken, İngiliz Doktor Ronald Ross, sıtmanın sivrisinekler tarafından taşındığını parazitleri sivrisinek tükürük bezlerinde gözlemledikten sonra kesin olarak kanıtladı.

  • Dişi Anopheles sivrisineğinin tükürük bezlerindeki sıtma paraziti, bir kişi ısırıldığında kan dolaşımına girer. 
  • Parazit karaciğerde zaman geçirdikten sonra kırmızı kan hücrelerinde çoğalarak ateş, koma ve ciddi vakalarda yaşam kaybına neden olur. 
  • Hastalığı tetikleyebilecek beş parazit türünden (Plasmodium cinsi) en tehlikeli olanı Plasmodium falciparum'dur. 
  • Vücudun bağışıklık sistemi, parazitin karaciğer ve kan hücreleri içinde yaşamasından dolayı paraziti yok etmede zorluk çeker. 

Sivrisineklerin yumurtalarını bıraktığı durgun suların arındırılması veya böcek ilacı ile ilaçlama yapılması, sıtmanın yayılmasını yavaşlatabilir. Modern zamanlarda, sıtma, genellikle artemisinin (Çin tıbbında kullanılan medikal bitkilerden biri) türevlerini içeren ilaç kombinasyonları veya kinin (ağaç kabuğundan elde edilir) türevleri içeren ilaçlar ile tedavi edilmektedir.

Yazı Görselinin Açıklaması: Bir insan konağında beslenen ve kanla dolan Anopheles albimanus dişi sivrisineği.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Charles Louis Alphonse Laveran (1845–1922), Sir Ronald Ross (1857–1932)

Cause of Malaria 1897. Page 268. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012

Sağlık ve Mutlulukla Kalın...

Sayfada yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Kanser tanısına sahip bir hasta için online muayene randevusu hakkında bilgi almak için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz.


İlgili Haberleri


İnsan Klonlama 2008 – Bilim ve Etik Kaygılar

İnsan Klonlama 2008 – Bilim ve Etik Kaygılar

Bilim eğitimcisi Regina Bailey şöyle yazıyor: "Bir dünya hayal edin, hücreler belirli hastalıkların terapötik tedavisi için yaratılabilir...

Yeni Organların Üretilmesi 2006 – Yapay Organ Mühendisliği

Yeni Organların Üretilmesi 2006 – Yapay Organ Mühendisliği

CBS Haber muhabiri Wyatt Andrews şöyle yazıyor:  "Hayal edin... Laboratuvarda üretilebilecek ve reddedilme riski olmadan bir hastaya...

Yüz Nakli 2005 – Hayatın Değişen Yüzü

Yüz Nakli 2005 – Hayatın Değişen Yüzü

Mayıs 2005'te, Isabelle Dinoire, sakinleştirici aldıktan sonra yere düşmüştü, o sırada köpeği, Dinoi’e'nin yüzünü parçaladı.   “Uyandığımda bir...

İnsan Genom Projesi 2003 – Yaşamın Temel Kodu

İnsan Genom Projesi 2003 – Yaşamın Temel Kodu

İnsan Genom Projesi (Human Genom Project – HGP), DNA'mızdaki yaklaşık üç milyar kimyasal baz çiftinin genetik dizisini belirlemeye...

Hakkımda

Özgeçmişim, kanser tanı ve tedavisine dair çalışmalarım ve ilgi alanlarım için tıklayın.

Prof. Dr. Mustafa Özdoğan Hakkında