ASCO 2018 Kongresi'nin baş-boyun kanserleri alanında dikkat çekici gelişmelerinden biri de, metastatik veya tekrarlamış, HPV ilişkili olmayan baş boyun kanserlerinin tedavisinde CDK 4/6 baskılayıcı yeni kanser ilaçlarından biri olan palbosiklibin (Ibrance) denendiği bir faz-2 klinik araştırma idi.
Batılı toplumlarda baş-boyun kanserlerinin yarıya yakını HPV enfeksiyonu ilişkilidir. Bu çalışmaya HPV ilişkili olmayan - ki bu tür baş boyun kanserlerinde ana risk faktörleri sigara ve alkol kullanımıdır - tekrarlamış veya metastatik baş boyun kanserli hastalar alınmıştır. HPV ilişkili olmayan baş boyun kanserlerinin daha kötü bir prognoza (hastalık seyrine) ve daha kısa yaşam sürelerine sahip olduğu bilinmektedir.
Hücre bölünmesi sırasında kontrol mekanizmaları vardır, bunlardan biri de CDK 4/6 sistemidir. Kanser hücreleri çok sık bölünen hücreler olduğu için, hücre bölünme kontrol noktalarına etkili ilaçların kanser tedavisinde işe arayabileceği fikri doğmuştur ve bu amaçla CDK 4/6 inhibitörü (baskılayıcı) yeni ajanlar geliştirilmiştir. Bu özellikte hepsi de hormon pozitif Her2 negatif meme kanserinde onaylı 3 ilaç bulunmaktadır: palbosiklib (Ibrance), ribosiklib (Kisqali) ve abemasiklib (Verzenio). Bunların içinde palbosiklib, ilk geliştirilmiş CDK 4/6 baskılayıcısıdır.
Yapılan laboratuvar araştırmaları, baş boyun kanserlerinin tedavisinde sık kullanılan setuksimab (Erbitux) gibi EGFR inhibitörlerine karşı gelişen dirençte, CDK 4/6 sisteminin etkili olduğunun gösterilmesi, palbosiklibin, setuksimab direncini tersine çevirebileceğini düşündürmüştür.
Bu amaçla yapılan klinik araştırmaya, daha önce sisplatin kemoterapisi almış, tekrarlamış veya metastatik yassı hücreli, HPV ilişkili olmayan baş boyun kanserli 30 hasta alındı ve hastalara haftalık damardan setuksimab ile birlikte hap şeklinde palbosiklib uygulandı.
Çalışmanın Sonuçları;
- 30 hastanın ortanca yaşı 67 idi.
- Hastaların %35'i tedaviye yanıt verdi (bugüne kadar değerlendirilebilen 23 hastanın 8'i). 3 hastada tam yanıt gözlendi.
- Ortanca progresyonsuz sağkalım (tedavi ile hastalığı kontrol altında tutma) süresi 6.4 aydı ve ortanca genel sağkalım süresi 12.1 aydı.
- Çalışmaya katılmadan önce 3, çalışmadan sonra sekiz hastaya immünoterapi uygulandı.
Sonuç / Yorum
Tekrarlamış veya metastatik ve platine dirençli baş boyun kanserli hastalar için tek başına setuksimab tedavisi ile ortanca genel sağkalım süresinin 6 ay civarında olduğu hatırlanırsa, tedaviye palbosiklibin eklenmesinin bu süreyi 12.1 aya çıkarması, onkoloji camiasında oldukça olumlu karşılandı. 12.1 aylık ortanca genel sağkalım, platine dirençli tekrarlamış-metastatik yassı hücreli baş boyun kanserli hastalar için şimdiye kadar rapor edilen en uzun süredir. Faz-2 çalışma olması nedeni ile şimdilik rutin klinik pratiğimizi değiştirecek güçte olmasa da sisplatin dirençli grupta fayda belirgindir. CDK 4/6 inhibitörlerinin geniş çaplı randomize çalışma sonuçlarını bekliyor ve sizlerle paylaşıyor olacağız.
