Onkolojik rehabilitasyon ile, tedavi sürecinde oluşabilen yan etkiler hafiflemekle kalmaz, aynı zamanda bu yan etkiler yok edebilir veya hiç ortaya çıkmaması sağlanabilir.
Kanser tedavisi fiziksel, sosyal, psikolojik ve işle ilgili becerileri etkileyebilir. Rehabilitasyon bu olumsuzlukları düzeltmeye ve işle ilgili becerilerinin geri kazanılmasına yardımcı olur. Bu hizmet çoğu zaman tedavi görülen hastanelerde bulunmakla beraber; doktor ve hemşirelerinize yerel rehabilitasyon seçeneklerini danışabilirsiniz.
Kanser / onkolojik rehabilitasyon nasıl yardımcı olur?
- Fiziksel olarak güçlenmeyi sağlar.
- Kendinize bakabilme yetinizi geliştirir. Bu sayede yakınınıza veya hasta bakıcıya daha az ihtiyaç duyarsınız.
- Gerçek, algılanan ve potansiyel kayıpları belirler.
- Anksiyete ve depresyonu azaltır.
- Kanser ve tedavisinin sürecindeki şikayetleri ve yan etkileri yönetir. Bu şikayetlerden bazıları; ağrı, uyku problemi, yorgunluktur.
- Hastanede yatış süresini azaltır.
Onkolojik rehabilitasyon merkezleri, bu alanda uzman kişiler hangi hizmetleri sunar?
- Hasta ve ailesine eğitim ve danışmanlık
- Kanser ağrısı tedavisi
- Beslenme / diyet danışmanlığı
- Egzersiz programı
- Sigarayı bırakmak için destek
- Evde bakım ihtiyaçları
- Basit aktiviteleri yapabilme desteği
İhtiyaçlarınıza bağlı uzman görüşmesi yapabilirsiniz. Bu uzmanlar rehabilitasyonla ilgili özel eğitim almış kişilerdir. Sağlık ekibiniz değişikliklere uyum sağlamanıza yardımcı olacaktır. Kanser ve kanser tedavisine bağlı değişiklikler geçici veya kalıcı olabilir.
Onkolojik rehabilitasyon ekibinde kimler bulunur?
Tıbbi onkolog
Tıbbi onkologlar kanserin tüm sürecine hakim doktorlardır. Onkolojik rehabilitasyon ekibinin lideri, çoğu zaman bir tıbbi onkologdur.
Fizik tedavi uzmanı
Rehabilitasyon uzmanı olarak da adlandırılan bu doktorlar, kanser sürecinin birçok aşamasında hastalara yardımcı olabilmektedir; örneğin kanseri ameliyatları sonrası ortaya çıkabilen lenfödemin önlenmesi veya tedavisinde. Onkolojik rehabilitasyon denilince akla gelen ilk kanser türlerinden biri de beyin tümörleridir. Beyin tümörlü hastalarda erken dönemde onkolojik rehabilitasyona başlamak, en az kanser tedavisi kadar hastanın yaşam kalitesini hatta süresini etkilemektedir.
Fizik tedavi uzmanlarının kanser hastaları için planladığı egzersizler, yorgunluğu azaltmayı ve fiziksel işlevleri, yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
Fizyoterapist, hastaların fiziksel güç ve hareket becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Aşağıdaki zorlukları yaşayan kişiler fizik tedaviden yararlanabilir:
- Uzun süre yatarak tedavi görmekten kaynaklanan kas kaybı
- Denge problemleri
- Baston veya diğer yardımcılara bağımlılık
- Ameliyat sonrası hareket kısıtlılığı yaşayan hastalar
Onkolojik rehabilitasyon hemşiresi
İnsanların fiziksel becerilerinin yeniden kazanmasına yardımcı olur. Onkoloji hemşirelerinin verdiği hizmetler eğitim ve danışmanlığı da içerebilir.
Anestezi veya algoloji uzmanı
Tanı anından itibaren kanser tedavisine palyatif bakım entegre edildiğinde hastalık sonuçlarının çok daha yüz güldürücü olduğu çok sayıda çalışma ile gösterilmiştir. Palyatif bakım alanında uzmanlaşmış anestezi doktorları kanser ağrısı tedavisinden yan etkilerin yönetimine, terminal dönemde hastanın sıkıntısının giderilmesine kadar çok sayı ve çeşitte süreçte hastaların önemli destekçileridir.
Rekreasyonel terapist
Bu alanda oyunlar, sanat, zanaat veya müzik kullanır. Amaç, stres, kaygı ve depresyonu azaltmaktır. Sanatsal tedaviler bu alanda oldukça desteklenmektedir. İnsanlar bu faaliyetler yoluyla kişisel yetiler geliştirir ve kişisel becerilerini güçlendirir.
Diyetisyen / beslenme uzmanı
- Hastaların özel beslenme ihtiyaçlarını ortaya çıkarır.
- Kanser tedavisine göre diyet veya yemek planları önerir.
- Vücut ağırlığına göre ve ihtiyaçlarına göre diyetini değiştirir.
Psikoonkoloji uzmanları
Psikologlar ve psikiyatristler olabilir. Duygusal, psikolojik ve davranışsal ihtiyaçlara yönelik çalışırlar. Kanserin ve tedavisinin zorluklarına karşı akıl psikoonkoloji uzmanları, hastalara zor koşullarla başa çıkmanın yollarını öğretir. Psikiyatristler gerekli durumlarda ilaç reçetelendirebilir.
Sosyal hizmet uzmanı
Aşağıdakileri içeren çeşitli hizmetler sunar;
- Hastaneden eve geçişte danışma. Buna bir örnek evde bakım olabilir.
- Yaşam tarzı değişikliklerine yardımcı olmak.
- Önde gelen destek grupları.
- Mali endişelerle ilgili yardım etmek.
- Hastaları ve aileleri toplum kaynaklarına bağlama.
Evde bakım yardımcısı
Bu kişi günlük işlere yardımcı olur. Bunlar; banyo yapma, giyinme, tuvalet kullanımı ve hareket etmeye yardımcı olabilir. Bazı ev sağlık yardımları, hemşire gözetiminde daha kompleks hizmetler sağlayabilir.
Konuşma ve dil uzmanı
Kanser hastalarının birçoğu konuşma ve dil patolojisinden faydalanabilir. Terapistler, ağız kuruluğu, yutma güçlüğü, ses kaybı ve kanser tedavisinden kaynaklanan bilişsel değişimler gibi yaşanabilecek sorunlarla ilgileniyor.
Manuel terapi
Masaj terapistleri kanserle ilgili ağrı azaltmaya ve kanser tedavisi sırasında yaşam kalitesini arttırmaya yardımcı olurlar.
Bazı manuel terapi seçenekleri:
- Geleneksel masaj
- Myofasial salınım
- Pasif gerdirme ile yumuşak doku manipülasyonu
- Aromaterapi
- Efor masajı
- Tetikleyici nokta terapisi
- Aküpresür
- Refleksoloji
Auriküloterapi
Ağrısız, non-invaziv onkoloji rehabilitasyonu, dış kulak çınlaması, ağrı, bulantı veya yorgunluk gibi kanser tedavisinin yan etkilerini hafifletmeye yardımcı olur. Kulakta bazı noktaların, çeşitli şekillerde uyarımı yoluyla, vücutta yanıtlar oluşturmak için kullanılmasıdır.
